Πολιτικη & Οικονομια

Από τα Qatar Papers στο Qatargate

Η Ευρώπη κοιμάται και μάλιστα όχι τον ύπνο των δικαίων

Σώτη Τριανταφύλλου
Σώτη Τριανταφύλλου
6’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Το σκάνδαλο Qatargate, η έρευνα για τα Qatar Papers, η επιρροή του Κατάρ στη Γαλλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
© Mike Egerton/PA Images via Getty Images

Το σκάνδαλο Qatargate, η έρευνα για τα Qatar Papers, η επιρροή του Κατάρ στη Γαλλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση

To 2019, όταν κυκλοφόρησε σε βιβλίο η μεγάλη δημοσιογραφική έρευνα των Christian Chesnot και Georges Malbrunot «Qatar Ρapers», τα ΜΜΕ της γαλλικής αριστεράς αντέδρασαν τόσο σπασμωδικά ώστε θα έπρεπε να κινήσουν υποψίες —αλλά, δεν μίλησε κανείς. Το «Qatar Papers» έπεσε στο κενό και επικράτησε η άποψη του ομίλου Mediapart που έχει τρομερή ισχύ στη Γαλλία: υπερβολές! Απλούστατα, το εμιράτο ασκεί soft power όπως όλα τα κράτη· η επιρροή του στη Γαλλία είναι αμελητέα· ας μην το κάνουμε θέμα! Ακόμα και δεξιά τηλεοπτικά δίκτυα όπως το CNews, το οποίο έχει έμμονη ιδέα με την ισλαμική επιρροή στη Γαλλία, διατήρησε, περιέργως, χαμηλούς τόνους.

Ο Christian Chesnot και ο Georges Malbrunot —ειδικευμένοι στα ζητήματα της Μέσης Ανατολής— προσπάθησαν να βρουν τα ίχνη της χρηματοδότησης του Ισλάμ στη Γαλλία όπου, εκτός από τα 2.500 τζαμιά, υπάρχει άγνωστος αριθμός θρησκευτικών θεσμών και φροντιστηρίων, «φιλανθρωπικών» οργανώσεων, εκδοτικών οίκων και κυκλωμάτων ισλαμικής προπαγάνδας. Η ΜΚΟ «Qatar Charity», που πρωταγωνιστεί σ’ αυτή την πολιτική soft power, δεν είναι «μη κυβερνητική»· είναι βιτρίνα της μοναρχικής οικογένειας του Κατάρ· μέχρι το 2019, είχε χρηματοδοτήσει 8.148 επιχειρήσεις ισλαμικής προπαγάνδας στο εξωτερικό. Αν και εξαιτίας των μεταναστευτικών κοινοτήτων η Τουρκία, η Αλγερία και το Μαρόκο έχουν μεγαλύτερη επιρροή στην Ευρώπη από ό,τι το Κατάρ, το εμιράτο διαθέτει πολύ περισσότερα χρήματα τα οποία επενδύει σε «πολιτιστικά κέντρα», σε εξτρεμιστικές οργανώσεις και σε χρηματισμό μελών ομάδων πίεσης. Το ίδιο ισχύει και για τη Σαουδική Αραβία. Οι ισλαμικές χώρες με μεταναστευτικούς πληθυσμούς επηρεάζουν μάζες, το Κατάρ επηρεάζει ΜΜΕ και άτομα σε υψηλές θέσεις.

Στις καταγγελίες των «Qatar Papers», το Mediapart απάντησε κατηγορώντας τους δημοσιογράφους— οι οποίοι το 2004 πέρασαν 124  ημέρες αιχμάλωτοι του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ— για «αντι-καταριανή ατζέντα», για «Κατάρ-bashing» και, φυσικά, για «ισλαμοφοβία». Αλλά, όποιος δεν είναι τυφλωμένος από την ιδεολογία και το λάδωμα βλέπει πως το Κατάρ προωθεί παντού την Μουσουλμανική Αδελφότητα, την οποία στηρίζει η γαλλική άκρα αριστερά χαρακτηρίζοντας την «ποινικοποίησή» της —όπως συνηθίζει να λέει— ως μια ακόμα ένδειξη ισλαμοφοβίας. Με λίγα λόγια, ΜΜΕ όπως ο ραδιοφωνικός σταθμός France Inter, η Libération, το Mediapart προσπαθούν να διαχωρίσουν την εξουσία των εμιράτων από το Iσλάμ υποστηρίζοντας ότι, ναι μεν οι μοναρχίες είναι αντιδραστικές αλλά το Ισλάμ δεν αποτελεί ούτε μονολιθική θρησκεία, ούτε αντιδραστική ιδεολογία. Έτσι, η απόκρισή τους στα «Qatar Papers» επεκτάθηκε, με αλλόκοτο τρόπο, εναντίον διανοουμένων όπως ο Mohamed Louizi που έχουν γεννηθεί μέσα στο Ισλάμ, το γνωρίζουν καλά και το έχουν αποκηρύξει. Το γεγονός ότι, την εποχή που εκδόθηκαν τα «Qatar Papers» ο Louizi ισχυριζόταν πως οι Μουσουλμανική Αδελφότητα είχε αναμειχθεί στο κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων, μείωσε την αξιοπιστία του: γενικά, η τάση να απορρίπτουμε τη συνωμοσιολογία μάς έχει οδηγήσει στην παράλογη απόρριψη των συνωμοσιών. Συνωμοσίες υπήρχαν πάντοτε και συνεχίζουν να υπάρχουν. Εν πάση περιπτώσει, ο αντισημιτισμός των Κίτρινων Γιλέκων θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως καταριανός δάκτυλος, πράγμα που δήλωσε και ο μουσουλμάνος σύμβουλος του Εμανουέλ Μακρόν Hakim El Karoui, ο οποίος, αν και αφόρητα politically correct, κάπου κάπου υποπίπτει σε αποκαλυπτικά lapsus.

Στη Γαλλία, έχει θεωρηθεί αναγκαίο κακό το ότι η ποδοσφαιρική ομάδα Paris Saint-Germain ανήκει στους Καταριανούς: δει δη χρημάτων και άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων. Ακριβώς αυτή η ανάγκη καθιστά τους πάντες επιρρεπείς στη διαφθορά: έχω ακούσει δημοσιογράφους να μιλούν κολακευτικά για την διοίκηση του Άμπου Ντάμπι και με μετριοπάθεια για τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αλ-Σίσι —δεν είναι απίθανο εργάζονται γι’ αυτούς. Θα φροντίσω να μάθω. Το σίγουρο είναι πως σχεδόν κανένα ΜΜΕ δεν έχει διατηρήσει την ανεξαρτησία του: οι ισλαμικές χώρες αγοράζουν μετοχές ή τροφοδοτούν τα ΜΜΕ με καλοπληρωμένες διαφημίσεις οι οποίες κρίνονται απαραίτητες για την επιβίωσή τους. Έτσι, η France Inter και η Libération έχουν σκαρώσει σειρά podcast που παρουσιάζουν το Κατάρ ως υπέροχο τόπο: εννοείται πως η Ντόχα, μέσω της Qatar Tourism Authority (QTA), δεν περιορίζεται στην περιγραφή της φυσικής ομορφιάς του εμιράτου αλλά προπαγανδίζει τη θρησκεία και το καθεστώς.

Εν όψει του Παγκοσμίου Κυπέλλου και κατά τη διάρκειά του, η προπαγάνδα εντάθηκε ενώ παραλλήλως υποτιμήθηκε η είδηση του σκανδάλου διαφθοράς στο Ευρωκοινοβούλιο όπως είχε υποτιμηθεί στο παρελθόν η υπόθεση κατασκοπείας εις βάρος Ευρωπαίων πολιτών· όπως έχει υποτιμηθεί η δωροληψία της FIFA και του Μισέλ Πλατινί. Είναι πάντως γνωστό —το αποκάλυψαν οι Sunday Times και το Bureau of Investigative Journalism– ότι μια ομάδα Ινδών χάκερς, η WhiteInt, επικεφαλής της οποίας είναι κάποιος ονόματι Aditya Jain, εργάζεται για τις χώρες του Κόλπου. Μεταξύ των ατόμων που παρακολουθούσε ήταν το μέλος της γαλλικής Γερουσίας Nathalie Goulet, από το κόμμα Union Centriste, η οποία είχε κατηγορήσει το Κατάρ για χρηματοδότηση της ισλαμικής τρομοκρατίας. Προς το παρόν, η Goulet δεν έχει βρεθεί σφαγμένη σε χαντάκι. Ωστόσο, ο πρόσφατος εμπρησμός του αυτοκινήτου της Susanna Schlein, συμβούλου στην ιταλική πρεσβεία στην Αθήνα και αδελφής της γνωστής Iταλίδας ευρωβουλευτή Elly Schlein (Δημοκρατικό Κόμμα, Possibile, Πράσινοι), μπορεί να τροφοδοτήσει παρανοϊκές ιδέες καταδίωξης. Αν και αποδόθηκε σε αναρχικές ομάδες, οι αναρχικοί, που ζητούν την απελευθέρωση του ομοϊδεάτη τους Alfredo Cospito ο οποίος κρατείται σε φυλακή της Σαρδηνίας, δεν ανέλαβαν την ευθύνη. Υποτίθεται ότι διενεργούνται σχετικές έρευνες, αλλά δεν ξέρω αν έχει ληφθεί υπόψη η διπλωματική δραστηριότητα των αδελφών Schlein στις χώρες του Κόλπου.

Πάμε παρακάτω: στην Υεμένη πάμφτωχες και ταλαίπωρες φυλές αλληλοσκοτώνονται· τις εμπόλεμες ισλαμιστικές φατρίες χρηματοδοτούν το Κατάρ, το Ιράν και η Τουρκία —συμβαίνουν φρικαλεότητες. Αλλά ο Εμανουέλ Μακρόν ταξιδεύει στην Ντόχα πλήρης δόξας για τα γκολ της εθνικής ομάδας της Γαλλίας: ξαφνικά, ήρθε να μας ενώσει όλους το ποδόσφαιρο μαζί με το πετρέλαιο, τα όπλα και το φυσικό αέριο. Στο μεταξύ, το καταριανό κεφάλαιο έχει αγοράσει τον οίκο μόδας Balmain (500.000 ευρώ), την επιχείρηση δερματίνων ειδών Le Tanneur, το πολυκατάστημα πολυτελείας Printemps Haussmann —μέσω της Divine Investments SA (Disa) που έχει έδρα το Λουξεμβούργο— τα εμβληματικά ξενοδοχεία Hyatt Regency Paris Etoile, Hôtel du Louvre, Martinez (Κάννες), Palais de la Méditerranée (Νίκαια), Carlton (Νίκαια), Majestic (Κάννες), Buddha Bar Hôtel, Hôtel Lambert, Hôtel Royal Monceau και Hôtel d’Evreux (Παρίσι). Οι Καταριανοί έχουν μετοχές σε ποσοστό 20% στο καζίνο της Νίκαιας, ενώ έχουν αποκτήσει μυθικές ακίνητες περιουσίες στο γαλλικό έδαφος: μερικά από τα πολυτελέστερα γαλλικά ακίνητα (για τα βρετανικά ακίνητα θα επανέλθω σε επόμενο αρθρίδιο) ανήκουν σε μέλη της οικογένειας Θανί, όπως ο πύργος Verduron στο Marly-le-Roi, διαμερίσματα στα Ηλύσια Πεδία, στην πλατεία Βαντόμ και επαύλεις στην Κυανή Ακτή. Ακόμα και το κτίριο όπου στεγάζεται η εφημερίδα Figaro ανήκει σε επιχείρηση του Κατάρ. Με καταριανά κεφάλαια διευκολύνθηκε η συγχώνευση της Porsche με τη Volkswagen, ενώ, στο τραπεζικό τομέα το εμιράτο έχει μετοχές στην Credit Suisse, στην ισπανική Iberdrola και στη λουξεμβουργιανή Dexia. Όλα αυτά τα αναφέρω ενδεικτικά, η λίστα δεν είναι εξαντλητική. Και παρότι η συμμετοχή σε επιχειρήσεις και η ιδιοκτησία ακινήτων φαίνεται νόμιμη και ίσως αναπόφευκτη, το Κατάρ, πλουτίζοντας ακόμα περισσότερο από τις ευρωπαϊκές του επιχειρήσεις, διοχετεύει, όπως είπα, κεφάλαια σε πλοκάμια της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Σύμφωνα με αναφορά 104 σελίδων του International Centre for the Study of Radicalisation (ICSR) που δημοσιεύτηκε το 2020, το εμιράτο έχει στήσει θεσμούς παντού στην Ευρώπη —όπως το Μουσείο Ισλαμικών Πολιτισμών στο La Chaux-de-Fonds, το Μουσουλμανικό Πολιτιστικό Συγκρότημα στη Λοζάνη και το τζαμί Salah-Eddine στην Μπιλ— οι οποίοι διαδίδουν το σαλαφιστικό Ισλάμ επικουρούμενοι από σαλαφιστές ισλαμολόγους σαν τον Ταρίκ Ραμαντάν —τον αναφέρω επειδή έχει γίνει γνωστό ότι ήταν μισθωτός του Κατάρ. Ο Ραμαντάν εισέπραττε 35.000 ευρώ μηνιαίως για να βγαίνει στην τηλεόραση —μέχρι το 2019 τα ευρωπαϊκά τηλεοπτικά κανάλια φιλοξενούσαν υπερβολικά συχνά— και να προπαγανδίζει τον ισλαμικό κοινοτισμό. Όταν ερευνήθηκαν οι τραπεζικές του συναλλαγές, απεκαλύφθη ότι είχε λάβει 590.000 ευρώ από καταριανούς τραπεζικούς λογαριασμούς και άλλες 19.000 από την Ελβετική Μουσουλμανική Ένωση. Οι τηλεφωνικές παρακολουθήσεις, που γίνονται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες,  εντάσσονται σε αυτό το πλαίσιο ερευνών της ΕΕ, η οποία, με τη γνωστή δυσκινησία και τις τροκλοποδιές από το εσωτερικό της, προσπαθεί από το 2019 να αποκαλύψει ισλαμιστικά δίκτυα και δίκτυα διαφθοράς. Τα οποία δεν περιορίζονται στην Qatar connection.

Το Κατάρ χρηματοδοτεί ανοιχτά την σιιτική Χεζμπολάχ που θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση —αν και όχι στα μάτια όλων. Επίσης, έχει κατηγορηθεί ότι βρισκόταν πίσω από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Αλ-Κάιντα στην Κένυα και στην Τανζανία το 1998. Σε βίντεο του 2012, το λογότυπο της Qatar Charity φαίνεται σε κουτιά «ανθρωπιστικής βοήθειας» στο Συριακό Ισλαμικό Μέτωπο, μια οργάνωση που συσπειρώνει έξι τζιχαντιστικές ομάδες στη Συρία. Μετά από όλα τούτα, κι από πολλά άλλα, στην Ευρώπη εφαρμόζουμε πολιτική κατευνασμού έναντι των ισλαμικών δικτατοριών: αν και δεν είμαι σίγουρη για την αποτελεσματικότητα του κατευνασμού, ίσως σ’ αυτή την περίπτωση να είχε κάποιες πιθανότητες επιτυχίας σε περίπτωση που δεν τη συνόδευε η υπονόμευση της Ευρώπης από τους ίδιους τους Ευρωπαίους.

Πλήθος διπλωματών, επιχειρηματιών, συμβούλων, πολιτικών διατηρούν σχέσεις με το Κατάρ που θα έπρεπε να διερευνηθούν: ο Richard Attias, σύζυγος της πρώην συζύγου του Νικολά Σαρκοζύ, η οικογένεια του Jean-Luc Lagardère (της Αirbus στην οποία το Κατάρ έχει το 10,07% των μετοχών κι από όπου προμηθεύεται αεροσκάφη και πολεμικό υλικό), ο Charles Bietry, ο εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων και Πολιτικής Ασφαλείας Josep Borrell, ο πρώην υπεύθυνος του αθλητικού τμήματος του Canal+, ολόκληρη η ιεραρχία της Total, ολόκληρη η ιεραρχία της επιχείρησης υποδομών Technip, η FIFA, το ιταλικό Partido Democratico, στελέχη του οποίου ερωτοτροπούν εδώ και δεκαετίες με το Κατάρ και το Μαρόκο, οι δήμαρχοι των παρισινών προαστίων που έχουν καλωσορίσει την πρωτοβουλία του Κατάρ να χρηματοδοτήσει νεαρούς μουσουλμάνους από «δύσκολες» γειτονιές ώστε να στήσουν επιχειρήσεις. Το ότι το Κατάρ θέλει να στείλει βοήθεια στη Γαλλία θα έπρεπε να μας ανησυχεί· αλλά, όπως έλεγα την περασμένη εβδομάδα και όπως έχω πει ξανά και ξανά, η Ευρώπη κοιμάται και μάλιστα όχι τον ύπνο των δικαίων.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ