Πολιτικη & Οικονομια

Ο θάνατος των ανθρώπων και η τύφλωση των λούμπεν...

Οι εμμονές και οι ιδεοληψίες τους είναι το μοναδικό φίλτρο από όπου διυλίζεται το σημερινό κομμάτι της παγκόσμιας Ιστορίας

Κώστας Κυριακόπουλος
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Σχόλιο για τον πόλεμο στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας, τις διεθνείς αντιδράσεις και τις ιδεολογικές αγκυλώσεις.

Κάποια πράγματα στους ανθρώπους δεν αλλάζουν. Με τίποτα. Ό,τι και αν συμβαίνει γύρω τους. Τι και να γίνεται πόλεμος και σκοτώνονται άνθρωποι. Τι και αν γονείς κλαίνε αγκαλιάζοντας τα νεκρά παιδιά τους και το αντίστροφο. Τι κι αν γέροι πεθαίνουν από αρρώστιες στα καταφύγια, καρκινοπαθή παιδιά απαγκιάζουν στους σταθμούς του Μετρό περιμένοντας τις επόμενες χημειοθεραπείες που δεν θα ’ρθουν. Τι και αν αλλάζει ο χάρτης της Ευρώπης, τι και αν η ειρήνη σε αυτήν την ήπειρο -στο όνομα της οποίας εκατομμύρια Ευρωπαίοι σκοτώθηκαν- αποδεικνύεται μία από τις μεγαλύτερες ψευδαισθήσεις. Οι εμμονές και οι ιδεοληψίες τους είναι το μοναδικό φίλτρο από όπου διυλίζεται το σημερινό κομμάτι της παγκόσμιας Ιστορίας.

Είναι πολύ δύσκολο να μεταγλωττίσεις όλα όσα συμβαίνουν σε μια γλώσσα που γίνεται αντιληπτή. Να κατανοήσεις με όρους καθημερινότητας αυτό που συμβαίνει τώρα και θα μείνει καταγεγραμμένο ισοβίως. Ίσως αυτή να είναι η αιτία που η μήτρα της συνωμοσιολογίας γεννοβολά ασταμάτητα. Με την προπαγάνδα στον ρόλο της μαμής. Το τέρας που γεννιέται έχει πολλά εγγενή κουσούρια. Κι ένα από αυτά είναι ο εγκέφαλός του να μην έχει χώρο για το πιο απλό: Ότι το πιο απίθανο, το πιο πολύτιμο πράγμα στη Γη είναι να είσαι ζωντανός.

Και τι είναι λίγο λιγότερο κακό από τον ίδιο τον θάνατο; Να μην μπορείς να ζήσεις χωρίς να ανασκαλεύεις τα κάρβουνα του μυαλού σου για να κρατάς άσβηστο το μίσος σου. Μία εξήγηση μπορεί να είναι η εξάρτηση πολλών από τον δημόσιο λόγο. Ανθρώπινο, ιδίως όταν αυτή η έκφραση, σε άλλες προηγούμενες εποχές, ήταν ο τρόπος όχι μόνο για να κερδίζεις το ψωμί το δικό σου και της οικογένειάς αλλά και να συντηρείς την ούτως ή άλλως εύθραυστη επαγγελματική σου ταυτότητα, όπως στην περίπτωση των επαγγελματιών δημοσιογράφων. Η πολύπαθη επιχειρηματική πορεία των ελληνικών ΜΜΕ καθώς και η ενσυνείδητη άρνηση πολλών να αποδεχθούν ότι το τοπίο άλλαζε και ότι χρειάζονταν νέες γνώσεις και δεξιότητες, οδήγησε στην περιθωριοποίηση πολλών με όλες τις τραυματικές συνέπειες της ταυτοτικής απώλειας. Μοιραία, η εξοικείωση με την λούμπεν προσέγγιση της επικαιρότητας δεν ήταν μακριά. Βγαίνει στην επιφάνεια με κάθε ευκαιρία. Πόσω μάλλον όταν συμβαίνουν κορυφαία γεγονότα μπροστά στα οποία ο άνθρωπος είναι ιστορικά αμήχανος. Καταφεύγει στα εργαλεία εξήγησης που τον κάνουν να ψευδο-νιώθει ασφαλής. Και η λούμπεν εργαλειοθήκη έχει ετοιμοπαράδοτα πολλά τέτοια εργαλεία.

Από κοντά σε αυτήν την κατηγορία, είναι και εκείνη που αναπαράγει κάθε προπαγάνδα όχι εναντίον της αντίπαλης προπαγάνδας αλλά εναντίον της ίδιας της αξίας της ζωής. Μπορεί  να μην το κάνει συνειδητά, αλλά το «λενινιστικό» μοντέλο το οποίο την έχει εκπαιδεύσει να έχει πάντα δίκιο δεν την αφήνει να δει πέρα από τον διαρρηγμένο αμφιβληστροειδή της. Σε αυτό το πλαίσιο έγκειται και το ειρωνικό χαμόγελο, στα όρια του σαρκασμού, πίσω από το μουστάκι τού εκ Μόσχας ανταποκριτή ή το παγερό βλέμμα πίσω από τα γυαλιά του έτερου συναδέλφου του. Υπερασπίζονται το ανθρωπίνως αδιανόητο και αυτό δεν επιτυγχάνεται με αθώες μεθόδους. Ούτε και χωρίς συνέπειες. Μία από αυτές είναι να γίνεσαι γελοιογραφία του ίδιου σου του εαυτού. Ο έρωτας με τους ανθρώπους, λένε, μπορεί να είναι και τυφλός. Με τις ιδεολογίες, όμως, τυφλώνει…

Υπάρχει μια σπαρακτική φωτογραφία. Ενός Ουκρανού πατέρα που κλαίει έχοντας αγκαλιάσει το κεφάλι του νεκρού παιδιού του που είναι το μόνο ακάλυπτο μέρος του σώματός του από ένα ματωμένο σεντόνι πάνω σε ένα καρότσι – φορείο της στιγμής. Κυκλοφορούν και άλλες, πρόλαβα να δω μερικές από το Βερολίνο, όπου Γερμανοί πολίτες  περιμένουν στον κεντρικό σταθμό της πόλης, να υποδεχθούν πρόσφυγες από την Ουκρανία με χειρόγραφα χαρτόνια: «Ένα δωμάτιο για φιλοξενία», «δύο δωμάτια για τρεις ανθρώπους». Και μερικές άλλες με Εβραίους τυλιγμένους με ουκρανικές σημαίες να προσεύχονται στο Τείχος των Δακρύων για τους αμάχους. Ναι, αυτός είναι ο άνθρωπος. Ο κανονικός άνθρωπος…