Διάβασα με ενδιαφέρον το άρθρο σας «Ώρα των αποφάσεων για τον Τύπο» στο «Βήμα» της 3ης Οκτωβρίου.
Διαπιστώνετε ότι η σημερινή κατάσταση στα ΜΜΕ οφείλεται στο συνδυασμό της οικονομικής κρίσης με την κρίση στον Τύπο. Όμως η κρίση στον ελληνικό Τύπο άρχισε πολύ πριν η οικονομία φτάσει στα χάλια που έχει τώρα. Κανείς από τους συμμετέχοντες σ’ αυτό το παιχνίδι δεν θορυβήθηκε τότε, ούτε πήρε πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση της ανάσχεσης του φαινομένου όσο ήταν ακόμα καιρός. Κι αυτό γιατί οι προτεραιότητες ήταν άλλες. Τα παιχνίδια εξουσίας και η σύνδεση του Τύπου με δραστηριότητες πέρα από το «αγαθό» της ενημέρωσης τελικά υπονόμευσαν τον ίδιο το σκοπό ύπαρξής του.
Είναι θλιβερό να ζητάνε τώρα τα Μέσα ενημέρωσης τη βοήθεια της κυβέρνησης όταν το ζητούμενο σε όλο το δυτικό κόσμο είναι η απεξάρτηση του Τύπου από την πολιτική εξουσία και η λειτουργία του με σκοπό την πραγματικά αδέσμευτη και αντικειμενική ενημέρωση.
Και είναι δύο φορές θλιβερό να ψάχνουν σωτηρία από το κράτος, όταν στη χώρα μας τα ΜΜΕ έχουν διαχρονικά ενισχυθεί σκανδαλωδώς μέσω της άσκοπης και υπέρογκης κρατικής διαφημιστικής σπατάλης, αλλά και του αγγελιόσημου που απαλλάσσει τις επιχειρήσεις Τύπου από τις εργοδοτικές εισφορές. Οι δημοσιογράφοι, δε, τυγχάνουν επίσης ειδικής μεταχείρισης αφού το ταμείο τους προστατεύεται σαν κόρη οφθαλμού από όλες τις κυβερνήσεις, ένα ταμείο που χρωστάει την ευρωστία του επίσης στο αγγελιόσημο, τον εξωφρενικό φόρο υπέρ τρίτων που πληρώνουν οι Έλληνες καταναλωτές, όταν τα υπόλοιπα ταμεία ισοπεδώνονται από την οικονομική κατάντια της χώρας.
Επιπλέον, όταν πριν από λίγα χρόνια οι επιχειρήσεις ΜΜΕ είχαν τη δυνατότητα να αντλήσουν τεράστια ποσά από το χρηματιστήριο, τα ποσά αυτά αντί να χρησιμοποιηθούν για την εξυγίανσή τους, την απεξάρτησή τους από την εξουσία και τη βελτίωση του ενημερωτικού προϊόντoς, κατασπαταλήθηκαν με τους γνωστούς τρόπους.
Οι νέοι, όπως λέτε, πράγματι στρέφονται στα νέα Μέσα και γυρίζουν την πλάτη στα παραδοσιακά. Όχι όμως γιατί αυτό αποτελεί μια νομοτελειακή εξέλιξη μετά την εμφάνιση του Internet. Αλλά γιατί βλέπουν τη συνεχώς αυξανόμενη αναξιοπιστία των παραδοσιακών Μέσων, τις σκοπιμότητες που αυτά εξυπηρετούν, τον εναγκαλισμό τους με την εξουσία και τη μετατροπή τους σε εργαλεία πίεσης για την εξυπηρέτηση ατομικών ή ομαδικών συμφερόντων.
Όταν σκάνδαλα όπως του Βατοπεδίου αποκαλύπτονται ή συγκαλύπτονται ανάλογα με τα συμφέροντα ιδιοκτητών ΜΜΕ, όταν εφημερίδες και κανάλια συμμετέχουν στις διαδικασίες ανάδειξης κομματικών αρχηγών προσπαθώντας να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση, όταν η ανάθεση δημοσίων έργων σχετίζεται με πιέσεις που ασκούνται από τα ΜΜΕ, τότε είναι αστείο να μιλάμε για το «αγαθό» της ενημέρωσης.
Για να μη μιλήσουμε και για τις πιο βρόμικες δουλειές εκβιασμών, χρηματισμών, συναλλαγής, συγκαλύψεων και πλαστών αποκαλύψεων.
Το Internet, βέβαια, όπως κάθε τι μη ελεγχόμενο, έχει και τις σκοτεινές πλευρές του. Όμως αν έχει καταφέρει κάτι, είναι να οξύνει το κριτήριο των «καταναλωτών» του «αγαθού» της ενημέρωσης, οι οποίοι μαθαίνουν σιγά σιγά τι να κρατάνε και τι να πετάνε.
Μη σας καθησυχάζουν οι «70.000 ημερήσιες επισκέψεις» της ιστοσελίδας του «Βήματος» αλλά και των άλλων εφημερίδων. Οι ίδιοι αυτοί αναγνώστες επισκέπτονται καθημερινά δεκάδες ενημερωτικές ιστοσελίδες, ελληνικές και ξένες, και μπορούν πλέον –ευτυχώς– να βγάλουν τα συμπεράσματά τους για την ποιότητα και την αξιοπιστία της ενημέρωσης που απολαμβάνουν. Αυτό ακριβώς έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην απομάκρυνσή τους από τις εφημερίδες και την τηλεόραση.
Πάντως είναι απορίας άξιο πώς οι κατά τεκμήριο ευφυείς άνθρωποι του Τύπου δεν το είδαν να έρχεται. Είναι εκπληκτική η κοντόφθαλμη αντιμετώπιση όλων των συμπτωμάτων της κρίσης του Τύπου, όταν αυτά μπορούσαν ακόμα να αντιμετωπιστούν. Πέφτουν οι κυκλοφορίες; Μοιράστε CD, DVD, αυτοκίνητα, σκάφη, οικόπεδα, σπίτια. Κανείς δεν νοιάστηκε για ποιο λόγο αγοραζόταν η εφημερίδα, αρκεί να πουλούσε μερικές ακόμα χιλιάδες φύλλα.
Ακόμα και τώρα, προκαλεί έκπληξη η διαπίστωσή σας ότι αν οι εφημερίδες επιβιώσουν με απολύσεις εργαζομένων που δεν φταίνε σε τίποτα, «σε ένα δύο χρόνια που θα ζωντανέψει η οικονομία θα μπορέσουν και πάλι να γίνουν οικονομικά βιώσιμες». Ακόμα και τώρα, αδυνατείτε να αναγνωρίσετε τις αιτίες της βαθιάς κρίσης του Τύπου στην Ελλάδα και θεωρείτε ότι το πρόβλημα είναι μόνο η παρούσα οικονομική κατάσταση.
Όλα τα παραπάνω τα βλέπουν οι Έλληνες αναγνώστες και πολύ περισσότερο οι νέοι. Και εξοργίζονται όταν ακούν όσους οδήγησαν τον ελληνικό Τύπο σ’ αυτή την κατάσταση να κλαίνε πάνω από το χυμένο γάλα και να ζητάνε βοήθεια από το κράτος, τώρα που τους πνίγουν τα δάνεια και οι τράπεζες δεν μπορούν να δώσουν άλλα.
Ναι, στη Γαλλία το κράτος βοηθάει τις εφημερίδες ακόμα και με απευθείας χρηματοδότηση. Όμως η ποιότητα της ενημέρωσης και η ελευθεροτυπία, εκεί και στις περισσότερες δυτικές χώρες, συνεχίζουν να αποτελούν ένα δημόσιο αγαθό άξιο προς διάσωση. Κάτι που στη χώρα μας δυστυχώς δεν ισχύει.
Με εκτίμηση
Ένας από τους 70.000 καθημερινούς επισκέπτες της ιστοσελίδας του «Βήματος»
16°
