Η νέα γενιά μετά την πανδημία

Όπως όλα δείχνουν, η πανδημία θα αφήσει έναν πολύ διαφορετικό κόσμο από αυτόν που γνωρίζουμε σήμερα. Θα δούμε αλλαγές στην οικονομία, στην κοινωνία, στις δημόσιες πολιτικές και σίγουρα θα ζήσουμε μια αλλαγή «παραδείγματος». Θα ζήσουμε κοσμοϊστορικές αλλαγές αντίστοιχες με αυτές της εποχής μετά το Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και της δεκαετίας του ‘80.

Σύμφωνα με τελευταία μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, μετά την πανδημία θα ακολουθήσει μια περίοδος μεγάλων κοινωνικών αναταραχών καθώς οι μέχρι σήμερα κοινωνικές ανισότητες παραμένουν υψηλές και δεν έχουν αντιμετωπιστεί. Σε αυτό το σημείο να θυμίσω ότι της πανδημίας είχε προηγηθεί η παγκόσμια οικονομική κρίση, η οποία έχει ήδη δημιουργήσει τεράστιες κοινωνικές ανισότητες πλήττοντας το κράτος πρόνοιας, την κοινωνική αλληλεγγύη αλλά συνάμα και το κράτος δικαίου και πολλές φορές ακόμη και τη δημοκρατία. Αν συνυπολογίσουμε λοιπόν και τις ανισότητες που δημιουργούνται από την πανδημία, καταλαβαίνουμε ότι η κατάσταση γίνεται εκρηκτική.

Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν η γενιά που γεννήθηκε από το 1987 και μετά έχει ζήσει απανωτές κρίσεις. Η εικόνα που έχει, επομένως, για το μέλλον της είναι μάλλον μια ζωή γεμάτη αβεβαιότητα, και απαισιοδοξία. Μιλάμε για μια νέα γενιά που έχει δεν γνωρίσει τίποτε άλλο πέρα από κρίση.

Με την αρχή της πανδημίας της COVID-19, οι νέοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν στις πατρικές τους κατοικίες, να σταματήσουν τις σπουδές τους, να χάσουν τις παρέες τους, να χάσουν τις δουλειές τους, ενώ ταυτόχρονα στοχοποιήθηκαν και κατηγορήθηκαν συλλήβδην για ανευθυνότητα σχετικά με τα μέτρα προστασίας και την τήρηση του lockdown. Παρότι οι νέοι αντιμετωπίζουν μικρότερο κίνδυνο να προσβληθούν από βαριάς μορφής COVID-19, φοιτητές και νέοι εργαζόμενοι υποφέρουν πιο πολύ από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, η οποία έχει ενισχύσει και άλλες υπάρχουσες αρνητικές τάσεις, όπως τους χαμηλούς μισθούς, τη στασιμότητα της αγοράς εργασίας και το διογκούμενο φοιτητικό χρέος.

Μια παγκόσμια έρευνα των Financial Times σε νέους ηλικίας μεταξύ 16 και 30 ετών έδειξε ότι οι δυσκολίες αυτές ενισχύουν τη δυσαρέσκεια των νέων απέναντι στις προηγούμενες γενιές αλλά και απέναντι στο πολιτικό σύστημα και την πολιτική εξουσία. Βέβαια, το φαινόμενο της απώλειας εμπιστοσύνης από τους νέους για τις κυβερνήσεις και τους θεσμούς στον ανεπτυγμένο κόσμο έχει αρχίσει και καταγράφεται επικίνδυνα από το 2016 σύμφωνα με μελέτες του ΟΟΣΑ.

Η κατάσταση δεν είναι διαφορετική στη χώρα μας, όπου της πανδημίας είχαν προηγηθεί δέκα σκληρά χρόνια οικονομικής κρίσης, όπου το brain drain είχε γίνει μέρος της καθημερινότητάς μας. Όλες οι έρευνες που έχουν γίνει τους τελευταίους μήνες καταγράφουν αγωνία, ανασφάλεια και απελπισία για το σκοτεινό μέλλον που τους περιμένει. Όπως και στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες, οι νέοι δεν εμπιστεύονται τους θεσμούς, ταυτόχρονα όμως δηλώνουν υψηλό πολιτικό ενδιαφέρον.

Βλέπουμε λοιπόν μια αντίφαση, η οποία όμως οδηγεί τη νέα γενιά να αναζητά άλλους τρόπους πολιτικής συμμετοχής, έκφρασης και συνδιαμόρφωσης του μέλλοντός τους. Κάποιοι έχουν αρχίσει να μιλούν για ριζοσπαστικοποίηση της νέας γενιάς.

Το βέβαιο είναι ότι η νεολαία λειτουργεί πάντα ως καταλύτης ανανέωσης και μετασχηματισμού της κοινωνίας και της πολιτικής

Επίσης είναι βέβαιο ότι ο μύθος της απολιτικοποίησης, της πολιτικής απάθειας και της αποϊδεολογικοποίησης της νέας γενιάς υπονομεύεται από την ίδια την πραγματικότητα και τις τρέχουσες εξελίξεις.

Σήμερα η νεολαία δεν διστάζει να εκφράσει πολιτική άποψη και να παρέμβει διεκδικώντας το αυτονόητο: να αναπτύξει οργανωμένη δράση, να εκφράσει την άποψή της για την πολιτική και να αντικαταστήσει το ατομικό με το συλλογικό αλλά και το τετριμμένο με το όραμα. Η νέα γενιά δεν μένει στο περιθώριο των εξελίξεων. Γίνεται και πάλι ένα ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας και αναλαμβάνει ευθύνες, διαμαρτύρεται, αντιδρά και ζητά δικαίωμα στο όνειρο. Ενδιαφέρεται για τα προβλήματα της κοινωνίας.

Από το πολιτικό σύστημα εξαρτάται πώς η νέα γενιά της εποχής μας θα βρει τον τρόπο να γράψει τη δική της ιστορία. Γιατί είναι βέβαιο ότι η γενιά GEN C (όπως ονομάσθηκε η γενιά του κορωνοϊού) μαζί με τους Millennials και την GEN Z θα συμμετάσχει δυναμικά και δημιουργικά στον νέο κόσμο που φαίνεται ότι ανατέλλει. Έναν κόσμο που η ευημερία των αριθμών θα αντικατασταθεί από την ευημερία των ανθρώπων.