Πολιτικη & Οικονομια

Game of Drones: Χαμένες προσπάθειες στη χώρα της ομφαλοσκόπησης

Αν υπήρχε, ή αναπτυσσόταν αργότερα, μια εθνική στρατηγική, θα είχαμε κάτι αντίστοιχο του Bayraktar TB2 δεκαετίες νωρίτερα από τους γείτονες. Τι έγινε τελικά;

Πάνος Αγερίδης
ΤΕΥΧΟΣ 840
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Τα ημιτελή και χωρίς συνέχεια προγράμματα Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών της αμυντικής μας βιομηχανίας

Ακούμε ότι ο κ. Δένδιας κατέγραψε σε επιστολές τις δηλώσεις εκφοβισμού σύσσωμης της τουρκικής ηγεσίας και τις έστειλε παντού στη Γη. Καλώς, μπράβο. Οι παλιοί όμως έλεγαν ότι «αν δεν έχεις νύχια να ξυστείς, μην περιμένεις να σε ξύσει κανένας άλλος». Και, ως γνωστόν, αν σε τρώει άγρια η πλάτη σου και δεν βρίσκεις ούτε κάποια γωνία ούτε κάποιον κορμό δένδρου για να ξυστείς, δεν θέλεις όμως και να φας ξύλο, σύμφωνα με ένα άλλο γνωμικό, μπορεί να φτάσεις ακόμη και σε παράκρουση. Και στο τέλος να φας και το ξύλο.

Σε προηγούμενο άρθρο περί εθνικής άμυνας σχολίαζα τη συστημική ένδεια της χώρας μας σε επίπεδο στρατηγικής και θεσμικής προσέγγισης σχετικά με την αμυντική μας βιομηχανία, αυτή που θα βοηθούσε να «ξύσουμε λίγο την πλάτη μας» προτού φάμε το ξύλο.

Ας ασχοληθούμε τώρα με πιο συγκεκριμένα θέματα, που αναδεικνύουν τις τραγικές συνέπειες αυτής της ένδειας, αρχίζοντας από τα Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (ΜΕΑ). Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, το Κέντρο Ερευνών Τεχνολογίας Αεροπορίας σχεδίασε το αναγνωριστικό ΜΕΑ «Πήγασος». Τα πρώτα δύο πρωτότυπα κατασκευάστηκαν στην ΕΑΒ, στη συνέχεια το ΚΕΤΑ βελτίωσε τον σχεδιασμό τους και τελικά κατασκευάστηκε ένα σμήνος κάπου 18 αεροσκαφών από ιδιωτικές εταιρείες (επειδή αν έμενε η ΕΑΒ μοναχή θα τα σκάρωνε ακόμα σιγά-σιγά, με το προσωπικό και τους πόρους που μπορούσε να διαθέσει).

Δεν γνωρίζω πόσο απέδωσαν επιχειρησιακά, μπορούσαν όμως να κάνουν θαύματα με τον κατάλληλο ηλεκτρονικό εξοπλισμό αναγνώρισης. Αν μάλιστα υπήρχε, ή αναπτυσσόταν αργότερα, μια εθνική στρατηγική για τον εξοπλισμό τους με πυραύλους, θα είχαμε κάτι αντίστοιχο του Bayraktar TB2 δεκαετίες νωρίτερα από τους γείτονες. Τι έγινε τελικά; Απολύτως τίποτε σε εθνικό αναπτυξιακό επίπεδο. Αγοράσαμε τα αναγνωριστικά γαλλικά ΜΕΑ Sperwer, πρόσφατα νοικιάσαμε τα ισραηλινά Heron και ως εκεί. Για επιθετικές δυνατότητες ούτε λόγος.

Βέβαια, γιατί να ασχοληθούμε εμείς, αφού οι Τούρκοι διαπρέπουν στο Game of Drones με το γνωστό από τη Συρία, τη Λιβύη, το Ναγκόρνο Καραμπάχ και την Ουκρανία Bayraktar TB2, που ήδη έχει παραγγελθεί από τουλάχιστον 16 χώρες, το δικινητήριο Bayraktar Akinci, το κατακόρυφης απογείωσης Bayraktar UAV VTOL, το Bayraktar Μini και το υπό ανάπτυξη υπερηχητικό Bayraktar Kizilelma, καθώς και με το ναυτικό ΤΑΙ ΑΝΚΑ, το επίσης δικινητήριο TAI Aksungur, το αναγνωριστικό VESTEL Karayel και τέλος το STM Kargu, ένα ΜΕΑ αυτοκτονίας, που επιχειρεί κατά σμήνη με λογισμικό αυτόματης αναγνώρισης στόχων, ώστε να μην επηρεάζεται από παρεμβολές;

Θα μου πείτε, αν ασχοληθούμε κι εμείς, ο ουρανός πάνω από το Αιγαίο θα γεμίσει ντρόνια και τότε τι θα συμβεί σε όσους αποδημητικούς αργυροπελεκάνους θα έχουν γλιτώσει από τις ανεμογεννήτριες; Λογικότατο. Παρ’ όλ’ αυτά, θεωρητικά, ασχολούμαστε, χωρίς βέβαια να τολμάμε να ενοχλήσουμε τους αργυροπελεκάνους διότι θα φάμε ξύλο από τους οικολόγους.

Πρώτα πρώτα η ΕΑΒ, πάλι στη δεκαετία του 1980, κατασκεύασε ένα ΜΕΑ, ομοίωμα του F-16 υπό κλίμακα. Συνταρακτικό; Ναι βεβαίως, για τους αερομοντελιστές. Προοριζόταν ως εκπαιδευτικός στόχος για πληρώματα αντιαεροπορικών συστοιχιών. Χαζομαρίτσες δηλαδή, που δεν εκπορεύονταν από κάποια συγκεκριμένη εθνική στρατηγική και χωρίς ουσιαστικό νόημα, εκτός και αν τα τουρκικά F-16 σκοπεύαμε να τα καταρρίπτουμε με οπτική αναγνώριση και πετώντας τους κοτρόνες. Το ομοίωμα δεν πέταξε ποτέ αλλά σε κάποιον άρεσε τόσο πολύ, που το πήρε σπίτι του, αφήνοντας σήμερα τους στρατοκαυλικούς ιστότοπους να θρηνολογούν για την «εθνική απώλεια», αφού έχουν ξεμπερδέψει με την ανακατάληψη της Αγιασοφιάς.

Μα τι λέτε, κύριέ μου, θα μου πείτε, εδώ η ΕΑΒ μεγαλούργησε σχεδιάζοντας και κατασκευάζοντας το πίσω μέρος της ατράκτου του ευρωπαϊκού ΜΕΑ nEUROn, που ήταν μια μαύρη νυχτερίδα, χωρίς πιλότο, του οποίου τα δύο πρωτότυπα δοκιμάστηκαν με εξαιρετικά αποτελέσματα στο Κέντρο Δοκιμών Istres στη Γαλλία. Ο δε σχεδιασμός και η κατασκευή του αγωγού εξαγωγής καυσαερίων, από το υπερκράμα Inconel 718 για να μπορεί από κυλινδρική μορφή να καταλήγει σε σχισμή, υπήρξε επιτυχία σε παγκόσμιο επίπεδο. Τόσο, που, όταν η τότε Διοίκηση της ΕΑΒ άρχισε να κοκορεύεται στα ΜΜΕ, οι Γάλλοι ζήτησαν να βγάλουμε τον σκασμό, διότι, αν το αεροσκάφος έμπαινε σε παραγωγή, η ΕΑΒ θα κατασκεύαζε τον αγωγό, υποχρεωτικά, κατ’ αποκλειστικότητα, χωρίς να κοινολογήσει τη μέθοδο κατασκευής.

Μόνο που το πρόγραμμα δεν προχώρησε πέρα από τα 2 πρωτότυπα. Λέτε να πάσχει λιγάκι στον στρατηγικό προγραμματισμό και η Ευρώπη μας; Άντε καλέ! Μήπως όμως το πρόγραμμα άφησε τουλάχιστον κάτι σχετικά με τις δυνατότητες σχεδιασμού και ανάπτυξης στην ΕΑΒ; Όχι. Το τραγικό «γιατί» θα το εξηγήσω σε επόμενο άρθρο, δεν προκάνω εδώ. Έδωσε όμως τη δυνατότητα στους ανόητους στρατοκαυλικούς ιστότοπους να ισχυρίζονται ότι τα νεοαποκτηθέντα ελληνικά Rafale θα επιχειρούν στο Αιγαίο παρέα με τα αόρατα στα ραντάρ nEUROn. Ό,τι του φανεί του Λωλοστεφανή. Μέχρι να μας τσούξει το λεγόμενον «οθωμανικόν» και τότε όλοι αυτοί θα είναι οι πρώτοι που θα τρέξουν να κρυφτούν. Ενώ αντιθέτως το, κατά Χρυσοχοΐδη, «τιμημένο ΚΚΕ» θα εφαρμόσει αυτό που αναφέρει επίσημα στο «Πρόγραμμά» του, στο κεφάλαιο με τίτλο «Ειδικότερα για την επαναστατική κατάσταση», στην τέταρτη παράγραφο: «Σε περίπτωση ιμπεριαλιστικής πολεμικής εμπλοκής της Ελλάδας, είτε σε αμυντικό είτε σε επιθετικό πόλεμο, το Κόμμα πρέπει να ηγηθεί της αυτοτελούς οργάνωσης της εργατικής-λαϊκής πάλης με όλες τις μορφές, ώστε να οδηγήσει σε ολοκληρωτική ήττα της αστικής τάξης, εγχώριας και ξένης ως εισβολέα, έμπρακτα να συνδεθεί με την κατάκτηση της εξουσίας». Δε με πιστεύετε; Μπείτε στην ιστοσελίδα του ΚΚΕ, να το καμαρώσετε.

Για να μην γκρινιάζουμε όμως ότι «τα πανεπιστήμιά μας παγίως δεν συνεργάζονται με τη βιομηχανία», μας προέκυψεν εσχάτως και το πρόγραμμα «Αρχύτας». Πρόκειται για «το πρώτο αυτόνομο εναέριο όχημα που υλοποιείται με τη σύμπραξη της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ), του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Θα είναι ένα ξεχωριστό αεροσκάφος δεδομένου ότι ενώ έχει σημαντικό μέγεθος ―βάρος 200 κιλά περίπου― θα μπορεί να απογειώνεται και να προσγειώνεται καθέτως», όπως διακηρύσσει η Διοίκηση της ΕΑΒ. Καλή η συνεργασία, αν και αυτή δεν φαίνεται να επεκτείνεται και εντός της ΕΑΒ, με τη Διεύθυνση Σχεδιασμού και Ανάπτυξης να μη συμμετέχει καθόλου.

ΟΚ λοιπόν, στην καλύτερη περίπτωση, πάμε κάπου στο 1980 και πάλι, για ένα αερόχημα αναγνώρισης, κατάλληλο ίσως για τον φράχτη του Έβρου αλλά χωρίς καμιά απολύτως δυνατότητα παρενόχλησης των αργυροπελεκάνων πάνω από το Αιγαίο και από το δάσος της Δαδιάς. Για ΜΕΑ με οπλισμό, α πα πα, ούτε λόγος, εμείς είμαστε ήπια και φιλειρηνική δύναμη. Τουλάχιστον όμως φαίνεται να υπάρχει άφθονη χρηματοδότηση για τον Αρχύτα, εφόσον η ΕΑΒ, ως πολεμική βιομηχανία, υπάγεται στο Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο δείχνει ότι ανέλαβε να χαράξει την νέα εθνική αμυντική στρατηγική λόγω της αυτονόητης εξειδίκευσής του στο αντικείμενο. Οι μόνοι που ενοχλήθηκαν και πάλι είναι οι αναρχομπάχαλοι, για «την εμπλοκή των πανεπιστημίων σε πολεμικά προγράμματα», έστω και αν δεν κινδυνεύουν οι αργυροπελεκάνοι, σας διαβεβαιώ.

Και για να κλείσουμε το θέμα, ας αναφέρουμε και την ελληνική ιδιωτική εταιρεία S.A.S Technology, η οποία στην αμυντική έκθεση DEFEA-Defence Exhibition Athens 2021 παρουσίασε το αερόχημα SARISA SRS-1A, με δυνατότητα πτήσης 20 λεπτών (!!) οπλισμένο με δύο μη κατευθυνόμενες ρουκέτες HYDRA 70. Δεν σχολιάζω τη σύνδεση αυτής της προσπάθειας με κάποιου είδους εθνική στρατηγική, ούτε με την επιχειρησιακή της αξία σε σχέση με τα Μπαϊρακτάρια. Εξάλλου ο Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ είναι και γαμπρός του Ερντογάν ενώ στην εξευρωπαϊσμένη ελληνική πραγματικότητα γαμπριλίκια και κουμπαριλίκια τέτοιου είδους είναι γνωστό ότι δεν συνηθίζονται. Λέμε τώρα.