Η αγγλοσαξονική έκφραση "get the ball rolling” (που σε ελεύθερη μετάφραση παραπέμπει στην έναρξη της αντίστροφης μέτρησης), ταιριάζει απόλυτα στην πολιτική κατάσταση, όπως αυτή διαμορφώθηκε από την πρόωρη έναρξη της διαδικασίας εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Αυτό σημαίνει ότι η ελληνική πλευρά, έχοντας εξασφαλίσει τη δίμηνη παράταση του μνημονίου και χωρίς να έχει «κλείσει» η συμφωνία για την επόμενη ημέρα με τους πιστωτές, θα πρέπει να αποφασίσει ποιοί θα διαπραγματευτούν τη συμφωνία με τους πιστωτές. Και φυσικά να αποφασίσει για το αναπτυξιακό μοντέλο, «το εσωτερικό μνημόνιο» πάνω στο οποίο θα κινηθεί η οικονομία, το οποίο επηρεάζει άμεσα τις σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρώπη.
Στο επίπεδο της οικονομίας, είναι σίγουρο ότι η διαδικασία της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας μέσα στις χριστουγεννιάτικες διακοπές θα επιβραδύνει το ρυθμό αύξησης της κατανάλωσης που παρατηρείται τους τελευταίους μήνες ή/και την αγορά του χειμερινού τουρισμού.
Κατά τη γνώμη μου όμως, η επιλογή της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου αποτελεί την καλύτερη λύση για το σύνολο της οικονομίας. Κι αυτό γιατί το Δεκέμβριο, η διεθνής οικονομία υπολειτουργεί, όχι μόνο στο επίπεδο της κεφαλαιαγοράς αλλά και των διεθνών εταιρειών της πραγματικής οικονομίας που σχεδιάζουν να επενδύσουν στην ελληνική οικονομία.
Από αυτή την άποψη, ανοίγεται ένα παράθυρο ευκαιρίας προς το ελληνικό πολιτικό σύστημα, έτσι ώστε να κλείσει όλες τις εσωτερικές εκκρεμότητες του, διευκολύνοντας τη δημιουργία μιας διαπραγματευτικής θέσης με βάθος χρόνου. Κι αυτό είναι εξαιρετικά θετικό για την ελληνική πλευρά στη διαπραγμάτευση με τους πιστωτές.
Η ανάλυση του πολιτικού σκηνικού φέρνει στην επιφάνεια, δύο αναντιστοιχίες.
Η πρώτη αναντιστοιχία μεταξύ πολιτικού συστήματος και οικονομίας/κοινωνίας αφορά το ότι ενώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 60% των ψηφοφόρων είναι υπέρ της ψήφισης Προέδρου της Δημοκρατίας από την παρούσα Βουλή, οι συσχετισμοί στη Βουλή δείχνουν ότι οδηγούμαστε σε εμπλοκή (bottleneck) και πρόωρες εκλογές. Κατά τη γνώμη μου, η επιθυμία της πλειοψηφίας των ψηφοφόρων να μην διεξαχθούν πρόωρες εκλογές πηγάζει από την αναγκαιότητα να διαφυλαχθεί η ασθενής ανάπτυξη που καταγράφεται στην οικονομία.
Πώς μπορεί ένα τμήμα του πολιτικού συστήματος να αγνοεί ότι η οικονομία έχει εισέλθει στον ενάρετο αναπτυξιακό κύκλο (για 3ο τρίμηνο στη σειρά), ότι υπάρχει σημαντικό πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο πρέπει να διατηρηθεί για να αυξηθεί η απασχόληση, ότι το πρωτογενές πλεόνασμα είναι υψηλότερο του πλάνου κι αυτό πρέπει να διατηρηθεί για να μειωθούν οι φόροι; Πώς μπορεί να σπρώχνει την οικονομία πίσω στην ύφεση τώρα που η ανεργία δείχνει να αποκλιμακώνεται (αν και παραμένει υψηλή) ή τώρα που υπάρχει ροή ξένων άμεσων επενδύσεων; Πώς μπορεί να αγνοεί ότι η πολιτική αστάθεια αρχίζει να επηρεάζει τις τουριστικές κρατήσεις ή ότι προκαλεί το μεγαλύτερο κύμα ρευστοποιήσεων στο ελληνικό χρηματιστήριο από τη δεκαετία του ‘80;
Ταυτόχρονα όμως, παρατηρείται μία γενικότερη σκλήρυνση της φρασεολογίας των στελεχών της αντιπολίτευσης, τα οποία εάν υλοποιηθούν ουσιαστικά επαναφέρουν τα σενάρια γύρω από το Grexit. Η αύξηση της έντασης δεν δικαιολογείται αποκλειστικά από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου. Κι αυτό γιατί οι δημοσκοπήσεις εξακολουθούν να δείχνουν ότι 7 στους 10 ψηφοφόρους είναι υπέρ του ευρώ, μία αναλογία η οποία είναι αυξημένη σε σχέση με τις εκλογές του 2012.
Κι εδώ καταγράφεται η δεύτερη αναντιστοιχία μεταξύ πολιτικού συστήματος και οικονομίας/κοινωνίας. Αναφέρομαι στο οξύμωρο, που τα κόμματα της αντιπολίτευσης προωθούν ευρωσκεπτικιστική ατζέντα, ενώ η κοινωνία εξακολουθεί να είναι συντριπτικά υπέρ του ευρώ. Αυτή η αναντιστοιχία μεταξύ τμήματος του πολιτικού συστήματος και της οικονομίας / κοινωνίας δικαιολογεί την αναγκαιότητα της αναδιάρθρωσης ή εκσυγχρονισμού του πολιτικού συστήματος. Επίσης δηλώνει ξεκάθαρα ότι ο στόχος της εμπλοκής των διαδικασιών δεν αφορά αποκλειστικά την ανάληψη της ιδιοκτησίας της διαπραγμάτευσης με την τρόικα.
Αφορά κυρίως την παράλληλη διαπραγμάτευση του υφιστάμενου πολιτικού προσωπικού σε σχέση με το ρόλο του κάθε βουλευτή ή ακόμα και την ίδια πολιτική ύπαρξή του την επόμενη ημέρα. Το ζήτημα είναι σοβαρό και δεν αφορά μόνο το πολιτικό σύστημα, αφορά και την οικονομία.
Γιατί όπως έχω αναφέρει και σε προγενέστερα άρθρα, ο νέος ενάρετος αναπτυξιακός κύκλος για να έχει διάρκεια θα πρέπει να «καθίσει» σε ένα σύγχρονο, ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα. Κι αυτό δεν θα επιτευχθεί με τις πρόωρες εκλογές αλλά με την αναθεώρηση του Συντάγματος.
13°
