Πολιτικη & Οικονομια

Ψυχαναλύοντας τον Γιάνη

«Τι στ’ αλήθεια πιστεύει για τον Σόιμπλε δεν μπορούμε να ξέρουμε. Δεν βοήθησε και το άρθρο που δημοσίευσε πριν από λίγες ημέρες, με αφορμή την έκδοση των απομνημονευμάτων του γερμανού υπουργού»

Παντελής Καψής
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Γιάννης Βαρουφάκης και οι αντιφατικές απόψεις του για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε

Ο Γιάνης Βαρουφάκης, κατά καιρούς, έχει υποστηρίξει πολλά και αντιφατικά για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Όταν πήγε να τον συναντήσει για πρώτη φορά στο Βερολίνο, για παράδειγμα, δήλωσε ότι ανυπομονεί να συναντήσει «την πνευματική δύναμη πίσω από το οικοδόμημα της ΕΕ και της Νομισματικής Ένωσης». Την ίδια περίοδο τον είχε χαρακτηρίσει ως «τον μοναδικό Ευρωπαίο πολιτικό με υπόσταση διανοούμενου». Αν αυτά σας φαίνονται υπερβολικά, προφανώς αυτό οφείλεται στο ότι είναι. Ακόμα και ο αποδέκτης αυτών των κομπλιμέντων είχε ενοχληθεί: «δεν είμαι ηλίθιος» είχε δηλώσει χαρακτηριστικά, «για να μη καταλαβαίνω τι ήθελε να κάνει».

Κάποιους μήνες αργότερα ωστόσο ο Βαρουφάκης φαίνεται πως είχε αλλάξει άποψη. Τον αποκάλεσε «ανίκανο ανθρωπάκο, αστοιχείωτο από πλευράς οικονομικών». Με αφορμή τον θάνατό του εξάλλου, τον κατηγόρησε ότι επεδίωξε να εφαρμόσει την πολιτική του για μια νομισματική ένωση στην οποία «δεν πίστευε», με τα μέσα «μιας βίαιης λιτότητας και κατάλυσης των δημοκρατικών θεσμών». Βαριές κουβέντες. Παρ’ όλα αυτά είχε επίσης υποστηρίξει σε συνέντευξή του πως «αν με ρωτάτε ποιον εμπιστεύομαι περισσότερο (τον Τσίπρα ή τον Σόιμπλε), η απάντησή μου είναι ξεκάθαρη: τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε»! Για να προσθέσει ότι ήταν ο μόνος ο οποίος έλεγε τουλάχιστον «ένα μέρος της αλήθειας» και ότι μπορούσε να εμπιστευθεί «όσα μου έλεγε κατ’ ιδίαν». Πάντα «τηρούσε τον λόγο του προς εμένα», κατέληγε.

Τι στ’ αλήθεια πιστεύει για τον Σόιμπλε δεν μπορούμε να ξέρουμε, άλλωστε γενικώς οι τοποθετήσεις του δεν διακρίνονται για τη συνέπειά τους. Δεν βοήθησε και το άρθρο που δημοσίευσε πριν από λίγες ημέρες, με αφορμή την έκδοση των απομνημονευμάτων του γερμανού υπουργού. Ξεκινάει με μια θεωρητική διατύπωση για την αντιπαλότητα που θεωρεί ότι είχαν η Μέρκελ με τον Σόιμπλε, κάτι το οποίο ωστόσο, όπως ο ίδιος ομολογεί, δεν προκύπτει καθόλου από τα απομνημονεύματα. Γιατί βέβαια, οι δύο πολιτικοί είχαν συχνά διαφορετικές προσεγγίσεις, ιδίως για το Γκρέξιτ για το οποίο ο Σόιμπλε σκέφτηκε ακόμα και να παραιτηθεί. Και οι δύο ωστόσο υπηρετούσαν το ίδιο σχέδιο για την Ευρώπη. Ο Σόιμπλε με πιο αυστηρό ή δογματικό ίσως τρόπο, η Μέρκελ, σαν πρακτική πολιτικός, προσαρμοζόμενη στα δεδομένα και τις ανάγκες της συγκυρίας, κάνοντας συμβιβασμούς και υποχωρήσεις. Είναι χαρακτηριστική της σχέσης τους η αναφορά του στα απομνημονεύματα σύμφωνα με την οποία η καλύτερη απόφαση της ζωής του ήταν να την προτείνει για την αρχηγία του CDU. Δεν το λες για κάποιον με τον οποίο έχεις τόσο βαθιές διαφορές για το μέλλον της Ευρώπης. Ο γερμανός υπουργός το επιβεβαίωσε άλλωστε και το 2016, τότε που ο Σόιμπλε, κατά τον Βαρουφάκη «συντετριμμένος» και ταπεινωμένος από τη Μέρκελ, την υπερασπίστηκε απέναντι στους Βαυαρούς συμμάχους της του CSU, οι οποίοι αμφισβήτησαν την ηγεσία της.

Όμως όχι, όλα αυτά κατά τον Βαρουφάκη είναι υποκριτικά. Γι’ αυτόν, λοιπόν, το «βαθύτερο δίδαγμα» των απομνημονευμάτων είναι το «πώς καταφέρνουν οι πολιτικοί που υπηρετούν το κατεστημένο να συμπεριφέρονται δημόσια με αλληλεγγύη και συντροφικότητα που, κανείς θα πίστευε, εκφράζουν το ήθος της Αριστεράς;» Αυτό όμως και αν είναι παράδοξο. Να επικαλείται ο Βαρουφάκης το ήθος της αριστεράς. Ο πολιτικός δηλαδή ο οποίος στην πρώτη του συνάντηση με τον υπουργό μιας ξένης χώρας, όπως γράφει στα απομνημονεύματα του ο Σόιμπλε, του εξήγησε διεξοδικά ότι «στην κυβέρνησή του, με εξαίρεση τον ίδιο, ήταν όλοι άσχετοι»! Κι αυτό μπροστά στον Τσακαλώτο, ο οποίος το μόνο που βρήκε να αντιτάξει είναι κύριε, κύριε, «εγώ ξέρω»! Αριστερή αλληλεγγύη στην πράξη.

Αυτό το απόσπασμα πάντως μας βοηθά να καταλάβουμε καλύτερα τη διάθεση με την οποία πήγε στην Γερμανία ο Βαρουφάκης. Πίστευε ότι θα ήταν η συνάντηση των δύο μεγάλων εγκεφάλων της Ευρώπης. Από τη μια πλευρά ο γερμανός υπουργός, τον οποίο είχε φροντίσει να τον ονομάσει πατέρα του ευρώ - τίτλος ο οποίος φυσικά δεν του ανήκε. Υπουργός οικονομικών άλλωστε ανέλαβε μια δεκαετία μετά την υιοθέτηση του ευρώ. Και από την άλλη ο μεγάλος οικονομολόγος, ο μόνος με τον οποίο θα μπορούσε να συζητήσει ο Σόιμπλε ως ίσο προς ίσο και ο οποίος θα τον έπειθε με τα φοβερά επιχειρήματά του. Το μέλλον της Ευρώπης και της Ευρωζώνης θα παιζόταν στις μεταξύ τους διαπραγματεύσεις. Μόνο που ο Σόιμπλε δεν τσίμπησε. Του προσέφερε όλες τις τιμές που προβλέπει το πρωτόκολλο για έναν υπουργό τρίτης χώρας. Απέρριψε μάλιστα εισηγήσεις συνεργατών του να μην εμφανιστούν μαζί σε συνέντευξη Τύπου. Του επεφύλαξε όμως την βαθύτατη περιφρόνησή του για τη συμπεριφορά του. «Ένας υπουργός με αέρα ποπ σταρ, που με άφηνε παγερά αδιάφορο» γράφει χαρακτηριστικά στα απομνημονεύματά του, προσθέτοντας ότι έβρισκε «όλα αυτά σαχλά και σε μεγάλη απόσταση από τη σοβαρότητα του κύκλου των υπουργών οικονομικών και την ένταση που απαιτούσε η περίσταση». Όσο για τις διαλέξεις του σημειώνει ότι «μας εξήγησε πόσο ανίδεοι είμαστε όλοι» καταφέρνοντας να διαλύσει «εξ αρχής κάθε καλή διάθεση». Αυτή η αδιαφορία πλήγωσε τον Γιάνη. Με μια τέτοια αντιμετώπιση ήταν αναπόφευκτο να τον χαρακτηρίσει «ανθρωπάκο». Τα υπόλοιπα, οι πολιτικές διαφωνίες, δεν μέτρησαν. Άλλωστε τα γνώριζε εκ των προτέρων, όταν έσταζε μέλι για τον γερμανό υπουργό. Όσο για εμάς του υπόλοιπους, το «βαθύτερο νόημα» των απομνημονευμάτων δεν μπορεί παρά να είναι ότι πρέπει να προσέχουμε ποιους επιλέγουμε να μας εκπροσωπούν. Γιάνηδες υπάρχουν ακόμα πολλοί στο πολιτικό μας στερέωμα.