ΣΥΡΙΖΑ: Οι επιλογές του κόμματος και η μείωση του ποσοστού του στις δημοσκοπήσεις.
Η κυβέρνηση έκανε ένα απρόσμενο και απρόσμενα μεγάλο δώρο στον ΣΥΡΙΖΑ με τις υποκλοπές. Χάρη στην ακόμα ακατανόητη παρακολούθηση του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη τού έδωσε μια σειρά από δυνατότητες. Κατ’ αρχήν να σπάσει τη σχέση εμπιστοσύνης του Κυριάκου Μητσοτάκη με κεντρώους ψηφοφόρους. Χωρίς αυτούς, αυτοδυναμία δεν υπάρχει. Παράλληλα του επέτρεπε να βγει από την απομόνωσή του και να επιδιώξει μια πιο λειτουργική σχέση με τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ακόμα και αν το «προοδευτικό μέτωπο» παραμένει κενό περιεχομένου, ο ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν σε θέση να πετύχει πολλά εξομαλύνοντας τις σχέσεις του, ιδίως με το ΠΑΣΟΚ. Και βέβαια η υπεράσπιση της «δημοκρατικής κανονικότητας» θα μπορούσε να αποτελέσει την απαρχή για μια σταδιακή μετακίνηση από τα άκρα ώστε να διεκδικήσει απογοητευμένους μετριοπαθείς ψηφοφόρους. Να γίνει δηλαδή κόμμα εξουσίας, σε συνθήκες κανονικότητας πια, όχι ποντάροντας στο αντιμνημονιακό κύμα. Τίποτα από αυτά δεν έγινε. Αντιθέτως, μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες κατάφερε να δείξει σε όσους θέλουν να βλέπουν, ότι παραμένει ένα βαθιά σεχταριστικό κόμμα χωρίς πολιτική για το αύριο της χώρας.
Την αρχή την έκανε ο ίδιος ο Τσίπρας στη Θεσσαλονίκη. Όπως ήταν αναμενόμενο επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στην ακρίβεια κυρίως στον τομέα της ενέργειας. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι ήταν η σοφότερη επιλογή, η χώρα μας βρίσκεται σχετικά χαμηλά σε σχέση με άλλες χώρες στην Ευρώπη όπου το ηλεκτρικό ρεύμα είναι πολύ ακριβότερο. Οι τεχνικές που έχουν υιοθετηθεί διαφέρουν, είναι σαφές ωστόσο ότι η λύση που επέλεξε η κυβέρνηση είναι εξαιρετικά αποτελεσματική για τους καταναλωτές. Έτσι το μόνο πραγματικά διαφορετικό που έμεινε από τη συνέντευξη του κ. Τσίπρα και σίγουρα αυτό που σχεδόν μονοπώλησε επικοινωνιακά την παρουσία του στη Θεσσαλονίκη, ήταν η κρατικοποίηση της ΔΕΗ. Δεν χρειάζεται να αναλογίζεται κάποιος με τρόμο την επανάκαμψη του Φωτόπουλου για να έχει επιφυλάξεις. Κι αυτό επειδή, πέρα από τις εντυπώσεις, ήταν μια εξαγγελία χωρίς το παραμικρό αντίκρισμα. Η ΔΕΗ και σήμερα είναι οιονεί κρατική καθώς η κυβέρνηση είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος και διορίζει τη διοίκησή της. Έτσι στην πραγματικότητα η εξαγγελία ήταν ένα κλείσιμο ματιού στους συνδικαλιστές οι οποίοι σίγουρα νοσταλγούν άλλες εποχές.
Η συνέχεια δόθηκε από την κυρία Αχτσιόγλου, υπεύθυνη για τα οικονομικά του κόμματος. Η δική της συνεισφορά ήταν ότι, αν έρθουν στην κυβέρνηση, θα δώσουν αυξήσεις στους μισθούς ώστε να αυξηθεί η παραγωγικότητα. Η εξαγγελία της αντιμετωπίστηκε ως απλή και άδολη άγνοια των οικονομικών. Οι αυξήσεις δίνονται μετά την αύξηση της παραγωγικότητας. Αν προηγηθούν, απλώς υποβαθμίζουν την ανταγωνιστικότητα και οδηγούν κάποιες επιχειρήσεις στο κλείσιμο και σε αύξηση της ανεργίας. Αυτό όμως δεν ήταν πάντα ένα από τα προβλήματα της χώρας; Ένας σχετικά προστατευμένος τομέας όσων έχουν εργασία σε συνδυασμό με υψηλή ανεργία ή μαύρη εργασία για τους υπόλοιπους. Στην πραγματικότητα και αυτή η εξαγγελία δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένα άνοιγμα στους συνδικαλιστές. Η επιστροφή στις πρακτικές που μας οδήγησαν στο μνημόνιο δεν είναι μακριά. Και μάλιστα σε μια εποχή που από παντού χτυπούν καμπανάκια για τις χώρες με υψηλό χρέος. Ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ μιλώντας στην Ειρήνη Χρυσολωρά ήταν ο τελευταίος αξιωματούχος που κατέστησε σαφές πόσο σημαντικό είναι να επιστρέψουμε σε πρωτογενή πλεονάσματα τον επόμενο χρόνο. Και μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να έχει δίκιο, απαντώντας στον Μητσοτάκη, ότι η ΝΔ οδήγησε τη χώρα στα μνημόνια. Πλην όμως σε όλη αυτή την πορεία η αριστερά έσπρωχνε να πάμε πιο όσο γρήγορα γίνεται. Δεν δείχνει να έχει αλλάξει μυαλά.
Λιγότερο έγινε αντιληπτή μια άλλη λαθροχειρία του ΣΥΡΙΖΑ, ενδεικτική ωστόσο του τρόπου άσκησης της αντιπολίτευσης, που σχετίζεται με την έρευνα Λύτρα για τον κορωνοϊό. Η αιχμή της κριτικής αφορούσε τους θανάτους διασωληνωμένων εκτός ΜΕΘ όπου τα ποσοστά θνητότητας πλησίαζαν το 100. Από εκεί ως την κατηγορία ότι η κυβέρνηση ήταν υπεύθυνη για εκατοντάδες θανάτους οι οποίοι θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, η απόσταση ήταν μικρή. Μόνο που ήταν ακριβώς το συμπέρασμα το οποίο ρητά προειδοποιούσε ο κ. Λύτρας ότι πρέπει να «αντιμετωπίσουμε με επιφύλαξη». «Ένα μεγάλο μέρος» αυτών των θανάτων, σημειώνει χαρακτηριστικά, «μπορεί να οφείλεται» στην προτεραιοποίηση εισαγωγής «αυτών που είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης». Ψιλά γράμματα θα πείτε, ποιος διαβάζει τη μελέτη.
Αλλά βέβαια εκεί που έδωσε ρέστα ο ΣΥΡΙΖΑ είναι στο πώς αντιμετώπισε την επέμβαση της αστυνομίας. Οι θέσεις που διατύπωναν κορυφαία στελέχη του, όπως ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, γραμματέας του κόμματος, παρακαλώ, αγγίζουν τα όρια του παραλογισμού. Να έχει συλληφθεί καταζητούμενος ληστής επικεφαλής συμμορίας και εσύ να μιλάς για «γιουρούσι» «κατατρομοκράτησης» και επίδειξης «αυταρχισμού» χωρίς «καμία επιχειρησιακή ανάγκη», είναι σαν να μην έχεις την παραμικρή συνείδηση της πραγματικότητας. Όσο για τους αρθρογράφους της Αυγής, αυτοί ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Χαρακτήρισαν «αφήγημα για τα ναρκωτικά» την εξήγηση της αστυνομίας για την επέμβαση, τη στιγμή που δημοσιεύτηκαν παντού φωτογραφίες από τη δράση της συμμορίας, μαζί φυσικά με τα ναρκωτικά που κατασχέθηκαν. Για να μην πούμε για την «ορμονική» ερμηνεία που έδωσαν για την αντίδραση της αστυνομικού που ένιωσε αδιαθεσία. Είναι προφανές ότι η στάση του ΣΥΡΙΖΑ και σε αυτή την περίπτωση εξηγείται από το καλόπιασμα εκείνων των δυνάμεων μέσα στο πανεπιστήμιο, στους φοιτητές αλλά και στους καθηγητές που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα.
Έστω κι έτσι, λίγη αυτοσυγκράτηση θα τους βοηθούσε να αποφύγουν τον κίνδυνο της γελοιοποίησης. Γιατί στην πραγματικότητα, η μόνη απορία είναι γιατί η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ κάνει αυτές τις επιλογές. Δεν καταλαβαίνουν ότι αυτοεγκλωβίζονται στο περιθώριο; Μια εξήγηση είναι ότι αυτός είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και αυτό μπορεί. Έτσι έχουν μάθει τα στελέχη του να κάνουν πολιτική κι έτσι συνεχίζουν να κάνουν. Άλλωστε όλοι τους σχεδόν από αυτούς τους χώρους έλκουν την καταγωγή τους.
Μια δεύτερη εξήγηση όμως, η οποία σχετίζεται με τη συγκυρία, είναι ότι λειτουργούν αμυντικά. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να χάνει ένα 10% της δύναμής του που πηγαίνει στο ΠΑΣΟΚ. Ένα ρυάκι που κάποιες στιγμές έδωσε την εντύπωση ότι θα μπορούσε να γίνει και ποτάμι. Είναι γνωστό ότι στην περίοδο της κρίσης, πέρα από τους καιροσκόπους, μετακινήθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ το πιο σκληρό λαϊκιστικό μέρος των ψηφοφόρων του. Καθοριστικό ρόλο σε πολλές περιπτώσεις έπαιξαν και συνδικαλιστές, ιδίως του δημόσιου τομέα, καθώς ολόκληρες οργανώσεις μετακινήθηκαν εν σώματι στο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτούς τώρα προσπαθεί να δέσει επιστρέφοντας στη γλώσσα του παρελθόντος. Ή αν προτιμάτε, αυτοί σήμερα αποτελούν έναν ακόμα λόγο που δεν μπορεί να υπηρετήσει μια διαφορετική πολιτική. Φυσικά και οι δύο ερμηνείες μπορεί να ισχύουν, η μία δεν αποκλείει την άλλη. Ή όπως λέμε, κύλισε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι.
