Ο Ανδρέας Ζαμπούκας σχολιάζει το φετινό θέμα των πανελλαδικών εξετάσεων στο μάθημα των Νέων Ελληνικών.
Το θέμα της Νεοελληνικής Γλώσσας που άνοιξε την αυλαία των Πανελλαδικών σήμερα ήταν γλαφυρό. Είχε ένα κείμενο για το μέλλον, είχε και Νίκο Γκάτσο. Ένα ποίημα για τα «παιδιά απ’ τον Σείριο». Που «δάκρυσαν κοιτάζοντας την γη, του σύμπαντος αρρώστια και πληγή»…
Το κείμενο που δόθηκε στους μαθητές μιλάει για το παρόν και το μέλλον. Για τα δύσκολα της πανδημίας, την ελπίδα που ο χρόνος απλώνει μπροστά τους. Και τους ζητάει τα εφόδια για να αντιμετωπίσουν τον «δύσκολο κόσμο» που έρχεται. Αυτόν που μοιάζει απειλητικός αλλά κρύβει μέσα του την ελπίδα που, εξ ανάγκης, η πανδημία δημιουργεί.
Το αφήγημα που δίνεται στους νέους είναι ως συνήθως απατηλό. Πονηρό. Ενίοτε τεχνηέντως αυταρχικό. Πολύ έξυπνα δομημένο για να κρατάει στην επιφάνεια το παρελθόν, να απαξιώνει το παρόν και να δαιμονοποιεί το μέλλον.
Ο χρόνος δεν υπάρχει ποτέ από μόνος του. Εμείς του δίνουμε την υπόσταση που του αξίζει. Και το παρελθόν δεν ήταν ποτέ καλύτερο από το μέλλον. Ειδικά των δικών μας νέων. Με ή χωρίς πανδημίες. Αρκεί τα εκπαιδευτικά μας συστήματα να αποβάλουν την θυματοποίηση, ως μοντέλο διαπαιδαγώγησης και να επενδύσουν στον αυτοέλεγχο και στην αυτοπεποίθηση.
Όχι, το μέλλον των παιδιών που έδωσαν σήμερα εξετάσεις δεν θα είναι δύσκολο. Δύσκολο ήταν το μέλλον των παιδιών που περίμεναν τον πόλεμο και τις κακουχίες. Δύσκολο ήταν το μέλλον των παιδιών που έπρεπε να επιβιώσουν σε μια μετεμφυλιακή κοινωνία. Δύσκολο είναι το μέλλον των παιδιών στις ερειπωμένες πόλεις της Συρίας. Και δύσκολο είναι το μέλλον των παιδιών στα εξαθλιωμένα περίχωρα του Μογκαντίσου.
Για τα δικά μας παιδιά δεν υπάρχει συλλογικό δύσκολο μέλλον. Υπάρχουν μόνο ευκαιρίες έμπνευσης, δημιουργικότητας, παραγωγής, ανάτασης και ευδαιμονίας. Και τα εφόδια δεν είναι εφόδια πάλης. Αλλά εφόδια αυτοπραγμάτωσης, σε έναν κόσμο στρωμένο με ευμάρεια, ευημερία, συντάγματα, νόμους, εξελισσόμενα συστήματα και δικαιώματα, πολλά δικαιώματα.
Πάνω από όλα, ο κόσμος των δικών μας παιδιών είναι γεμάτος ευκαιρίες. Κι όταν τους λες πως ένα τέρας πολυπλοκότητας και ανταγωνισμού έρχεται να πολεμήσει μαζί τους, τους αποκαρδιώνεις. Τους φοβίζεις για να τους δημιουργήσεις το άλλοθι της αδράνειας και της παθογένειας.
Ποτέ ο κόσμος μας δεν ήταν καλύτερος στην Δύση. Ποτέ οι νέοι μας δεν είχαν τόσες γοητευτικές προκλήσεις για σύνθεση και επιτυχία. Ποτέ δεν είχαν τόσα ασφαλή ορμητήρια για να ταξιδέψουν. Και κανένα εξιδανικευμένο παρελθόν δεν θα μπορούσε ποτέ να συναγωνιστεί το άγνωστο προκλητικό μέλλον.
Τα εφόδια για τον κόσμο του 2025 ή του 2050 είναι πάντα τα κλασικά. Ακριβώς τα ίδια που είχε ανάγκη διαχρονικά ο άνθρωπος της δημοκρατίας και του ελεύθερου κόσμου. Είτε ζούσε σε μια αρχαία πόλη της Ιωνίας είτε στην Φλωρεντία της Αναγέννησης είτε στην Αμερική των αρχών του 20ού αιώνα.
Εξωστρέφεια, γενναιότητα, έμπνευση, φαντασία, όρεξη για δουλειά, δημιουργικότητα, θάρρος, αξιοπρέπεια και πίστη στον εαυτό του. Αυτά χρειάζεται κι ο κόσμος της τεχνητής νοημοσύνης, των ψηφιακών κατακτήσεων, της εικονικής πραγματικότητας και της ηλεκτρονικής δημοκρατίας.
Να πάψουν τα εκπαιδευτικά συστήματα να μιλούν για «αθώα» «δακρυσμένα παιδιά απ’ τον Σείριο». Υπάρχουν μόνο τα δικά μας ένοχα και ενοχικά παιδιά. Αυτά που χρειάζονται τις ίδιες αξίες που είχαν ανάγκη όλα τα παιδιά μες στους αιώνες. Κυρίως, αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση για το υπέροχο μέλλον τους.
«Βλέποντας τη σπουδαία δουλειά που γίνεται σε αυτές δομές, θα έλεγα ότι αυτή η επίσκεψη ήταν για μένα ένα δώρο Χριστουγέννων» τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας
15°
