Πολιτικη & Οικονομια

Οι δημαγωγοί ξανάρχονται

Με το ίδιο ακριβώς θράσος

Κώστας Κούρκουλος
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Η ακρίβεια ως ευκαιρία δημαγωγίας στην Ελλάδα και τα διδάγματα από την ανορθολογική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης στη χώρα.

Για να επισημάνει ο Καστοριάδης τη «βαθιά ευθραυστότητα» της ανθρώπινης συνθήκης, χρησιμοποίησε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: παρ’ ότι ο δυτικός άνθρωπος είναι γέννημα δύο αιώνων δημοκρατικών κινημάτων, εν τούτοις, εκατομμύρια δυτικοί πολίτες προσχώρησαν στα τερατώδη παραληρήματα του ολοκληρωτισμού που γέννησε ο 20ός αιώνας.

Για να αποδειχθεί ότι «…ο ολοκληρωτισμός ριζώνει με χίλιους τρόπους σε ό,τι προϋπάρχει, πέρα από κάθε λογική και κάθε αιτιότητα». (Κ. Καστοριάδης, «Η γαλλική κοινωνία», εκδόσεις «ύψιλον»).

Πράγμα που μας φέρνει αντιμέτωπους με τη ζοφερή διαπίστωση ότι οι κοινωνίες δεν διδάσκονται ούτε από την πραγματικότητα, ούτε από την εμπειρία τους. Με συνέπεια να «μην υπάρχει τρόπος να σωθούν από την τρέλα τους».

Πρόσφατο «εγχώριο» παράδειγμα μαζικής άρνησης της πραγματικότητας, ήταν η προσχώρηση μεγάλου μέρους της κοινωνίας μας σε ένα πρωτοφανές κίνημα δημαγωγικού ανορθολογισμού, που εμφανίστηκε ως «απάντηση» στην οικονομική κρίση.

Όταν ένα τσούρμο «φαιοκόκκινων» δημαγωγών κόμισε το ψέμα, το οποίο κομίζει κάθε φασιστικό κίνημα για την καταστροφή του κύρους των δημοκρατικών θεσμών: ότι η διαφθορά είναι παιδί της Δημοκρατίας. (Πατρίτσια Ρόμπερτς – Μίλλερ, «Δημαγωγία και δημοκρατία»).

Κάτι που άνοιξε τον δρόμο για το επόμενο ψέμα: ότι η οικονομική κρίση ήταν επινόημα της «διεφθαρμένης δημοκρατίας». Αφού όχι μόνον «δεν χρωστούσαμε σε κανέναν, αλλά μας χρωστούσαν»!

Και επειδή, σύμφωνα με το σταλινικό παραλήρημα, μαζί με την γεγονική αλήθεια πρέπει να πεθαίνουν και οι μάρτυρές της, μόλις οι στατιστικολόγοι της ΕΛΣΤΑΤ είπαν την αλήθεια για το έλλειμμα της χώρας, οι δημαγωγοί, σε συνεργασία με παρακρατικά τμήματα της δικαιοσύνης, οργάνωσαν την δικαστική τους εξόντωση. («Εξαπάτησαν τη χώρα και τους Έλληνες με ψεύτικα στοιχεία, συμπράττοντας με ξένα συμφέροντα….» έγραφε η «Αυγή» στις 4-8-2016, ενώ την ίδια στιγμή η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ τα χρησιμοποιούσε ως απολύτως ορθά και αληθινά, ακόμη και για την σύνταξη του προϋπολογισμού!).

Και ουδείς επισήμανε την ατιμία, διότι η χώρα υπνοβατούσε μέσα στο σκοτάδι του ψέματος. Με συνέπεια να την οδηγούν οι δημαγωγοί από παράνοια σε παράνοια.

Έτσι, η παρανοϊκή παράσταση των δημαγωγών ότι το δημόσιο θα έχει όσα χρήματα θέλει μόνον αν δεν εξοφλούμε τις υποχρεώσεις μας προς αυτό («κίνημα δεν πληρώνω»), θεωρήθηκε ψυχιατρικά «ανεπίληπτη» και μάλιστα ρεαλιστική επιλογή.

Όπως και η επιλογή να φύγουμε από την Ευρώπη και το ευρώ, για να έχουμε όσα ευρώ θέλουμε!

Μάλιστα, μας έβαλαν και ψηφίσαμε σε δημοψήφισμα για να γίνει αυτό το θαύμα! Κι εμείς το ψηφίσαμε! Και αμέσως χορεύαμε εκστασιασμένοι στο Σύνταγμα, καλώντας τα πνεύματα που θα έφερναν το θαύμα.

Όπως όμως είναι γνωστόν, ο άνθρωπος είναι ζώον που επιθυμεί την πίστη και όχι την γνώση.  Που πάει να πει ότι η πίστη δεν επηρεάζεται ούτε  από την πιο «εξόφθαλμη διάψευση» που φέρνει η πραγματικότητα. Άλλωστε, «…πόσοι πραγματικοί χριστιανοί έχασαν ποτέ την πίστη τους στην άπειρη αγαθότητα του Θεού, κοιτάζοντας τον γεμάτο δυστυχίες κόσμο;» (Καστοριάδης, ό.π.).

Γι’ αυτό ακριβώς οι δημαγωγοί σήμερα ξανάρχονται, με το ίδιο ακριβώς θράσος.

Και όπως τότε ισχυρίζονταν πως είναι ψέμα η οικονομική κρίση, έτσι και τώρα κατασκεύασαν το αντίστοιχο ψέμα που επιβάλλει η συγκυρία: πως δήθεν η ακρίβεια δεν είναι εισαγόμενη -σαν να μη γίνεται καν πόλεμος- αλλά είναι «εσωτερική μας υπόθεση»!

Μάλιστα, γνωρίζοντας ότι οι κοινωνίες δεν θυμούνται, διότι στερούνται συλλογικής μνήμης, για να περάσουν το διαβρωτικό μήνυμα πως ναι μεν «λεφτά υπάρχουν» αλλά κάποιοι τα κλέβουν, μιλούν ήδη για «κλεφτόδενδρα»! (Οι δημαγωγοί τρελαίνονται για μεταφορές).

Που πάει να πει πως επιδιώκουν να οδηγήσουν και πάλι την κοινωνία σε ένα αιμοσταγές κυνήγι μαγισσών. Όπου, για άλλη μια φορά, η δημοκρατία θα είναι ο «δημόσιος εχθρός».

Επιβεβαιώνουν έτσι και πάλι ότι η δημαγωγία είναι σαν τη βία: Όπου, καταστρέφοντας την αίσθηση προσανατολισμού μας στον κοινό κόσμο, μπορεί να καταστρέψει ολόκληρο τον κόσμο. Δεν μπορεί όμως να τον δημιουργήσει. Διότι αφήνει μόνον ερείπια.

Γι’ αυτό και η δημοκρατία -στο πλαίσιο της οποίας και μόνον είναι ανεκτή η μέριμνα για τον κοινό μας κόσμο- έχει έναν ασυμφιλίωτο «δημόσιο εχθρό»:  τη δημαγωγία.