Οι θέσεις του ΠΑΣΟΚ για τα μη κρατικά πανεπιστήμια

Τα 7+1 σημεία διαφωνίας του ΠΑΣΟΚ με το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας για τα μη κρατικά πανεπιστήμια που εισηγείται ο Κυριάκος Πιερρακάκης κατέθεσε ο τομεάρχης Παιδείας Στέφανος Παραστατίδης.

Ο βουλευτής Κιλκίς επισημαίνει ότι το νομοσχέδιο είναι «στην καλύτερη περίπτωση συνταγματικά αμφιλεγόμενο» και αντικρούει τα επιχειρήματα της κυβέρνησης προτάσσοντας τις θέσεις της Χαριλάου Τρικούπη για τα μη κρατικά πανεπιστήμια.

Οι θέσεις του ΠΑΣΟΚ για τα μη κρατικά πανεπιστήμια

Για την αντισυνταγματικότητα του σχεδίου νόμου που αφορά τα μη κρατικά πανεπιστήμια ο Στέφανος Παραστατίδης αναφέρει ότι δημιουργεί ένα περιβάλλον ανασφάλειας δικαίου. «Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι υπάρχει διχογνωμία μεταξύ συνταγματολόγων και ειδικών του ευρωπαϊκού δικαίου, αλλά υπάρχει και μία παγιωμένη νομολογία του ΣτΕ, που ποτέ δεν αμφισβήτησε την συμφωνία του άρθρου 16 με το Ενωσιακό Δίκαιο.

Σε ένα τόσο κρίσιμο θέμα θα έπρεπε να προχωρήσουμε με απολύτως στέρεα βήματα. Γιατί εν τέλει την συμφωνία του νόμου με το Σύνταγμα θα την κρίνουν ανώτατοι δικαστές (ΣΤΕ) και θα ήταν εγκληματικά επιπόλαιο να βάλουμε σε μια περιπέτεια νέα παιδιά, οικογένειες αλλά και όσους αποφασίσουν να εμπλακούν.

Η δική μας θέση είναι ότι η ρητή απαγόρευση που μπήκε στο Σύνταγμα, πρέπει να βγει και από το Σύνταγμα. Όχι από την κυβέρνηση, ως μεσάζοντα του Συντάγματος».

Αντιθέτως προσθέτει ότι «η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι το σχέδιο νόμου είναι σύμφωνο με το Σύνταγμα. Επικαλείται γνωμοδοτήσεις συνταγματολόγων και αλλαγή του Ενωσιακού Δικαίου. Η Κυβέρνηση βασίζει τη φερόμενη συμφωνία προς το Σύνταγμα του νομοσχεδίου σε 3 πυλώνες:

• Μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας
• Διασυνοριακότητα (Παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων)
• Ισχυρό πλαίσιο εποπτείας και διασφάλισης ποιότητας»

Οι πυλώνες αυτοί αποδεικνύονται σαθροί, αναφέρει ο κ. Παραστατίδης.

1.Το ΠΑΣΟΚ για τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα των πανεπιστημίων

Ο πρώτος πυλώνας της πολιτικής μας εστιάζει στον υποχρεωτικά μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα για όλα τα μη κρατικά ιδρύματα. Για εμάς θεμελιώδης και μη διαπραγματεύσιμη αρχή αποτελεί η σαφής και ξεκάθαρη διάκριση μεταξύ εμπορικού – επιχειρηματικού κέρδους και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Μόνον αυτή η προσέγγιση μπορεί να εγγυηθεί την ακαδημαϊκή εγκυρότητα και ελευθερία.

Αντιθέτως, προσθέτει, ότι «η πρόταση της κυβέρνησης αρκείται στην γραμματική διατύπωση του μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα χωρίς να εισάγει οποιαδήποτε ρύθμιση που να αποτρέπει την νόθευση του χαρακτήρα αυτού.

• Επιτρέπει α) την ίδρυση μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων από κερδοσκοπικά πανεπιστήμια του εξωτερικού σε συνεταιρικά σχήματα με επιχειρηματικά funds, β) την ίδρυση παραρτημάτων από επιχειρηματίες, εγχώριους ή ξένους, χωρίς απολύτως καμία συμμετοχή του μητρικού πανεπιστημίου μέσω εμπορικών συμφωνιών (franchise/validation), συμφωνίες που έχει «βαπτίσει» ως ειδικές ακαδημαϊκές συμφωνίες.
• Δεν περιέχει καμία απαγόρευση outsourcing υπηρεσιών (μάνατζμεντ, εκτύπωσης βιβλίων, real estate), σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα διασυνδεδεμένα με τους εταίρους του παραρτήματος, με αποτέλεσμα να αφήνει ανοικτό το πεδίο για έμμεση διανομή εσόδων του παραρτήματος.»

2. Το ΠΑΣΟΚ για τα ποιοτικά κριτήρια αδειοδότησης και αξιολόγησης παραρτημάτων 

Η αδειοδότηση των μη κρατικών ιδρυμάτων και των σχολών/τμημάτων τους θα πρέπει να συνδέεται με την αντίστοιχη στάθμη αξιολόγησης και διεθνούς κατάταξης των σχολών/τμημάτων των δημοσίων ιδρυμάτων.

Αντιθέτως, προσθέτει, ότι «Δεν υπάρχει καμία σχετική πρόβλεψη στο Νομοσχέδιο. Η όλη διαδικασία αξιολόγησης απλά ανατίθεται στην ΕΘΑΑΕ που επιφορτίζεται με επιπλέον αρμοδιότητες, ελέγχου και πιστοποίησης των νέων δομών, χωρίς να ενισχύεται θεσμικά και λειτουργικά, την στιγμή που ήδη περίπου 1000 προγράμματα σπουδών εκκρεμούν στην ΕΘΑΑΕ προς έγκριση.»

3. Για την ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου

Ενίσχυση δημοσίου πανεπιστημίου σημαίνει αύξηση χρηματοδότησης, βελτίωση κρίσιμων δεικτών ποιότητας, στρατηγικός σχεδιασμός, σοβαρός ακαδημαϊκός χάρτης, κατοχύρωση πραγματικού αυτοδιοίκητου και ισόρροπη στήριξη των περιφερειακών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στη χώρα μας.

Αντιθέτως για το νομοσχέδιο της κυβέρνησης αναφέρει: «Τίποτε από όλα αυτά δεν κάνει το παρόν νομοσχέδιο. Η κυβέρνηση τσουβαλιάζει νομοτεχνικές τροποποιήσεις σε προβληματικά άρθρα του νόμου Κεραμέως και μεταφέρει τμήματα από το ΔΙΠΑΕ στο ΔΠΘ χωρίς καμία αξιολόγηση προσωπικού, υποδομών και χρηματοδότησης για να μας πει ότι το 70% του νομοσχεδίου αφορά το δημόσιο πανεπιστήμιο. Αντί ουσιαστικών δεσμεύσεων για αύξηση της χρηματοδότησης παραθέτει κατάλογο ήδη υφιστάμενων χρηματοδοτήσεων.

Αντί ενός οδικού χάρτη και σαφούς χρονοδιαγράμματος σύγκλισης του ελληνικού πανεπιστημίου με την Ευρώπη σε κρίσιμα πεδία όπως το ύψος της δημόσιας χρηματοδότησης ή την αναλογία εκπαιδευτικών/φοιτητών στα οποία η χώρα είναι ουραγός, πανηγυρισμοί για αύξηση μόλις κατά 11 εκ από τον εθνικό προϋπολογισμό. Αντί χάραξης ενός ακαδημαϊκού χάρτη εισάγει άναρχα και χωρίς διάλογο στο πεδίο της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αμφιβόλου συνταγματικότητας και ποιότητας ιδιωτικά ΑΕΙ»

4. Για το σύστημα εισαγωγής

Η θέση του ΠΑΣΟΚ είναι ότι «το σύστημα εισαγωγής στα ανώτατα ιδρύματα, ανεξαρτήτως χαρακτήρα, δημοσίου ή μη κρατικού, οφείλει να είναι κοινό και ενιαίο. Το ζήτημα αυτό δεν αφορά μόνο την αυτονόητη ανάγκη εφαρμογής κανόνων ισότητας και αξιοκρατίας αλλά και το επίπεδο και την ποιότητα των σπουδών».

Για την κυβέρνηση αναφέρει ότι: Οι διατάξεις του νομοσχεδίου κινούνται στα όρια του εμπαιγμού:

• Ως κατώφλι πρόσβασης ορίζεται: α) Απολυτήριο Λυκείου και βαθμολογία στις Πανελλαδικές με μ.ο. μεγαλύτερο ή ίσο με την μικρότερη ελάχιστη βάση εισαγωγής των επιστημονικών πεδίων πολλαπλασιαζόμενη με τον συντελεστή 0,8 και όχι της σχολής. Για τους μεν αποφοίτους δημοσίων λυκείων της χώρας το κατώφλι εισόδου θα είναι πολύ χαμηλό ειδικά στις σχολές υψηλής ζήτησης.

5. Για την ύπαρξη κριτηρίων γεωγραφικής κατανομής

Η θέση του ΠΑΣΟΚ είναι: Η ένταξη των μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων στον ευρύτερο ακαδημαϊκό χάρτη με κριτήρια γεωγραφικά, οικονομικά και κατανομής επιστημονικών πεδίων.

Για το ΠΑΣΟΚ η θέση της κυβέρνησης οδηγεί «στον ορατό κίνδυνο εξαφάνισης των περιφερειακών δημοσίων πανεπιστημίων και στην παντελή απουσία κρατικής ρύθμισης και στρατηγικού χωρικού σχεδιασμού ώστε τα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να υπηρετούν τον σκοπό της περιφερειακής ανάπτυξης το Υπουργείο απαντάει με ένα «σκόντο» (50%) στα ήδη χαμηλά ποσά των εγγυητικών επιστολών (1.000.000 αντί 2.000.000 ευρώ) και αντίστοιχων παραβόλων (300.000 αντί 600.000 ευρώ) για ιδιωτικά πανεπιστήμια που θα έχουν έδρα εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης.

Είναι νομοτελειακό ότι πολλά τμήματα της περιφέρειας θα οδηγηθούν σε κλείσιμο, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό των φοιτητών τους προέρχονται από την Αττική, όπου προβλέπεται ότι θα εγκατασταθούν οι νέες εκπαιδευτικές δομές».

6. Για την δέσμευση μακρόχρονης παραμονής των νέων δομών στον εκπαιδευτικό χάρτη της Ελλάδας

Η θέση του ΠΑΣΟΚ: «Είναι κρίσιμο ότι για να λειτουργήσουν στην Ελλάδα, τα μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια θα πρέπει να προβλέπεται συγκεκριμένη ρήτρα διασφάλισης της μακροπρόθεσμης εφαρμογής ενός ολοκληρωμένου εκπαιδευτικού σχεδίου. Ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν θα εγκαταλείψουν το πλάνο παροχής ποιοτικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών και θα αφήσουν ξαφνικά τους φοιτητές τους μετέωρους».

Υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει καμία σχετική πρόβλεψη από την κυβέρνηση. «Αντίθετα ο χαμηλός πήχης στο ύψος της επένδυσης (εγγυητική επιστολή 2.000.000 για Αθήνα και Θεσσαλονίκη, 1.000.000 για τους υπόλοιπους δήμους της χώρας και παράβολο 600.000 και 300.000ευρώ αντίστοιχα) δεν συνιστά σοβαρή δέσμευση μακροχρόνιας παραμονής στη χώρα».

7. Για τη διασφάλιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας και τις συνθήκες εργασίας 

Η θέση του ΠΑΣΟΚ: «Η Προστασία των δικαιωμάτων των πανεπιστημιακών και διασφάλιση ότι οι συνθήκες εργασίας τους θα είναι σύμφωνες με τις εγγυήσεις ανεξαρτησίας και ακαδημαϊκής ελευθερίας που ισχύουν για το δημόσιο πανεπιστήμιο».

Αναφέρει πως με το νέο νομοσχέδιο διαμορφώνεται ένα δυστοπικό περιβάλλον εργασίας με πολλές ώρες διδασκαλίας, συμπιεσμένους μισθούς, αρνητικό για την παραγωγή έρευνας που δημιουργεί συνθήκες εγκλωβισμού και εξάρτησης από την ιδιοκτησία σε βάρος της ακαδημαϊκής ελευθερίας.

Δεν προβλέπονται βαθμίδες για τα μέλη ΔΕΠ, ούτε ορίζεται κατώτατο όριο αμοιβών για τα μέλη ΔΕΠ και ΕΔΠ σε αντίθεση με τη διεθνή πρακτική.