Η άτυπη χρεοκοπία που ζούμε εδώ και πέντε χρόνια, όπως και κάθε συνθήκη, διαμορφώνει τα δικά της ήθη, τη δική της ηθογραφία κατά κάποιο τρόπο. Μέχρι πριν από περίπου ένα τρίμηνο οι αλλαγές ήτανε σχετικά αργές και καθώς συνέβαιναν γύρω μας και πάνω μας σταδιακά, μπορούσαμε ακόμα και να τις προσπερνούμε. Τους τελευταίους δύο με τρεις μήνες το πράγμα μοιάζει να αγριεύει, να αποκαλύπτονται συμπεριφορές και ήθη που δύσκολα καταχωρίζονται σε γνωστά σχήματα.
Πώς εξηγείται, φέρ’ ειπείν, τόσοι πολλοί, πριν αλλά και μετά τις εκλογές, που δεν ομολογούν ότι ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ; Από το 1974 και δώθε κάτι ανάλογο συνέβη μόνο στις εκλογές του 2012 με ελληναράδες λούμπεν που για ευνόητους λόγους απέκρυβαν την ψήφο τους προς τη Χρυσή Αυγή. Αλλά ετούτοι του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί;
Μου έκανε τόση εντύπωση, που δεν έπαψα να το συζητώ: συνταξιούχος που φρόντισε να στείλει εκτός Ελλάδος το κομπόδεμά του, που επιπλέον σήκωσε ένα δεκαχίλιαρο να βρίσκεται στο προσκεφάλι του για τυχόν ψιλά, και εντούτοις ψήφισε και αυτός ΣΥΡΙΖΑ. Δεν το ανέφερα σε κανέναν, που να μη μου αντιγυρίσει και δυο και τρία παραδείγματα συνταξιούχων, συριζαίων επίσης, με δεκαχίλιαρα σε προσκεφάλι, σε ντουλάπι, σε καταψύκτη, κάπου.
Και το άκρον άωτον, δημόσιοι υπάλληλοι στην υπηρεσία τους να ανταλλάσσουν χαμηλόφωνα χρήσιμες πληροφορίες αν και πόσα κιλά όσπρια, ρύζι κ.λπ. καλού - κακού επαρκούν αποθηκευμένα, για το -ο μη γένοιτο- …πιστωτικό, συριζαίοι και αυτοί.
Δεν είμαι ψυχολόγος και δη των μαζών, αλλά μοιάζει εκτός από οξύμωρο, άξιο σπουδής: να ψηφίζεις αυτό που ταυτόχρονα σε πανικοβάλλει. Η γλώσσα το περιγράφει με τη λέξη θρασυδειλία, αλλά το πράγμα οπωσδήποτε ξεπερνάει το απλό άθροισμα των δύο σημασιών στην εν λόγω λέξη, είναι πολύ πιο περίπλοκο και σύνθετο.
Αναλογιστείτε με τι πάθος έβριζε κόσμος πολύς τον Σαμαρά ακροδεξιό για το περιβάλλον του, τον Μπαλτάκο, τον Κρανιδιώτη κ.λπ., και δικαίως, αλλά στους ίδιους ανθρώπους μιλήστε τώρα για τους ψεκασμένους, για τον Νικολόπουλο, τον Μπαλτάκο που βαράει και ξαναβαράει προσοχές, τον Αιγιαλείας που δεν κρατιέται κι ανακράζει «λεβέντες», και δεν είναι τα μόνα κρούσματα, και όλα τούτα, πότε πρόλαβαν, ούτε δυο βδομάδες στο μεϊντάνι η νέα κυβέρνηση, τους τα απαριθμείς και δε σ’ ακούνε, ή όπως όταν τους μιλάς για υπεράριθμους δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους σαράντα κάτι, κι εκείνοι σ’ το γυρνάνε στους μεγαλογιατρούς που δεν κόβουν αποδείξεις.
Άρα και ο όποιος τάχα αναγκαστικός ιδεολογικός συγκρητισμός, (η ανάμειξη ασυμβίβαστων μεταξύ τους ιδεολογιών: ακροδεξιοί / ψεκασμένοι – ριζοσπάστες αριστεροί), είναι μόνο προσχηματικός, για ξεκάρφωμα. Και δεν κόπτονται, βέβαια, ούτε ενοχλούνται απ’ όλο αυτό το εθνικολαϊκιστικό αριστερό τουρλουμπούκι οι ψηφοφόροι τους, μα ούτε και οι άλλοι, όσοι απόμειναν πια απέναντι. Είχαν προηγηθεί άλλωστε ως συγκυβέρνηση οι –λέμε τώρα- κεντροδεξιοί αντάμα με τους… κεντροαριστερούς (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ).
Υπήρξε ακόμα ένα ρεύμα, το πιο σκοτεινό, όσοι ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ προσβλέποντας στο grexit, στην καταστροφή, όχι από υστεροβουλία, (γιατί έχουν χρήματα εκτός, σκληρό νόμισμα και πολλαπλάσιο πλούτο μετά από ενδεχόμενη επιστροφή στη δραχμή), ανήθικο πλην κατανοητό και προβλεπόμενο στην ανθρώπινη συμπεριφορά κίνητρο, αλλά από τον πιο πηχτό και συμπλεγματικό φθόνο. Πρόκειται για όσους έχασαν ή φοβούνται ότι θα χάσουν ό,τι νομίζουν ότι δικαιούνται, κι επενδύουν στην κατάσταση του χάους, σε ό,τι φαντάζει στο μυαλό τους με επανεκκίνηση, ξανά και όλοι από κοινού στην ίδια αφετηρία. Μοχθηρός παλιμπαιδισμός. Πολλαπλά νοσηρός.
Στην Ελλάδα δεν έχουμε μόνο πολύ μεγάλο κράτος – γραφειοκρατία ούτε μόνο ένα εκατομμύριο πρόωρα συνταξιοδοτημένους, έχουμε σε όλες τις δομές της μια κακώς αστικοποιημένη κοινωνία. Έχουμε πολύ περισσότερους από τους αναγκαίους δικηγόρους, γιατρούς, μηχανικούς, ελεύθερους επαγγελματίες, εμπόρους κ.λπ., παράλληλα, υποτυπώδη βιομηχανική παραγωγή, καταφέραμε ακόμα και το ελληνικό τουριστικό προϊόν, παρόλο το τεράστιο φυσικό πλεονέκτημα των νησιών Αιγαίου και Ιονίου, σε σύγκριση με το προσφερόμενο από ανταγωνίστριες χώρες να υστερεί κατά πολύ.
Ζήσαμε για τριάντα χρόνια σε κενό πραγματικότητας. Σε μια απατηλή μεγέθυνση: τα κονδύλια της Ευρώπης που μετατρέπαμε καταχρηστικά σε κατανάλωση (δηλαδή σε μαύρο πολιτικό χρήμα, τουτέστιν διαπλοκή, πελατειοκρατία, ποικίλες παροχές), μαζί με την εύκολη πρόσβαση στις αγορές μάς επέτρεπαν να ξοδεύουμε πολύ περισσότερα απ’ όσα παρήγαμε, αλλά το χειρότερο, γιατί όλο αυτό κράτησε τρεις ολόκληρες δεκαετίες, στο τέλος να το θεωρούμε και κεκτημένο και παραμόνιμο, να μην μπορούμε να αποδεχτούμε πως αναπόφευκτα κι όπως όλα τα ψέματα σ’ αυτή τη ζωή κάποτε θα τελείωνε και αυτό.
Τώρα, ό,τι και όπως και να το μηχανευτούμε, η πραγματικότητα, μας αρέσει – δε μας αρέσει, θα επιστρέψει με τους δικούς της όρους. Δε θελήσαμε να το συζητήσουμε, να το διαχειριστούμε με κάποια συναίνεση ή συνεννόηση. Διώξαμε τους προηγούμενους, όχι γιατί ήτανε διεφθαρμένοι ή ανίκανοι, (εδώ και χρόνια μόνο διεφθαρμένους και ανίκανους τους θέλουμε), αλλά γιατί το ξέραμε πως μετά από αυτές τις εκλογές και με αυτούς στα πράγματα η ακατονόμαστη (τρόικα) θα επέβαλλε πλέον τις αναγκαίες και ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις τόσο σε δημόσιο όσο και σε ασφαλιστικό.
Έχει σημασία με θάρρος να ομολογούμε τις επιθυμίες και τις πράξεις μας. «Ψήφισα σύριζα μήπως και καθυστερήσω το αναπόδραστο. Μήπως και παρατείνω τη γλυκιά μετεώριση στον κενό πραγματικότητας κόσμο όπου είχα την τύχη ή την ατυχία τόσα χρόνια να συνηθίσω να ζω.»
Υ.Γ. 1: Και μέσα σ’ όλα όσα εξαγγέλλονται, (σ’ αυτό τον παλιομοδίτη και όζοντα αμφιθέατρα άλλων δεκαετιών κρατισμό), αλλά και δεν είναι και πολύ σίγουρο ότι θα εφαρμοστούν, ειπώθηκαν και γνήσια προοδευτικά πράγματα, όπως για την επέκταση του συμφώνου (εν παρόδω, δυστυχώς, και κάπως μασημένο αυτό), για την ιθαγένεια στα μεταναστόπουλα και έστω κάτι μίζερες νύξεις για το διαχωρισμό κράτους - εκκλησίας.
Υ.Γ. 2: Να σημειώσω, επίσης, στις προγραμματικές της βουλής ξεχώρισε για τη συγκρότηση και την παρρησία της η γνήσια (πολιτικά) φιλελεύθερη αγόρευση της Βασιλικής Κατριβάνου. Απορώ, όμως, όπως συχνά με ομοϊδεάτες της μέλη της λόατ κοινότητας, που δεν αντιλαμβάνεται τη θεμελιώδη αντίφαση ανάμεσα στην πρόθεση για κεντρικό, λίγο ως πολύ ολοκληρωτικό, προγραμματισμό της οικονομίας ενός νεοκομμουνιστικού κόμματος και στην υπεράσπιση ή την κατοχύρωση των ατομικών δικαιωμάτων. Υπό την έννοια ότι το αναφαίρετο δικαίωμα στην έκφραση του σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου ενός ατόμου δεν είναι περισσότερο αναφαίρετο ή δικαίωμα από την ελευθερία να καθορίσει το ίδιο το άτομο την οικονομική του δραστηριότητα, το πώς θα διαθέσει τις δεξιότητες ή ακόμα περισσότερο τον αποθησαυρισμένο χρόνο του, δηλαδή το νομίμως αποκτηθέντα πλούτο του. Αλλά και πάντως, η προηγούμενη ένσταση δε μειώνει καθόλου την ευγνωμοσύνη προς τη στάση της. Σημείωσα και το τρέμουλο της φωνής της. Όσοι πιστεύουν στην ελευθερία των ανθρώπων έχουν χορδές και στήθη που δονούνται από τη συγκίνηση.
Το τελευταίο βιβλίο του Αντώνη Νικολή «Ο Δανιήλ πάει στη θάλασσα» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Το Ροδακιό».
9°
