Πέντε σοφίσματα εναντίον της πανεπιστημιακής αστυνομίας

Από τη στιγμή που πρωτοξεκίνησε η συζήτηση για την πανεπιστημιακή αστυνομία έχουν ξεπεταχτεί ένα σωρό φωνές «λογικής» για να προσφέρουν αντεπιχειρήματα που ξαφνικά θυμήθηκαν. Στην πλειοψηφία τους πρόκειται για σοφίσματα ή για απόψεις χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία του περιεχομένου τους. Απλώς μιλάμε για να μιλάμε. Άλλοτε επειδή πρέπει να πούμε κι εμείς κάτι ως αντιπολίτευση και άλλοτε γιατί είναι προς το συμφέρον μας να προστατέψουμε το καθεστώς ανομίας στα πανεπιστήμια, είτε είμαστε κυβερνητικοί είτε όχι. Κάποιοι απ' αυτούς τους τελευταίους το λένε ρητά κάποιοι με πιο ύπουλο τρόπο.

Επιχείρημα πρώτο: Ασήμαντο φαινόμενο η βία στα πανεπιστήμια
Οι παραπάνω «λογικές» και «ευαίσθητες» φωνές, πρώτα κατέφυγαν στην προσπάθεια να παρουσιάσουν τη βία στα πανεπιστήμια ως μικρό και ασήμαντο φαινόμενο που αποτελείται από μεμονωμένα περιστατικά. Πολύ γρήγορα βέβαια διαψεύστηκαν αφού μόλις στους τελευταίους 6 μήνες έχουμε δει ένα σωρό αποτρόπαια περιστατικά ενδοπανεπιστημιακής βίας, από ξυλοδαρμούς και ομηρία φοιτητών μέχρι κατεδάφιση βιβλιοθηκών και φθορές σε πανεπιστημιακά κτίρια. Αν πάει κανείς ακόμη πιο πίσω στον χρόνο θα βρει πολλά περισσότερα.

Επιχείρημα δεύτερο: Αρκεί η ιδιωτική φύλαξη
Παρατηρώντας ότι δεν πείθει πλέον το αφήγημά τους περί της ασήμαντης βίας στα πανεπιστήμια, κατέφυγαν γρήγορα σε άλλο αφήγημα: το αφήγημα της ιδιωτικής φύλαξης. Δεν χρειαζόμαστε αστυνομία γιατί η ιδιωτική φύλαξη μπορεί να τα καταφέρει εξίσου καλά. Πήραν και μερικές περιπτώσεις χωρών της Ευρώπης που έχουν ιδιωτική φύλαξη και τις παρουσίασαν σαν παραδείγματα προς μίμηση. Ούτε αυτό το αφήγημα βέβαια πέτυχε για τους εξής απλούς λόγους:

• Η ιδιωτική φύλαξη δεν αποτελεί καινούρια λύση. Τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν ΗΔΗ ιδιωτική φύλαξη και έχει αποτύχει. Απ' την ίδρυσή της δεν έχει καταφέρει να αποτρέψει κανένα περιστατικό βίας.
• Κανένα πανεπιστήμιο της Ευρώπης δεν αντιμετωπίζει την εκτεταμένη βία που αντιμετωπίζουμε στα δικά μας πανεπιστήμια και άρα η όλη σύγκριση είναι εσφαλμένη. Πουθενά δεν θα βρεις κουκουλοφόρους να εισβάλλουν σε σχολή για να δέρνουν φοιτητές ή να τους ρωτούν τι ψηφίζουν και αν τυχόν τους βρεις, την ίδια μέρα θα τους έχουν συλλάβει και θα τους καταδικάζει όλη η πανεπιστημιακή κοινότητα, τη στιγμή που στην Ελλάδα σιωπά ή τους παρουσιάζει σαν ''παιδιά'' και ''φοιτητές'' για να μας συγκινήσει. Μάλιστα υπάρχουν πανεπιστήμια στην Ευρώπη, όπως στη Βαρσοβία ή στη Βιέννη που έχουν διαρκή συνεργασία ή συμφωνίες των πανεπιστημίων τους με αστυνομικές δυνάμεις.
• Δεν εξηγούν πειστικά το γιατί τα πανεπιστήμια αποτελούν εξαίρεση ενώ η καταπολέμηση του εγκλήματος είναι η βασική δουλειά της αστυνομίας. Γιατί η αστυνομία μπορεί να μπει οπουδήποτε αλλού για να αποτρέπει εγκλήματα αλλά όχι μέσα στο πανεπιστήμιο; Ίσα ίσα απ' την εμμονή των συγκεκριμένων ανθρώπων φάνηκε πιο καθαρά ότι η όλη οπτική που βλέπει αρνητικά την πανεπιστημιακή αστυνομία βασίζεται σε ιδεολογικά κωλύματα πού πάνε πίσω τουλάχιστον 30-40 χρόνια, και, προφανώς, σε λογής συμφέροντα.

Επιχείρημα τρίτο: Ο νόμος δεν είναι συνταγματικός
Αφού έφαγαν ήττα στα προηγούμενα δύο αφηγήματα (χρήσιμοι ηλίθιοι βέβαια πάντα θα υπάρχουν), άρχισαν να σκέφτονται ότι ίσως τη λύση να τη δώσει το συνταγματικό δίκαιο. Άρχισαν λοιπόν να ξεψειρίζουν τον νόμο για την πανεπιστημιακή αστυνομία προκειμένου να βρουν πιθανά σημεία που να αντιμετωπίζουν πρόβλημα συνταγματικότητας. Έκαναν και προσφυγές στο ΣτΕ με την ελπίδα ότι η απόφασή του θα είναι υπέρ τους. Και πάλι όμως δεν στάθηκαν τυχεροί. Το ΣτΕ έκρινε ως συνταγματικό τον νόμο για την πανεπιστημιακή αστυνομία.

Επιχείρημα τέταρτο: Αλλαγή θέματος
Καθώς όλα τα προηγούμενα αφηγήματα ναυάγησαν, για να κερδίσουν χρόνο μέχρι να σκαρφιστούν το επόμενο, άρχισαν να καταφεύγουν στο σόφισμα της ετεροζήτησης, δηλαδή στην αλλαγή θέματος. Έτσι, κάθε φορά που γίνεται λόγος για το πρόβλημα της βίας στα πανεπιστήμια, εκείνοι προσπαθούν εντέχνως να αλλάξουν θέμα και να στρέψουν τη συζήτηση σε κάτι άλλο εξίσου σημαντικό ή σημαντικότερο (για την κρίση τους), π.χ. θα σου μιλήσουν για την υποχρηματοδότηση των πανεπιστημίων, για την υποτίμηση των πτυχίων ή ακόμη και για την καταπάτηση του ασύλου -ασχέτως ότι το τελευταίο έχει καταργηθεί εδώ και χρόνια. Και αυτό το τέχνασμα δεν είχε καλύτερη τύχη. Απ' τη μια είναι προφανές ότι η αλλαγή θέματος δεν προσφέρει τίποτα στη συζήτηση και στο πρόβλημα που προσπαθούμε να λύσουμε. Το να πεις «ναι αλλά υπάρχουν κι άλλα προβλήματα», απλώς επισημαίνει την ύπαρξη άλλων προβλημάτων αλλά δεν λύνει το πρόβλημα της βίας στα πανεπιστήμια∙ είναι μια υπεκφυγή. Απ' την άλλη είναι επίσης προφανές ότι τα περισσότερα απ' τα εναλλακτικά προβλήματα που παραθέτουν, δημιουργούνται ή συντηρούνται από τη βία και την ανομία μέσα στα πανεπιστήμια. Για παράδειγμα, όταν έχεις ομάδες τραμπούκων μέσα και διαρκώς μπουκάρουν σε γραφεία καθηγητών, σε Συγκλήτους, κρατούν όμηρους φοιτητές ή προκαλούν φθορές σε πανεπιστημιακό εξοπλισμό, είναι λογικό να έχεις υποχρηματοδότηση αφού ένα μεγάλο μέρος του μπάτζετ αντί να πάει στην έρευνα πηγαίνει στις επισκευές των όσων κατέστρεψαν οι τραμπούκοι. Ποιος θα χρηματοδοτήσει ένα πανεπιστήμιο στο οποίο δρουν ανενόχλητοι καταστροφείς της περιουσίας του; Επιπλέον, όταν δεν πατάς στα μαθήματα επειδή θεωρείς το βάψιμο πανό σημαντικότερο, όταν διακόπτεις τη διδασκαλία, όταν δεν υπάρχει αυστηρή ποινή για αντιγραφές στην εξεταστική και όταν καταφεύγεις στο να σου γράψουν άλλοι τη διπλωματική ή τις διατριβές σου, προφανώς δημιουργείται υποτίμηση του πτυχίου σου, τη δημιουργείς ο ίδιος με την αναξιοκρατία, τη λογοκλοπή και κάθε άλλη μπαγαποντιά. Όλα αυτά βέβαια δεν πρόκειται να τα δεχτούν οι συγκεκριμένες φωνές, διότι στην ουσία δεν τους νοιάζει κανένα πρόβλημα του πανεπιστημίου. Θέλουν απλώς να αποτρέψουν την αστυνομία απ' τα πανεπιστήμια για να συνεχιστεί ες αεί και απροσκόπτως η άρρωστη κομματικοποίησή τους και τα συμφέροντα που αυτή επιφέρει.

Επιχείρημα πέμπτο: Να ρίξουμε τους φράκτες για να αποδώσουμε το πανεπιστήμιο στην πόλη και στους πολίτες
Ένα τελευταίο επιχείρημα που ακούγεται αυτές τις μέρες αλλά είναι αρκετά παλιότερο (το θεωρώ απ' τα ύπουλα) είναι το ότι η αστυνομία δεν χρειάζεται να μπει στα πανεπιστήμια γιατί το να είναι αποκομμένα τα πανεπιστήμια απ' την υπόλοιπη κοινωνία, τα μετατρέπει σε γκέτο ανομίας. Για να αποφύγουμε το γκέτο πρέπει να ρίξουμε τα κάγκελα και να γίνει το πανεπιστήμιο μέρος της υπόλοιπης πόλης. Ομολογώ ότι είναι ένα πολύ συγκινητικό επιχείρημα και με αγγίζει βαθιά στην ανύπαρκτη ψυχή μου αλλά δυστυχώς μπάζει από παντού διότι:

• Ναι μεν υπάρχουν πανεπιστήμια που είναι μέρη της πόλης και δεν παρουσιάζουν βία, π.χ. στο Μύνστερ της Γερμανίας, αλλά απ' την άλλη σε ένα σωρό χώρες του κόσμου βρίσκει κανείς πανεπιστήμια που βρίσκονται εκτός πόλης ή που είναι περίφρακτα και τα οποία δεν αντιμετωπίζουν κανένα παρόμοιο πρόβλημα ανομίας. ΗΠΑ, Ισραήλ, Ιαπωνία, Λετονία κ.λπ. Σε κάποια πανεπιστήμια των ΗΠΑ μάλιστα υπάρχει και αστυνομία εντός του πανεπιστημίου. Εν ολίγοις, η αιτιοκρατική σύνδεση της ύπαρξης βίας σε έναν χώρο με την αποκοπή αυτού του χώρου απ' την υπόλοιπη πόλη είναι non sequitur. Βία μπορεί να αναπτυχθεί και σε αποκομμένη τοποθεσία και σε μη αποκομμένη.
• Το συγκεκριμένο αφήγημα παραβλέπει επίτηδες σενάρια που δεν βολεύουν. Υπονοεί δηλαδή ότι με το που γκρεμίσει κανείς τα κάγκελα των πανεπιστημίων, θα εισχωρήσει η ψυχραιμία, η δημοκρατία και η νομιμότητα στις καρδιές όλων των τωρινών τραμπούκων, σαν να πρόκειται για κάποιο είδος συμπαθητικής μαγείας. Καις την κούκλα βουντού και αμέσως αναγαλλιάζει το άτομο που ήταν συνδεδεμένο μαζί της. Ποιητικό αλλά δυστυχώς η ζωή δεν κινείται με αυτόν τον τρόπο (believe me, το έχω δοκιμάσει). Δημιουργούνται λοιπόν τα ακόλουθα ερωτήματα: το γκρέμισμα του φράκτη πώς ξέρουμε ότι δεν θα διευκολύνει εν τέλει τους τραμπούκους στο να ξεφεύγουν από την αστυνομία; Όσο έχεις φράκτες, και ειδικά αν προσθέσεις και τουρνικέ, μπορείς να τους εγκλωβίσεις πιο εύκολα για να τους συλλάβεις. Έστω όμως ότι γκρεμίζεις τον φράκτη και έχουμε μια αμετανόητη ομάδα τραμπούκων, κακό αγωγό της συμπαθητικής μαγείας, η οποία μπουκάρει σε ένα γραφείο Καθηγητή ή στη Σύγκλητο ή χτυπάει έναν φοιτητή. Αν δεν υπάρχει μόνιμη αστυνομία στο πανεπιστήμιο, πώς θα το εμποδίσεις αυτό; Μέχρι να έρθει η εξωτερική αστυνομία, οι δράστες θα έχουν φύγει. Αν πάλι βάλεις κάμερες για να επιβλέπεις τον χώρο αλλά χωρίς να βάλεις αστυνομία να επιβλέπει τις κάμερες, οι τραμπούκοι θα τις διαλύσουν και θα έχεις πάλι να πληρώνεις από λεφτά του δημοσίου για τις ζημιές τους. Με άλλα λόγια, η λύση που προτείνεις είναι μεταφυσική. Δεν επιλύει πρακτικά το ζήτημα της βίας στα πανεπιστήμια. Απλώς κάνεις μια ευχή τα πράγματα να βελτιωθούν μετά το ρίξιμο του φράκτη. Μέχρι να μας βρεις και ένα τζίνι για να πραγματοποιεί τις ευχές, είμαστε υποχρεωμένοι να μην πάρουμε στα σοβαρά τα λεγόμενά σου.
• Το να ενταχτεί το πανεπιστήμιο στην υπόλοιπη πόλη και κοινωνία εμπεριέχει την κρυφή προκείμενη ότι η υπόλοιπη πόλη και κοινωνία θα ενδιαφερθεί γι' αυτό, να το προστατέψει και να το «γεμίσει ζωή». Με αυτό το πλευρό να κοιμάστε. Η κοινωνία αδιαφορεί παντελώς για τα πανεπιστήμια και ακόμη κι αν πέσουν τα κάγκελα σιγά που θα έρθουν ξαφνικά οικογένειες να αράξουν στα πάρκα της πανεπιστημιούπολης, ξέροντας ότι επί δεκαετίες εκεί είχε σημειωθεί κάθε έγκλημα. Είναι σαν να λέμε ότι θα ανοίξουμε τον Δενδροπόταμο ή το Μενίδι στην υπόλοιπη πόλη περιμένοντας να αρχίσουν να κόβουν βόλτες εκεί απλοί καθημερινοί πολίτες σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Ναι, ίσως μετά από καμιά εικοσαετία.

Συμπερασματικά: Όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, πέντε μέρες κοσκινίζει. Το μόνο που ελπίζω να έχει καταστεί αρκετά ορατό για τον περισσότερο κόσμο, ειδικά στον τελευταίο χρόνο, είναι το ποιοι είναι αυτοί που δεν θέλουν να ζυμώσουν και ποιοι αυτοί που ενδιαφέρονται πραγματικά και αγωνίζονται για ένα πιο ασφαλές πανεπιστήμιο με προσωπικό κόστος πολύ μεγαλύτερο απ' αυτό που αντιλαμβανόμαστε. Αν καταφέρετε να τους κατηγοριοποιήσετε στο μυαλό σας και να απομονώσετε τους πρώτους, θα είναι σημαντικό βήμα αλλαγής.