Ποιες αλλαγές φέρνει το Εθνικό Απολυτήριο στο Λύκειο και γιατί η κυβέρνηση προχωρά τώρα στην καθιέρωσή του

Με την καθιέρωση του Εθνικού Απολυτηρίου η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιδιώκει να ολοκληρώσει - προς το τέλος της δεύτερης θητείας της - τη μεταρρύθμιση στην Παιδεία που είχε ξεκινήσει το 2019 από τις πρώτες βαθμίδες εκπαίδευσης. Η ίδρυση των μη κρατικών πανεπιστημίων, τα πρώτα 4 εκ των οποίων θα λειτουργήσουν τον Οκτώβριο, θεωρήθηκε ότι θα αποτελέσει την κορωνίδα.

Μέχρι και λίγες ώρες πριν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέβει στο βήμα της 89ης ΔΕΘ, οι πληροφορίες ανέφεραν ότι δεν έχει στο «καλάθι» του μέτρα για την Παιδεία, έκανε, όμως, την έκπληξη ανακοινώνοντας τη θέσπιση του Εθνικού Απολυτηρίου, με το οποίο απευθύνει κάλεσμα σύγκλισης στην Αντιπολίτευση. Στόχος της κυβέρνησης είναι να αποκατασταθεί ο αυτοτελής ρόλος του Λυκείου, «αποκτώντας το δικό του εκπαιδευτικό κύρος και το δικό του βάρος στην εργασιακή προοπτική των αποφοίτων. Ύστερα από μία σειρά αξιόπιστων δοκιμασιών στη διάρκεια του σχολείου, τα παιδιά θα μπορούν να εισάγονται στο Πανεπιστήμιο με βασικό πυρήνα το Εθνικό Απολυτήριο. Μία αλλαγή, που πρέπει να εξεταστεί από κοινού με τα κόμματα, ώστε να εφαρμοστεί σε βάθος τετραετίας», τόνισε ο πρωθυπουργός. 

Εθνικό Απολυτήριο: Πότε καθιερώνεται, ποιοι θα είναι οι πρώτοι μαθητές του νέου συστήματος - Νέα μαθήματα στο Λύκειο

Ο κ. Μητσοτάκης χαρακτήρισε πρόκληση την καθιέρωση του Εθνικού Απολυτηρίου. «Κανείς δεν αρνείται ότι το Λύκειο, ειδικά στις δύο τελευταίες του τάξεις, έχει απαξιωθεί ως ένας υποκριτικός προθάλαμος για το πανεπιστήμιο. Με την προετοιμασία, μάλιστα, των υποψηφίων να γίνεται κυρίως στα φροντιστήρια. Πρόθεσή μας λοιπόν είναι να θεσπιστεί και στην Ελλάδα το Εθνικό Απολυτήριο ώστε να αποκατασταθεί ο αυτοτελής ρόλος του Λυκείου», σημείωσε ο πρωθυπουργός. Με τη θέσπιση του Εθνικού Απολυτηρίου η δευτεροβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει να υποδεχθεί νέα μαθήματα, μαθήματα που συμπεριλαμβάνουν και την Τεχνητή Νοημοσύνη σε όλες τις εφαρμογές. «Έτσι, μέσα από μία σειρά αξιόπιστων δοκιμασιών στη διάρκεια του σχολείου, στις εξετάσεις που θα δίνονται στο τέλος κάθε τάξης, τα παιδιά θα μπορούν να εισάγονται στο πανεπιστήμιο με βασικό πυρήνα το Εθνικό Απολυτήριο». 

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, η πρώτα τάξη που θα ωφεληθεί και θα ενταχθεί στο σύστημα του Εθνικού Απολυτηρίου θα είναι τα παιδιά που μόλις τελείωσαν τη Β' Γυμνασίου και θα πάνε στην Γ' Γυμνασίου. Με την προοπτική να ενταχθούν στην Α' Λυκείου, του χρόνου, σε ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας. 

Σύγκλιση για το Εθνικό Απολυτήριο 

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε σύγκλιση για τη μεγάλη αλλαγή που αναμένεται να έρθει στην Παιδεία στα τέλη του 2026. «Η πρώτη πρόταση για σύγκλιση αφορά το αύριο στην Παιδεία μας και το Εθνικό Απολυτήριο. Θα ξεκινήσουμε έναν εθνικό διάλογο και θα αναμένουμε τις προτάσεις και των άλλων κομμάτων, που επί της αρχής έχουν τοποθετηθεί θετικά για αυτή τη μεταρρύθμιση. Βέβαια, θυμάμαι, το ΠΑΣΟΚ να υποστηρίζει τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια μέχρι που ο Γιώργος Παπανδρέου το 2008 να αλλάξει γνώμη υπό την πίεση του κόμματός του. Ελπίζω αυτή τη φορά τουλάχιστον στο Εθνικό Απολυτήριο να μπορεί να υπάρξει κάποιου είδους συνεννόηση. Πρέπει να μπορούμε κάπου να συναντιόμαστε στο πεδίο και να έχουμε κάποιου είδους αποτελέσματος. Προσωπικά, θα μπορούσα εύκολα να οχυρωθώ πίσω από μία σκληρή πολιτική αντιπαράθεση. Θεωρώ, όμως, ότι είναι πολιτικό καθήκον, καθήκον της δικής μας παράταξης, να κάνουμε την πρώτη καλή κίνηση συνεννόησης. Ο Παύλος Μπακογιάννης είχε πει ότι «αν στην πολιτική γκρεμίζονται οι γέφυρες, τότε κανείς δεν θα μπορεί να γυρίσει πίσω», είπε, άλλωστε, από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός. 

Η αντίδραση του ΠΑΣΟΚ για τη συγκεκριμένη εξαγγελία του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν άμεση. Ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος, Κώστας Τσουκαλάς, ανέφερε σε δήλωσή του: «Τον καλωσορίζουμε στην ατζέντα του ΠΑΣΟΚ για την καθιέρωση του Εθνικού Απολυτηρίου και αναμένουμε έναν εθνικό διάλογο που θα καταλήξει σε μια ουσιαστική και τόσο αναγκαία μεταρρύθμιση, όπως συμφωνήθηκε επί της αρχής στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής κατόπιν πρωτοβουλίας του ΠΑΣΟΚ. Η άρνησή του να αναγνωρίσει ακόμη και το στοιχειώδες, ποιος δηλαδή εκκίνησε αυτή τη διαδικασία επιτυγχάνοντας διακομματική συμφωνία, δείχνει την απύθμενη αλαζονεία και το θράσος ενός μετρ της διαστρέβλωσης και της εξαπάτησης.

Οι έξι άξονες του κυβερνητικού σχεδίου για το Εθνικό Απολυτήριο

 Ο διάλογος για το Εθνικό Απολυτήριο έχει ανοίξει ήδη από πριν το καλοκαίρι. Ήταν γνωστό εδώ και καιρό ότι η μετάβαση στο νέο Λύκειο αποτελεί κεντρική κυβερνητική πολιτική. Η υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, είχε παρουσιάσει τον Ιούλιο στα μέλη της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, τους βασικούς άξονες του κυβερνητικού σχεδίου. Οι έξι άξονες του σχεδίου αυτού είναι: το εθνικό χρέος για τη μεταρρύθμιση του Λυκείου, η αλλαγή φιλοσοφίας με την οποία θα μετατοπιστεί το βάρος από την εξετασιοκεντρική προσέγγιση, στη συνεπή μαθητική πορεία και την ουσιαστική αξιολόγηση και πρόοδο του μαθητή ως αλλαγή φιλοσοφίας. Τρίτος άξονας είναι η διασφάλιση της κοινωνικής διάστασης των εξετάσεων και η παροχή ίσων ευκαιριών πρόσβασης. 

Σύμφωνα με την Υπουργό Παιδείας, πρόκειται για ένα εγχείρημα με πολύ ευρύ αποτύπωμα πανεθνικής εμβέλειας, καθώς το νέο Λύκειο αφορά, 230.000 μαθητές κάθε χρόνο, 23.500 εκπαιδευτικούς, χιλιάδες οικογένειες, τα πανεπιστήμια, αλλά και την αγορά εργασίας. Μάλιστα, η υπουργός είχε αναφερθεί στην εμπιστοσύνη στο Λύκειο ως αυτόνομη μορφωτική βαθμίδα, στην ενίσχυση της δίκαιης και διαφανούς αξιολόγησης και στην ομαλή μετάβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. «Είναι ένα σχέδιο που χτίζεται με διάλογο, επιστημονική τεκμηρίωση, πολιτική τόλμη, αλλά και με βαθύ σεβασμό στην εκπαιδευτική κοινότητα και στην κοινωνία», είπε χαρακτηριστικά. Το νέο Λύκειο θα σχεδιαστεί με βάση τη διεθνή εμπειρία και τα διεθνή πρότυπα. Μετάβαση στο νέο σύστημα.

Πώς θα γίνει η μετάβαση στο νέο σύστημα

Σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας, το πλάνο για το νέο σύστημα θα περιλαμβάνει:

• Επικαιροποιημένα Προγράμματα Σπουδών
• Επιμόρφωση εκπαιδευτικών
• Ενίσχυση της παιδαγωγικής λειτουργίας κάθε τάξης
• Καθιέρωση προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων και στις τρεις τάξεις
• Αναβαθμισμένη Τράπεζα Θεμάτων
• Διαβαθμισμένες απολυτήριες και προαγωγικές εξετάσεις
• Εσωτερικά και εξωτερικά εργαλεία εποπτείας και αξιολόγησης
• Επέκταση πιστοποίησης ξένων γλωσσών εντός σχολείου.

Η κυβέρνηση επιδιώκει να ολοκληρώσει τη θητεία της έχοντας κλείσει τον κύκλο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.