Και κωλοτούμπα και αβεβαιότητα

Ό,τι ακολουθεί αναδεικνύει ή σχολιάζει σημεία από το κείμενο της συμφωνίας που υπογράφτηκε μετά το Eurogroup της Παρασκευής. Το κείμενο υπάρχει εδώ.

1. «Το Eurogroup επαναλαμβάνει την εκτίμησή του για τις αξιοσημείωτες προσπάθειες προσαρμογής που έχουν αναληφθεί από την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό κατά τα τελευταία χρόνια…. Το Eurogroup σημειώνει, στο πλαίσιο της υφιστάμενης συμφωνίας, το αίτημα από τις ελληνικές αρχές για μία παράταση της (MFFA)». Επομένως α) εκθειάζεται η προσπάθεια των προηγούμενων κυβερνήσεων β) Διατηρείται η υφιστάμενη συμφωνία γ) η ελληνική πλευρά είναι που υπέβαλε το αίτημα για παράτασή της 

2. «Ο σκοπός της επέκτασης είναι η επιτυχής ολοκλήρωση της αξιολόγησης … η οποία θα εξεταστεί από κοινού με τις ελληνικές αρχές και τους θεσμούς». Επομένως ο όρος «θεσμοί» αντικαθιστά τον όρο «τρόικα». (Αυτή την πλευρά την έπιασε εξαιρετικά η Κατερίνα Παπαγοπούλου στο «Το νέο success story: Τα βαφτίσια».

3. «Αυτή η επέκταση θα γεφυρώσει επίσης το χρόνο για συζητήσεις για μία πιθανή επόμενη (follow-up) συμφωνία μεταξύ του Eurogroup, των θεσμών και της Ελλάδας». Πιθανή, όχι βέβαιη.

4. «Οι ελληνικές αρχές θα παρουσιάσουν μία πρώτη λίστα με μέτρα μεταρρυθμίσεων, με βάση την τρέχουσα συμφωνία, έως το τέλος της Δευτέρας 23 Φεβρουαρίου. Οι θεσμοί θα παράσχουν μία πρώτη άποψη για το εάν αυτή είναι ικανοποιητικά κατανοητή …Η λίστα θα συγκεκριμενοποιηθεί περαιτέρω και εν συνεχεία θα συμφωνηθεί με τους θεσμούς έως το τέλος του Απριλίου. Μόνο η έγκριση των συμπερασμάτων της αξιολόγησης για την διευρυμένη συμφωνία από τους θεσμούς θα επιτρέψει με τη σειρά της την όποια εκταμίευση της δόσης του τρέχοντος προγράμματος του EFSF και την μεταβίβαση των SMP κερδών του 2014. Και τα δύο και πάλι υπόκεινται σε έγκριση από το Eurogroup». Εδώ είναι το ζουμί: Η κυβέρνηση θα παρουσιάσει κάποιο πρόγραμμα αρχικών μεταρρυθμίσεων «με βάση την τρέχουσα συμφωνία» μέσα σε τρεις μέρες. Οι «θεσμοί» (πρώην τρόικα) θα γνωμοδοτήσουν αν είναι οκ ως βάση. Η κυβέρνηση θα συμπληρώσει τις μεταρρυθμίσεις. Οι «θεσμοί» θα ξαναεγκρίνουν. Και αν όλα πάνε οκ, κι εφόσον το Eurogroup επινεύει, τότε θα εκταμιευτεί η επόμενη δανειακή δόση, που μέχρι τώρα η κυβέρνηση δεν την ήθελε. Θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι τον Απρίλη, για να δούμε ποιες θα είναι οι δεσμεύσεις της Ελλάδας και, ιδίως, σε ποιους νέους φόρους θα βασιστούν. Επομένως και κωλοτούμπα και αβεβαιότητα.

5. «Σε αυτό το πλαίσιο, υπενθυμίζουμε την ανεξαρτησία της ΕΚΤ. Επίσης συμφωνούμε ότι το ΔΝΤ θα συνεχίζει να παίζει το ρόλο του». Επομένως οι λεονταρισμοί ότι δήθεν το Grexit θα τρόμαζε την ΕΚΤ και ότι το ΔΝΤ δε θα έχει λόγο στη συνέχιση του δανεισμού της χώρας, είναι ανυπόστατοι. Κι ακόμα: Όσα υπογράφουμε εδώ θα πρέπει να εγκρίνονται κι από ΕΚΤ, ΔΝΤ.

6. «Οι ελληνικές αρχές επαναδιατυπώνουν την κατηγορηματική δέσμευσή τους για την τήρηση των οικονομικών τους υποχρεώσεων προς όλους τους πιστωτές τους στο ακέραιο και εγκαίρως … Οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να απόσχουν από οποιαδήποτε κατάργηση των μέτρων και από μονομερείς αλλαγές στις πολιτικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επηρέαζαν αρνητικά τους δημοσιονομικούς στόχους, την οικονομική ανάκαμψη ή την χρηματοοικονομική σταθερότητα, όπως αξιολογείται από τους θεσμούς». Δυο σημεία ασχολίαστα, αφιερωμένο όμως εξαιρετικά σε όσους θα έκαναν τον κόπο να ξαναδούν τι λέγανε προεκλογικά τα κόμματα της σημερινής συγκυβέρνησης.

7. «Οι θεσμοί θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους τις οικονομικές συνθήκες του 2015, για τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2015». Το μόνο σημείο που πράγματι κέρδισε η κυβέρνηση: το ποιο θα είναι τα πρωτογενές πλεόνασμα θα προσδιοριστεί ξανά, με βάση τις (ήδη από το πρώτο δίμηνο της χρονιάς) κάκιστες «οικονομικές συνθήκες του 2015».

8. «Υπό το πρίσμα αυτών των δεσμεύσεων, χαιρετίζουμε ότι σε αρκετούς τομείς, οι προτεραιότητες των ελληνικών αρχών μπορούν να συμβάλουν σε μια ενίσχυση και καλύτερη εφαρμογή της ισχύουσας ρύθμισης». Προσέξτε τις επιφυλακτικές διατυπώσεις: «Σε αρκετούς τομείς … μπορούν να συμβάλουν». Πλήρης αβεβαιότητα.

9. «Βάσει του αιτήματος, των δεσμεύσεων από τις ελληνικές αρχές, των συμβουλών των θεσμών, και της σημερινής συμφωνίας, θα ξεκινήσουμε τις εθνικές διαδικασίες με στόχο να καταλήξουμε σε μια τελική απόφαση για την παράταση του τρέχοντος EFSF μέχρι τέσσερις μήνες από το δ.σ. του EFSF. Επίσης καλούμε τους θεσμούς και τις ελληνικές αρχές να ξεκινήσουν εκ νέου αμέσως τη δουλειά που θα επιτρέπει την επιτυχημένη ολοκλήρωση της αξιολόγησης». Η βάση της συζήτησης από δω και πέρα είναι α) το ελληνικό αίτημα β) οι ελληνικές δεσμεύσεις γ) οι συμβουλές των «θεσμών» δ) η ίδια η συμφωνία. Και η αβεβαιότητα συνεχίζεται και εντείνεται: «Θα ξεκινήσουμε τις εθνικές διαδικασίες με στόχο να καταλήξουμε…», «…τη δουλειά που θα επιτρέπει». Επιπλέον, το αν θα γίνει δεκτή «η παράταση του τρέχοντος EFSF» (τονίζεται και ξανατονίζεται αυτό το «παράταση» κι αυτό το «τρέχοντος») θα πάρει μέχρι τέσσερις μήνες, επομένως θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι αρχές του καλοκαιριού για να δούμε τι τελικά θα γίνει. Και θα πρέπει να περάσει από δεκάδες «εθνικές διαδικασίες»- θα περάσει; Τέλος, προσέξτε αυτό το «εκ νέου», γιατί δείχνει πολύ καλά τη συνέχεια της κατάστασης: οι «θεσμοί» (=τρόικα) και η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να (ξανα)κάτσουν κάτω και να κουβεντιάσουν. Και πολύ θα καγχάσουμε αν οι «θεσμοί» να εκπροσωπούνται από τις ίδιες γνωστές φάτσες της «τρόικας».

10. «Παραμένουμε δεσμευμένοι να παρέχουμε επαρκή στήριξη στην Ελλάδα μέχρι να ανακτήσει πλήρη πρόσβαση στην αγορά, όσο η χώρα τηρεί τις δεσμεύσεις της εντός του συμφωνηθέντος πλαισίου». Δηλαδή, μέχρι τουλάχιστον αρχές καλοκαιριού, το Grexit θα είναι πάντα μια πιθανότητα. (Και πάντα –ας το ξαναπώ- περιμένουμε τους νέους φόρους για την αύξηση των δημόσιων εσόδων ακόμα και μέσα στο 2015. Για το 2016, φυσικά θα είναι ακόμα χειρότερα). 

Αυτά προκύπτουν από την απλή ανάγνωση του ελληνικού κειμένου της συμφωνίας: όχι μόνο κωλοτούμπα, αλλά και κωλοτούμπα και αβεβαιότητα. Νομίζω ότι πρόκειται για χειρότερο σημείο εκκίνησης, απ΄ ό,τι το είχε παρατήσει (κυριολεκτώ: παρατήσει) η προηγούμενη κυβέρνηση το Νοέμβρη στο Παρίσι.

Το αν λοιπόν δικαιολογούνται οι θριαμβολογίες του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος ήδη από το ίδιο βράδυ της συμφωνίας (εδώ) εναπόκειται στην κρίση του καθενός και της καθεμιάς που ξέρει να διαβάζει και να συγκρίνει.

Υ.Γ. Δεν ασχολήθηκα με τη γενικότερη ιδεοληψία της κυβέρνησης, ότι δήθεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη με μοχλό το κράτος και τον κρατισμό. Θα έχουμε –θα έχουμε;– τον καιρό να το συζητάμε τις επόμενες βδομάδες, π.χ. μόλις θα ξαναπροσληφθούν στο Δημόσιο εξακόσιες (600 καθαρίστριες για να καθαρίζουν ένα (1) κτίριο. 

d.fyssas@gmail.com