Τέμπη: Από την τραγωδία στην πολιτική;

Μια φράση της Άννας Διαμαντοπούλου σε κομματικό ακροατήριο του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, μερικές από τις οποίες ξέφυγαν από τα όρια της ευπρεπούς κριτικής. Απαντώντας σε ερώτηση για τη δημοσκοπική στασιμότητα του κόμματος, είπε ότι «το ΠΑΣΟΚ δεν πρέπει να γίνει ούτε Καρυστιανού ούτε Κωνσταντοπούλου για να αυξήσει τα ποσοστά του». Οι διαφωνίες αφορούσαν κυρίως το κατά πόσο δικαιούται ένα πολιτικό στέλεχος να φέρνει ως αρνητικό παράδειγμα μια χαροκαμένη μητέρα που αναζητά τα αίτια που στέρησαν τη ζωή από το παιδί της, εξομοιώνοντάς τη με μια αρχηγό κόμματος που ανθεί δημοσκοπικά χάρη στην πολιτική τυμβωρυχία των Τεμπών.

Η τραγωδία που έπληξε την οικογένεια της κ. Καρυστιανού και δεκάδων άλλων οικογενειών είναι ανείπωτη. Έχασαν τα παιδιά τους εξαιτίας της αδιαφορίας ενός διεφθαρμένου πελατειακού κράτους που έχει περάσει από χρόνια την ανθρώπινη ζωή σε δεύτερη μοίρα. Οι αγώνες που βρήκαν τη δύναμη και το κουράγιο να ξεκινήσουν οι γονείς έδωσαν στην κοινωνία μια ελπίδα ότι, αυτή τη φορά, μπορεί ίσως να γίνει κάτι, έστω και το ελάχιστο αυτονόητο. Να βρεθούν οι ένοχοι, όπου κι αν βρίσκονται ή κρύβονται, και να τιμωρηθούν. Η κ. Καρυστιανού, προς τιμήν της, μπήκε μπροστά σε αυτό τον αγώνα, αποφασισμένη να δικαιώσει τη μνήμη του παιδιού της.

Κορυφαία στιγμή των κινητοποιήσεων με αίτημα να λάμψει η αλήθεια ήταν τα πρωτοφανή, από άποψη παλμού και συμμετοχής, συλλαλητήρια που οργανώθηκαν πανελλαδικά με κεντρικό σύνθημα «Δεν έχω οξυγόνο». Σε αυτά πήραμε μέρος όλοι, ακόμα και όσοι διαφωνούσαμε με ορισμένες συνωμοσιολογικές εκδοχές που διακινούσαν κάποιοι συνειδητά μέσω γνωματεύσεων «εμπειρογνωμόνων» της συμφοράς. Οι μαζικές διαδηλώσεις έδωσαν το έναυσμα για μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης αλλά και των πολιτικών δυνάμεων. Όπως είπε η κ. Καρυστιανού «τα κόμματα της αντιπολίτευσης κινητοποιήθηκαν μετά τα συλλαλητήρια».

Η αλήθεια είναι ότι πολλοί από τους συμμετέχοντες στις κινητοποιήσεις δεν περιμέναμε να μας συμβεί ένα προσωπικό δράμα για να τα βάλουμε με όλες τις παθογένειες που οδήγησαν σε εθνικές τραγωδίες όπως τα Τέμπη. Από τα νεανικά μας χρόνια αγωνιζόμαστε, μέσα στα κόμματα ή έξω από αυτά, πότε με σωστό και πότε με λάθος τρόπο, να νικήσουμε τη διαφθορά, τη γραφειοκρατία, τον πελατειασμό, που γέμισαν τη χώρα πληγές, οι οποίες, δυστυχώς, παραμένουν ανοιχτές. Στη διάρκεια των δεκαετιών που πέρασαν η Ελλάδα θρήνησε εκατόμβες νεκρών, θυμάτων είτε βιβλικών καταστροφών είτε φονικών τραγωδιών, με τις ευθύνες να μην έχουν σε όλες τις περιπτώσεις αποδοθεί.

Το αίτημα «να λάμψει η αλήθεια και να τιμωρηθούν οι ένοχοι» δεν μπορεί να ικανοποιηθεί παρά με τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης, της μόνης ικανής να διερευνήσει σε βάθος και να αποφανθεί θεσμικά και τελεσίδικα

Όσο κυλάει ο χρόνος, η κ. Καρυστιανού εμφανίζεται προς τα έξω και με ένα δεύτερο πρόσωπο. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται να έχει ενστερνιστεί, πέραν της ιδιότητας της εκπροσώπου των γονέων των θυμάτων, και αυτήν της επικεφαλής της πολιτικής κίνησης «Δεν έχω οξυγόνο», την οποία η ίδια έχει συγκροτήσει. Οι δηλώσεις και οι πράξεις της, όπως δείχνουν και οι δημοσκοπήσεις, επηρεάζουν καθοριστικά τη διαμόρφωση του συσχετισμού των δυνάμεων των κομμάτων. Για τον λόγο αυτό άλλωστε έχει ήδη συμπεριληφθεί στο ερωτηματολόγιο των εταιρειών μέτρησης της κοινής γνώμης. Η ίδια αφήνει ανοιχτό το θέμα της ίδρυσης κόμματος –«δεν μας απασχολεί αυτή τη στιγμή»–, επιβεβαιώνοντας ωστόσο τη συνέχιση της λειτουργίας της πολιτικής της κίνησης.

Από τη στιγμή που η κ. Καρυστιανού επιλέγει να διεκδικήσει πολιτικό ρόλο, είτε μέσω της πολιτικής της κίνησης είτε μέσω κάποιου κόμματος, ποια θα πρέπει να είναι η στάση των πολιτικών κομμάτων; Δεν θα πρέπει να αντιδράσουν στην προσπάθεια αφαίμαξής τους μέσω μιας τραγωδίας που συγκλόνισε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία; Μήπως θα έπρεπε να καλέσουν τα μέλη τους, από σεβασμό προς στην άλλη, την τραγική ιδιότητα της κ. Καρυστιανού, να ψηφίσουν το δικό της κόμμα; Είναι ηθικά αποδεκτή μια τέτοια κίνηση από την πλευρά της; Είναι ασφαλώς δικαίωμα της κ. Καρυστιανού να πάρει τις αποφάσεις της, γνωρίζοντας ωστόσο ότι ο δρόμος της πολιτικής κάθε άλλο παρά στρωμένος με ροδοπέταλα είναι.

Το αίτημα «να λάμψει η αλήθεια και να τιμωρηθούν οι ένοχοι» δεν μπορεί να ικανοποιηθεί παρά με τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης, της μόνης ικανής να διερευνήσει σε βάθος και να αποφανθεί θεσμικά και τελεσίδικα. Άλλος θεσμικός τρόπος δικαίωσης δεν υπάρχει. Από την άποψη αυτή, το τέλος της προανάκρισης και η δρομολόγηση της έναρξης της δίκης έχουν αυτή την ώρα την απόλυτη προτεραιότητα. Τα αιτήματα που προέρχονται από την αγωνία των ανθρώπων που θρηνούν τα παιδιά τους, συμπεριλαμβανομένου αυτού της εκταφής, είναι καθ’ όλα σεβαστά. Ταυτόχρονα όμως δεν θα πρέπει να οδηγήσουν στον ενταφιασμό των ευθυνών των υψηλά ισταμένων που υπέγραφαν επί χρόνια παρατάσεις για την εγκατάσταση της τηλεδιοίκησης, οδηγώντας έτσι, με μαθηματική ακρίβεια, σε μια τραγωδία, η οποία, δυστυχώς, δεν πήρε παράταση.