Έρχεται 13ωρο στα εργασιακά; Ο Νίκος Μηλαπίδης μας εξηγεί τι σημαίνει

Η δημόσια συζήτηση για το νέο εργασιακό νομοσχέδιο ξεκίνησε προτού καλά-καλά παρουσιαστεί επίσημα. Οι τίτλοι περί «εργασιακού Μεσαίωνα» έδωσαν τον τόνο, ενώ η αναφορά στις «13 ώρες εργασίας» προκάλεσε σύγχυση και αντιδράσεις. Ζητήσαμε από τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Εργασίας Νίκο Μηλαπίδη να εξηγήσει τι ακριβώς προβλέπει το νέο πλαίσιο, ποια είναι τα βασικά του στοιχεία και κυρίως τι σημαίνει στην πράξη αυτή η νέα δυνατότητα για παραπάνω ημερήσια εργασία.

Όπως λέει, το νομοσχέδιο συγκροτείται από τέσσερις βασικές ενότητες: «Η πρώτη αφορά την απλούστευση των διαδικασιών, ώστε να μειωθεί η γραφειοκρατία και να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις στις προσλήψεις και την ανάπτυξή τους. Η δεύτερη φέρνει πρόσθετα δικαιώματα για τους εργαζόμενους. Η τρίτη στοχεύει στην ενίσχυση της προστασίας της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία. Και η τέταρτη προωθεί έναν μηχανισμό ταχύτερης πρόσληψης μέσω κινητού, με στόχο να καλυφθούν τα κενά στο εργατικό δυναμικό, που παρατηρούνται σχεδόν σε όλους τους κλάδους».

Η δυνατότητα πρόσληψης μέσω κινητού αφορά, όπως διευκρινίζει, κυρίως τις περιπτώσεις βραχυχρόνιας ή μερικής απασχόλησης:
«Σήμερα για να προσληφθεί κάποιος, χρειάζονται τέσσερα διαφορετικά έγγραφα και η εμπλοκή λογιστή. Με το νέο πλαίσιο, αυτά τα τέσσερα έγγραφα ενοποιούνται σε ένα, το οποίο θα ενσωματωθεί σε μια ψηφιακή εφαρμογή. Έτσι, όταν προκύπτει μια ανάγκη για δουλειά λίγων ημερών, ο εργοδότης θα μπορεί να στείλει μια πρόσκληση συνεργασίας και ο εργαζόμενος να την αποδεχτεί από το κινητό του. Την επόμενη μέρα θα μπορεί να ξεκινήσει κανονικά».

Η επίμαχη ρύθμιση για τη 13ωρη ημερήσια εργασία, που συγκέντρωσε τη μεγαλύτερη δημοσιότητα, εξηγείται από τον ίδιο ως εξής: «Ακούστηκαν πολλά τις τελευταίες ημέρες: ότι καταργείται το οκτάωρο, το πενθήμερο, το σαραντάωρο. Τίποτε από αυτά δεν ισχύει. Αυτό που προβλέπεται είναι η δυνατότητα – και μόνο αυτό – να προστεθεί μία επιπλέον ώρα υπερωριακής απασχόλησης, κατόπιν συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου».

Ουσιαστικά, πρόκειται για επέκταση του ήδη προβλεπόμενου ορίου: «Σήμερα υπάρχουν οι 8 ώρες πλήρους απασχόλησης, η ένατη ώρα ως υπερεργασία και 3 ώρες υπερωρίας. Προστίθεται λοιπόν μια τέταρτη υπερωριακή ώρα. Αυτό ισχύει ήδη στην πράξη όταν ένας εργαζόμενος δουλεύει σε δύο εργοδότες: 8 ώρες στον έναν και 4-5 στον άλλον. Η διαφορά είναι ότι, πλέον, δίνεται η δυνατότητα αυτό να γίνεται στον ίδιο εργοδότη».

Ο κ. Μηλαπίδης επιμένει στη λέξη «δυνατότητα»: «Δεν επιβάλλεται τίποτα. Η νέα ρύθμιση ισχύει μόνο εφόσον υπάρχει συμφωνία. Και δεν σημαίνει ότι κάποιος θα δουλεύει 13 ώρες κάθε μέρα. Αν μία ημέρα φτάσει αυτό το όριο, την επόμενη θα πρέπει να έχει ρεπό ή μειωμένη απασχόληση, ώστε να τηρείται το εβδομαδιαίο 40ωρο».

Η νέα δυνατότητα, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ευνοϊκή και για τον εργαζόμενο όσον αφορά τις αποδοχές: «Η υπερωρία στον ίδιο εργοδότη πληρώνεται με προσαύξηση 40%. Αντίθετα, αν ο εργαζόμενος κάνει δεύτερη δουλειά part-time, θα πάρει το απλό ωρομίσθιο. Με αυτό το μέτρο, λοιπόν, ενισχύεται και το εισόδημα εκείνων που θέλουν να αξιοποιήσουν τη δυνατότητα».

Το κρίσιμο ερώτημα είναι πώς διασφαλίζεται ότι η «συμφωνία» αυτή δεν θα μετατραπεί σε πίεση ή εκβιασμό. Ο Νίκος Μηλαπίδης αναγνωρίζει τη δυσκολία, αλλά υπενθυμίζει τα όρια του εργατικού δικαίου:
«Ο εργοδότης μπορεί να επιβάλει μόνο την ένατη ώρα, ως υπερεργασία. Όλες οι άλλες ώρες, μετά την πλήρη απασχόληση, μπορούν να συμφωνηθούν μόνο με διαπραγμάτευση. Όσο δύσκολη κι αν είναι η θέση ενός εργαζόμενου, δεν μπορεί να υποχρεωθεί να δουλέψει υπερωριακά χωρίς τη θέλησή του».

Προσθέτει επίσης ότι η νέα ρύθμιση δεν αναιρεί τη συλλογική προστασία: «Δεν εμποδίζει σε τίποτα τους κοινωνικούς εταίρους να προβλέψουν ευνοϊκότερους όρους μέσω συλλογικών συμβάσεων. Αν υπάρχουν, υπερισχύουν».
Και θέτει ένα πλαίσιο για τη χρήση της υπερωρίας: «Στόχος είναι αυτή η υπερωριακή εργασία να αποτυπώνεται στην ψηφιακή κάρτα και να πληρώνεται κανονικά. Όχι να καλύπτει κενά με "μαύρη" εργασία, αλλά να είναι νόμιμη, διαφανής και ενισχυτική του εισοδήματος».

Στο τέλος της συζήτησης, αναφέρθηκε στα πρόσφατα στοιχεία απασχόλησης: «Ο Μάιος είχε θετικό ισοζύγιο άνω των 137.000 θέσεων εργασίας. Είναι ο καλύτερος Μάιος από το 2001. Και έρχεται μετά τον καλύτερο Απρίλιο. Το πρώτο πεντάμηνο του 2025 είναι το καλύτερο των τελευταίων 20 ετών στον ιδιωτικό τομέα».

Αναγνωρίζει τον ρόλο της εποχικότητας, κυρίως στον τουρισμό, αλλά επισημαίνει ότι «μπαίνουν δυναμικά και περισσότερες γυναίκες στην αγορά εργασίας»: «Ο στόχος είναι αυτό να διατηρηθεί και να συνοδευτεί από καλύτερες αποδοχές. Είμαστε σε μια φάση που οι εργοδότες ανταγωνίζονται για να προσελκύσουν εργαζόμενους. Όποιος θέλει προσωπικό, θα χρειαστεί να το πληρώσει καλύτερα», συμπληρώνει.

Τέλος, υπογραμμίζει ότι η αύξηση των μισθών «δεν είναι μόνο υπόθεση της αγοράς, αλλά και της Πολιτείας», που –όπως λέει– «οφείλει να δει τα κίνητρα που της αναλογούν, κυρίως στη φορολογική μεταχείριση της μισθωτής εργασίας».