Πολιτικη & Οικονομια

Η Μεγάλη Περισυλλογή των γυναικών

Η Μεγάλη Περισυλλογή φαίνεται να έδειξε σε πολλές μητέρες ότι δεν έχουν τόσες επιλογές όσες νόμιζαν στον εργασιασκό τομέα

Μυρσίνη Γκανά
ΤΕΥΧΟΣ 809
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Στις ΗΠΑ, πληθαίνουν τα δημοσιεύματα σχετικά με τη Μεγάλη Παραίτηση, λόγω πανδημίας. Τι ισχύει για τις γυναίκες, και συγκεκριμένα τις εργαζόμενες μητέρες;

Όταν ξεκίνησε η πανδημία, ήταν πολλοί αυτοί που είδαν, όπως σε κάθε κρίση, μία ευκαιρία αναστοχασμού και αυτοβελτίωσης. Υποτίθεται ότι θα εκτιμούσαμε εκ νέου όλα όσα είχαμε πριν αλλά θεωρούσαμε από δεδομένα έως εκνευριστικά, τις εξόδους, τους συνωστισμούς, τα πάρτι, και όλα όσα είχαμε ξεχάσει, τη σημασία των σχέσεων, του προσωπικού χρόνου, της αυτοδιάθεσης, τέλος πάντων, της ευτυχίας. Στην πρώτη καραντίνα είχαμε αποφασίσει συλλογικά ότι θα γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, θα ψήνουμε ψωμί μαζί με τα παιδιά μας, θα έχουμε τακτοποιημένα ντουλάπια, θα αγαπάμε αλλήλους.

Ενάμιση χρόνο μετά, στη χώρα της πρωτοπορίας, εκεί όπου πρώτα καταγράφονται οι τάσεις που θα εξαπλωθούν και στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, στις ΗΠΑ, πληθαίνουν τα δημοσιεύματα σχετικά με τη Μεγάλη Παραίτηση: υπάλληλοι κάθε είδους παραιτούνται σωρηδόν, σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας. Μόνο τον Σεπτέμβριο, παραιτήθηκαν 4,4 εκατομμύρια Αμερικανοί. Υπάρχουν αρκετοί που υποστηρίζουν, όπως ο Νταν Πόντεκραφτ στο περιοδικό Forbes, ότι δεν θα έπρεπε να μιλάμε για Μεγάλη Παραίτηση, αλλά Μεγάλη Περισυλλογή. Οι εργαζόμενοι είχαν χρόνο να σκεφτούν, μας λένε, να δουν ποιες είναι οι αληθινές τους προτεραιότητες, και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι κάτι πρέπει να αλλάξει, κι αυτό το κάτι είναι η δουλειά τους.

Οι λόγοι για τους οποίους καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα ότι του χρειάζεται μια αλλαγή εργασιακού περιβάλλοντος ή και απομάκρυνση από αυτό ποικίλλουν. Υπάρχουν αυτοί που φεύγουν από κάπου καλά για να αναζητήσουν κάτι καλύτερο. Υπάρχουν αυτοί που απλώς μπούχτισαν, και έχουν την πολυτέλεια να σταματήσουν. Υπάρχουν κάποιοι που «κάηκαν» από την πολλή δουλειά και τις άσχημες εργασιακές συνθήκες κατά τη διάρκεια της πανδημίας και κάνουν ένα διάλειμμα για να στραφούν ίσως σε άλλους τομείς. Ωστόσο, οι αριθμοί δείχνουν κάτι παράξενο. Τα ποσοστά των γυναικών που παραιτούνται είναι διπλάσια από αυτά των αντρών. Αντέχουν οι γυναίκες λιγότερο; Βαριούνται και κουράζονται πιο εύκολα; Έχουν μεγαλύτερη τάση προς τον αναστοχασμό; Ή μήπως είναι απλώς μητέρες;

Μητέρες που χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν δύο χρόνια με τα παιδιά τους εκτός σχολείου, προσπαθώντας να βρουν τρόπους να τα φροντίσουν, να τα ταΐσουν, να τα βοηθήσουν να συνδεθούν κάθε μέρα μέσω του υπολογιστή με την τάξη τους και να ελέγχουν ότι όντως παρακολουθούν το μάθημα, ενώ εκείνες προσπαθούν ταυτόχρονα να δουλέψουν, από το σπίτι ή εκτός σπιτιού, σε δουλειές όπου επειδή είναι γυναίκες πληρώνονται λιγότερο από τους άντρες συναδέλφους τους και έχουν λιγότερες πιθανότητες επαγγελματικής εξέλιξης.

Δυστυχώς, η Μεγάλη Περισυλλογή φαίνεται να έδειξε σε πολλές μητέρες ότι δεν έχουν τόσες επιλογές όσες νόμιζαν, ότι δεν αξίζει τον κόπο να σκοτώνονται στη δουλειά για να κάνουν χαμαλίκια, να πληρώνονται λιγότερο και να βλέπουν ελάχιστα τα παιδιά τους. Στις ΗΠΑ, από τον Μάρτιο του 2020 ως τώρα, το ένα τρίτο των εργαζόμενων γυναικών με παιδιά είτε πέρασε σε μειωμένο ωράριο είτε παραιτήθηκε. Στην Ελλάδα θεωρείται σχεδόν αυτονόητο, αν και δεν συμβαίνει πλέον τόσο συχνά όσο νομίζουμε, ότι οι γιαγιάδες ασχολούνται με τα εγγόνια όσο η μητέρα δουλεύει. Η πανδημία κατέστησε απαγορευτική και αυτή τη βοήθεια, ενώ τόσο οι ίδιες οι γυναίκες όσο και το περιβάλλον τους εξακολουθούν να πιστεύουν ότι τα παιδιά είναι δική τους ευθύνη.

Μήπως τώρα, που συζητάμε για τη βία κατά των γυναικών, θα ήταν καλό να μην εξετάζουμε μόνο τις καταστροφικές επιλογές συντρόφου και τα αποτελέσματα της τοξικής αρρενωπότητας, αλλά να βυθιστούμε σε μια Μεγάλη Περισυλλογή για το ποιοι είναι πραγματικά, πρακτικά, οι όροι με τους οποίους μία γυναίκα καλείται να λειτουργήσει μέσα στην αγορά εργασίας; Κατά πόσο μπορεί να αφήσει κάπου τα παιδιά της χωρίς να χρειάζεται να ξοδεύει όλο της τον μισθό και να δουλεύει part-time; Γιατί καλές οι προτροπές «φύγε», αλλά αν, για πολλές γυναίκες, οι δυνατότητες ανεξαρτησίας είναι μηδαμινές, θα συνεχίσουν να υπάρχουν πολλές που κάθονται, που τις τρώνε, που πεθαίνουν.