«Αν αυτό ισχύει...», αυτή η μάστιγα

Προχθές κάποιοι πονηροί θέλησαν να κάνουν αντικυβερνητική προπαγάνδα διαδίδοντας ένα ψέμα που απευθυνόταν σε εκείνους τους συμπολίτες που δεν είναι σε θέση να μασήσουν και γι’ αυτό καταπίνουν τα πάντα αμάσητα. Αυτούς τους συμπολίτες που θα χαρακτηρίζαμε πολύ χαζούς. Το ψέμα ήταν ότι στις επόμενες εκλογές ο Μένιος ο Φουρθιώτης θα είναι υποψήφιος με τη Νέα τη Δημοκρατία. Θεωρώ δεδομένο (κυρίως για να σας κολακέψω) ότι όσοι διαβάζετε τώρα δεν είστε χαζοί, οπότε δεν σπαταλώ λέξεις και χρόνο για να σας εξηγήσω γιατί αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί. Και περιορίζομαι να πω το απολύτως προφανές: ήταν ένα καραμπινάτο αλλά οργανωμένο ψέμα.

Λέω οργανωμένο γιατί πρώτα ανέβηκε ως «πληροφορία» σε κάποια σάιτ του πωπού, προκειμένου να δοθεί μια επίφαση πραγματικής είδησης και στη συνέχεια μοιράστηκε από τους πονηρούς που, διαδίδοντας την «πληροφορία», προσπαθούσαν να πείσουν τους πολύ ανόητους και να δημιουργήσουν κλίμα στους λίγο λιγότερο ανόητους.

Οι πιο πονηροί από τους πονηρούς μάλιστα ακολούθησαν την πιο ύπουλη (και γι’ αυτό αποτελεσματικότερη) μέθοδο διάδοσης ψεμάτων. Δεν υιοθέτησαν ευθέως το ψέμα αλλά το αναπαρήγαγαν με την πολύ γνωστή φράση «αν αυτό ισχύει, τότε....» και συμπλήρωναν τι θα σήμαινε/συνέβαινε αν το ψέμα που εντέχνως διαδίδουν είναι αλήθεια. Ξεχνώντας (ως συνήθως) να γράψουν τι θα σημαίνει/συμβεί αν το ψέμα που διαδίδουν αποδειχθεί όντως ψέμα. Γράφουν, ας πούμε, «αν αυτό ισχύει, τότε η κυβέρνηση αποδεικνύεται πιο γελοία απ’ όσο νόμιζα» και ποτέ δεν συμπληρώνουν «αλλά αν δεν ισχύει, ο πραγματικά γελοίος είμαι εγώ που βοηθάω στη διάδοση ενός ψέματος». 

Αυτή είναι μια πολύ συνηθισμένη (και αρκετά αποτελεσματική) τακτική των πολύ πονηρών συμπολιτών που τους αρέσει να διαδίδουν ψέματα αλλά θέλουν να παραστήσουν και τους «αντικειμενικούς» και θέλουν να κρατήσουν και μια πισινή σε περίπτωση που κάποιος τους κατηγορήσει ότι διαδίδουν fake news.

Είναι, δυστυχώς, συχνό φαινόμενο και σε συμπολίτες που κανέναν πονηρό σκοπό δεν έχουν, αλλά δεν καταλαβαίνουν πως, όταν διαδίδεις ένα πιθανό ψέμα, το να προσθέτεις ένα disclaimer αποστασιοποίησης δεν βοηθά σε τίποτα όσον αφορά στη διάδοση του ψέματος. Το ψέμα έχει διαδοθεί, το έχεις διαδώσει εσύ και οι επιφυλάξεις σου σε τίποτα δεν μειώνουν τη διάδοση.

Προφανώς το «αν αυτό ισχύει...» απαντάται σε όλους τους πολιτικούς χώρους και είναι πάντα το ίδιο εκνευριστικό. Μπορεί να συνοδεύει το «Ο Φουρθιώτης στη ΝΔ» όσο και το «Η Ραχήλ Μακρή στον ΣΥΡΙΖ...», ζητώ συγγνώμη, αυτό όντως συνέβη, όσο και το «ο Εθνικός Σταρ στον ΣΥΡΙΖΑ». 

Γιατί για να δηλητηριάσει μια φήμη τη δημόσια ζωή δεν χρειάζεται κανένα πιστοποιητικό αλήθειας. Αρκεί να διαδοθεί όσο το δυνατόν περισσότερο. Αρκεί να τη μάθουν όσο το δυνατόν περισσότεροι κι ας τη μάθουν ως κάτι που «μπορεί και να μην ισχύει». Γιατί το «μπορεί και να μην ισχύει» σημαίνει ότι μπορεί και να είναι αλήθεια.

Φίλες, φίλοι και οι υπόλοιποι, η μέχρι τώρα εμπειρία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα έπρεπε να μας έχει κάνει ιδιαιτέρως προσεκτικούς στο τι μοιραζόμαστε και στο τι αξιολογούμε ως ανάξιο λόγου. Και σχεδόν κάθε ποστ που ξεκινάει με τη φράση «αν αυτό ισχύει...» δεν είναι άξιο λόγου. Όταν αυτός που ποστάρει δεν είναι σε θέση να μας πει αν ισχύει ή όχι αυτό που ποστάρει, όταν βαριέται να ψάξει και μας πετάει στα μούτρα το πρώτο που βρήκε μπροστά του και τον εντυπωσίασε, καλό είναι να αγνοούμε το ποστάρισμά του. Ας μάθει αν ισχύει και μετά μας ενημερώνει κι εμάς. Και μπράβο του.