Ο θεσμός της βασιλείας και ο δήθεν ενωτικός του ρόλος

Με την ευκαιρία των 70 χρόνων της Ελισάβετ ΙΙ στον θρόνο, φαίνεται πως όλοι χειροκροτούν τον συμβολικό ρόλο της βρετανικής μοναρχίας. Στην πραγματικότητα, ο ρόλος της είναι, εκτός του να τροφοδοτεί τα μέσα ενημέρωσης με εικόνες glamour και κουτσομπολιού, το να τρώει με χρυσά κουτάλια: η χλιδή της βασιλικής οικογένειας, που περνάει για ένα σύνολο από καλούς τρόπους, αξιοπρέπεια και υψηλοφροσύνη, θα έπρεπε να εξετάζεται ξεκάθαρα, πέρα από τη μυθολογία και την αστερόσκονη. 

Στις δημοσκοπήσεις, το 30% των Βρετανών δηλώνουν ότι θα ήθελαν να καταργηθεί η μοναρχία, αλλά η φωνή αυτής της μειοψηφίας δεν ακούγεται πουθενά. Είναι τέτοιος ο αχός της βασιλικής προπαγάνδας περί ενωτικού και συμβολικού ρόλου ώστε σιωπούν όλοι αυτοί οι Βρετανοί, οι περισσότεροι από τους οποίους πρόσκεινται, όπως θα περίμενε κανείς, στο Εργατικό Κόμμα. Έχουν αποδεχθεί, προς το παρόν τουλάχιστον, την παραμυθία ότι αν δεν υπήρχε η Ελισάβετ, το νησί θα είχε αποσυντεθεί: είτε κατά τη διάρκεια της απόσπασης των πρώην αποικιών από την Κοινοπολιτεία, είτε κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών με τους Βορειο-ιρλανδούς, είτε στις διενέξεις με την ΕΟΚ και την ΕΕ, είτε στην κρίση στα Νησιά Φόκλαντ, είτε με το Brexit. Υποτίθεται ότι η σταθερή σκιά της Ελισάβετ έσωσε τη χώρα - αλλά, δεν είναι ακριβώς αλήθεια. Τι θα μπορούσε να συμβεί το οποίο δεν συνέβη επειδή οι Γουίντσορ στρογγυλοκάθονται στα παλάτια; Για παράδειγμα, μπορούμε να πιστώσουμε στον θεσμό της βασιλείας το «όχι στην απόσχιση» που ψήφισαν οι Σκοτσέζοι στο σχετικό δημοψήφισμα;

Σε όλες τις χώρες έχουν υπάρξει ενωτικές φυσιογνωμίες, αλλά ήταν τουλάχιστο εκλεγμένοι: ο Τσόρτσιλ ήταν κάποτε ενωτική φυσιογνωμία για τη Βρετανία, ο πρόεδρος Βενσάν Οριόλ και ο Ντε Γκολ ήταν κάποτε ενωτικές φυσιογνωμίες για τη Γαλλία· σε κάποιο βαθμό, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν ενωτική φυσιογνωμία για την Ελλάδα. Αλλά, το να ορίζεται ένας μονάρχης ως «ενωτική φυσιογνωμία» δείχνει σαν να λείπουν οι άξιοι πολιτικοί και ταυτοχρόνως σαν να αφιονίζονται τα πλήθη από τον ίδιο τον κληρονομημένο πλούτο: η λατρεία της Νταϊάνα, αλλά και της ίδιας της Ελισάβετ τουλάχιστον όπως τη δείχνουν τα ντοκυμαντέρ, οι κινηματογραφικές ταινίες και οι τηλεοπτικές σειρές -σοβαρή, ακριβοδίκαιη: το άκρον άωτον της βρετανικότητας- είναι το ίδιο αξιολύπητη με τις κραυγές των επαναστατών του 1789 να σταλούν όλοι οι βασιλιάδες στη λαιμητόμο.