Edito 233

Αν αυτή η φαρσοκωμωδία δεν ήταν εις βάρος μας, τώρα κανονικά θα ’πρεπε να γελάμε. Αφού μας είπανε ότι κινδυνεύει να καταρρεύσει ο κόσμος, ότι πρέπει να σώσουμε τις τράπεζες, ότι πρέπει η κυβέρνηση να δώσει 28 ωραία δικά μας δισεκατομμυριάκια, τώρα μας λένε ότι δεν τα θέλουνε, ότι δεν έχουν κανένα πρόβλημα, μια χαρά είναι και με αύξηση κερδοφορίας.

Όλα όσα λέγονται αυτές τις μέρες από κυβερνητικά χείλη, κομματικά στελέχη, τραπεζικούς φορείς, εκπροσώπους του εμπορικού κόσμου, ακόμα κι από τον αιωνίως «χειμαζόμενο, ηρωικό» λαό, είναι υποκριτικά και στόχο έχουν να πετάξουν το μπαλάκι ο ένας στον άλλον με τελικό παραλήπτη πάντα τα γνωστά κορόιδα, τους φορολογούμενους.

Η οικονομική κρίση δεν είναι θέμα των τελευταίων 15 ημερών. Έχει αναγγελθεί εδώ και πολύ καιρό, όμως κανείς δεν ήθελε να το ακούσει. Όσοι τα τελευταία χρόνια προειδοποιούσαν, αντιμετωπίζονταν ως μάντεις κακών ειδήσεων, ως Κασσάνδρες. Τι σου φταίει, ρε φίλε, η Ελλαδίτσα μας, καλά δεν είμαστε; Δεν είμαστε. Τα κρατικά ταμεία χρεοκόπησαν. Το έλλειμμα ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών είναι το μεγαλύτερο στην Κοινότητα, έχουμε το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος και πληρώνουμε για την εξυπηρέτηση των δανείων μεγαλύτερα επιτόκια κι από την εποχή της δραχμής γιατί κάθε χρόνος που περνάει, το ελληνικό κράτος γίνεται περισσότερο χρεοκοπημένο και αφερέγγυο. Τα κρατικά ταμεία χρεοκόπησαν όχι γιατί γίνονται κοινωνικές δαπάνες που είναι οι χαμηλότερες της 20ετίας, όχι γιατί γίνονται δημόσιες επενδύσεις που συνεχώς μειώνονται, αλλά γιατί το κράτος γίνεται συνεχώς περισσότερο σπάταλο. Δεν παράγουμε τίποτα και ζούμε κλέβοντας ο ένας τον άλλον. Ζούμε με επιδοτήσεις της κοινότητας και δανεικά. Όταν οι επιδοτήσεις τελειώνουν, όταν τα δανεικά έγιναν ακριβά γιατί οι ξένες επενδυτικές τράπεζες κατέρρευσαν, ξαφνικά μέσα σε λίγες μέρες, η ελληνική κοινωνία βρέθηκε αντιμέτωπη με τον εαυτό της.

Ακόμα κι αυτή την ώρα, κανείς δεν θέλει να πει την πραγματικότητα. Προτείνουν μέτρα ανακούφισης, διαγωνίζονται σε «φιλολαϊκές» εξαγγελίες. Επίδομα θέρμανσης, επίδομα ανεργίας, επίδομα αλληλεγγύης, πακέτο αλληλεγγύης κι άλλο επίδομα κι άλλη απαλλαγή. Καλά είναι κι αυτά, δεν λέω, όταν σκέφτεσαι μήπως μειωθεί η κερδοφορία των τραπεζών καλό είναι να σκέφτεσαι και τα ασθενέστερα στρώματα. Όμως και τα πρωινάδικα χαρίζουν στους τηλεθεατές μπιτόνια λάδι και πετρέλαιο θέρμανσης και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί χαρίζουν στους ακροατές κουπόνια βενζίνης. Δεν είπαμε ποτέ ότι αυτό είναι πολιτική, δεν είπαμε να γίνει πρωθυπουργός η Μενεγάκη. Για το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας θα μιλήσει κανείς; Θα το περιγράψει κανείς; Θα διατυπώσει κανείς τις προτάσεις που θα αλλάξουν τα πράγματα; Change we need, όμως για την πολιτική σκηνή διέξοδος δεν υπάρχει, είναι μέρος του προβλήματος, δεν μπορεί όχι να βρει λύση, ούτε να αναγνωρίσει το πρόβλημα.

Σ’ αυτή τη θολή παραπλανητική επικαιρότητα, δυο-τρία δευτερεύοντα περιστατικά, δείχνουν με μεγαλύτερη ακρίβεια πως όλες οι σταθερές του συστήματος έχουν αυτονομηθεί, τα πάντα είναι ρευστά και τίποτα καλό δεν μπορεί να προκύψει χωρίς να απαντηθούν πρωταρχικά ερωτήματα.

Την προηγούμενη εβδομάδα, όταν το ελληνικό χρηματιστήριο άγγιζε τον πάτο των 1.600 μονάδων, ένας μυστηριώδης μεγάλος επενδυτής αγόραζε 20 εκατομμύρια ευρώ μετοχές Εθνικής και μέσα σε λίγες μέρες κέρδιζε πάνω από 5 εκατομμύρια. Οι κινήσεις του προκάλεσαν μεγάλη αναστάτωση μέχρι που έγινε γνωστό ότι η επενδυτική εταιρεία ήταν η Εκκλησία της Ελλάδος. Την ώρα που υπουργοί, κόμματα και τράπεζες συζητάνε πώς θα συντάξουν ένα νομοσχέδιο που οι ίδιοι αμφισβητούν τη χρησιμότητά του, η εκκλησία ασκεί οικονομική πολιτική. Δεν ειρωνεύομαι, υπάρχει φυσικά το ζήτημα, το μεγάλο, διακομματικά κρυμμένο μυστικό, πού βρίσκονται τα χρήματα σ’ αυτή τη χώρα. Υπάρχει όμως και η αρχή, «ακολούθησε το έξυπνο χρήμα». Έστω κι αν «έξυπνο» χρήμα στην Ελλάδα είναι πατέρες και ηγούμενοι.

Την ώρα που οικονομική πολιτική προτείνει η εκκλησία, πολιτική σκέτη ασκεί ένας τραπεζίτης, ο Βγενόπουλος της Marfin. Με δηλώσεις και συνεντεύξεις στον Αντένα, όχι μόνο εξέφρασε το λαϊκό αίσθημα, αλλά πρότεινε και εντελώς πολιτικές επιλογές διεξόδου από το τέλμα. Τις δικές του.

Σε μια χώρα που η πολιτική των τραπεζιτών και η οικονομική δραστηριότητα της εκκλησίας είναι πιο πειστικές και επιτυχημένες από εκείνες των καθ’ ύλην αρμοδίων, τότε το όλο σύστημα της δημόσιας ζωής είναι κυριολεκτικά στον αέρα.

Τις ίδιες μέρες παραιτήθηκε ο Ντέμης από την προεδρία της ΑΕΚ. Δεν είναι ότι δεν έκανε κι αυτός λάθη. Κι ίσως το μεγαλύτερό του ήταν η αρχή, η υπαγωγή στις χαριστικές ρυθμίσεις του άρθρου 44, τα κόλπα δηλαδή του διεφθαρμένου κυκλώματος που ο ίδιος κατήγγειλε. Έξω απ’ το χορό πολλά τραγούδια λες, έκανε ό,τι μπορούσε. Η πορεία του όμως έδειξε ότι τίποτα δεν γίνεται, τίποτα διαφορετικό δεν μπορεί να επιζήσει σ’ αυτή τη χώρα, αν πρώτα δεν αλλάξουν οι δομές που κρατάνε την κοινωνία καθηλωμένη. Θα ’ρθει τώρα κάποιος υπόδικος προσωρινά εκτός Κορυδαλλού, κάποιος λαθρέμπορος καυσίμων, κάποιος προμηθευτής του δημοσίου, να αναλάβει την προεδρία της ΑΕΚ και θα γίνουν όλα «κανονικά», όπως είναι πάντα όλα σ’ αυτή τη χώρα.

Τίποτα δεν θ’ αλλάξει αν η ελληνική κοινωνία δεν θέσει στον εαυτό της τα πρωταρχικά ερωτήματα. Τι φταίει, ποια είναι η αιτία του προβλήματος; Προς το παρόν διανύει αργά όλα τα στάδια της οδυνηρής συνειδητοποίησης. Ξεκίνησε με την Άρνηση, μια χαρά είναι η Ελλαδίτσα μας. Πέρασε στην Οργή, ο «κανένας» πρωθυπουργός. Τώρα βρίσκεται στην Κατάθλιψη. Πλησιάζει στην Αποδοχή. Τότε θα έρθει ίσως και η ώρα των νέων προτάσεων.