Ένας ψυχίατρος για τον Σουλτάνο

Όσο περνάει ο καιρός τόσο μου κάνει εντύπωση η επιμονή των αρχισυντακτών των ενημερωτικών  εκπομπών να καλούν μόνο διεθνολόγους και στρατιωτικούς αναλυτές προκειμένου να εξηγήσουν την πολιτική του Ρετζέπ του Ταγίπ του Ερντογάν. Νομίζω πως όσο περνάει ο καιρός τόσο πιο φανερό γίνεται πως μαζί με τους κλασσικούς σχολιαστές (ή ακόμα και χωρίς αυτούς) θα πρέπει να καλούνται ψυχίατροι και ψυχολόγοι οι οποίοι ίσως να έχουν περισσότερα να πουν για τον Τούρκο ηγέτη.

Στην πραγματικότητα ψυχολόγοι και ψυχίατροι θα έπρεπε να είναι μονίμως καλεσμένοι των ενημερωτικών εκπομπών για οποιοδήποτε θέμα, καθώς, όπως για πολλοστή φορά διαπιστώνουμε χάρη στην πανδημία, είμαστε μονίμως στο έλεος της ψυχολογικής κατάστασης όχι απλώς του διπλανού μας αλλά και των ηγεσιών. Και ειδικά των ηγετών εκείνων των οποίων οι αποφάσεις πολύ συχνά δεν υπακούουν στα στοιχεία, αλλά στα φαντάσματα που στοιχειώνουν το κεφάλι τους. Στο κάτω-κάτω άνθρωποι που είναι έτοιμοι να αναλάβουν όχι απλώς την ευθύνη κρατών, αλλά θέλουν να ηγηθούν και ολόκληρων περιοχών του πλανήτη, άνθρωποι που πασχίζουν να γραφτούν στην παγκόσμια Ιστορία, δεν μπορεί να είναι ιδιαιτέρως ισορροπημένοι.  

Πόσο μάλλον όταν είναι δικτάτορες. Όταν η αναρρίχηση και η διατήρηση τους στην εξουσία συνοδεύεται από εκτελέσεις, διώξεις αντιφρονούντων, καταπίεση και όλα αυτά που κάθε δικτάτορας καταλαβαίνει ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να του γυρίσουν μπούμερανγκ και να βρεθεί από το να υπογράφει καταδικαστικές αποφάσεις να περιμένει πότε θα υπογραφεί η δική του. 

Πόσο υγιής ψυχολογικά μπορεί να είναι κάποιος όταν η λύσσα για εξουσία τον κάνει να εξοντώνει αντιπάλους βάζοντας ταυτοχρόνως τη δική του ύπαρξη σε κίνδυνο; 

Πόσο υγιής ψυχολογικά μπορεί να είναι ο Ερντογάν;

Καταλαβαίνω πως η πεποίθηση ότι οι ηγέτες των κρατών, ιδιαιτέρως των ισχυρών κρατών, είναι κάποιοι σκληροί αλλά συγκροτημένοι άνθρωποι των οποίων οι κινήσεις υπακούουν σε μια γενικώς αποδεκτή (και γι αυτό αναμενόμενη) λογική δημιουργεί μια ψευδαίσθηση παγκόσμιας τάξης και ασφάλειας. Δυστυχώς όμως η ιστορία είναι γεμάτη παλαβομάρες και εντελώς ηλίθιες ιδέες (γεμάτη πράγματα που ήταν αδύνατον να συμβούν μέχρι που συνέβησαν) οι οποίες κόστισαν τις ζωές εκατομμυρίων.  Η ιστορία είναι γεμάτη ηγέτες που αγνόησαν εντελώς κάθε λογική και ακολούθησαν την ψυχολογική τους παρόρμηση μέχρι το (συνήθως όχι ιδιαιτέρως καλό) τέλος.

Φίλες, φίλοι και οι υπόλοιποι, η ιδέα ότι οι παγκόσμιοι ηγέτες είναι κάτι σαν γκραν μετρ σκακιστές οι οποίοι εκτελούν τις καλά υπολογισμένες κινήσεις τους πάνω από μια παγκόσμια σκακιέρα είναι καθησυχαστική, αλλά φοβάμαι πως πολύ απέχει από την πραγματικότητα. Την πραγματικότητα στην οποία οι παγκόσμιοι ηγέτες μοιάζουν περισσότερο με ταβλαδόρους που περιμένουν να δουν τι θα φέρει η επόμενη ζαριά. Κάποιοι μάλιστα, και μάλλον σ΄αυτή την περίπτωση ανήκει ο Ερντογάν, δεν θα διστάσουν να πετάξουν το τάβλι τσαντισμένοι πριν ακόμα τελειώσει η παρτίδα.

Δείτε τον τρόπο που μιλάει, δείτε τον τρόπο που καταστρέφει την οικονομία της χώρας του, δείτε το παλάτι που έφτιαξε για πάρτη του... ό,τι και να δείτε συνηγορεί στο ότι ο Σουλτάνος έχει παλαβώσει. Κυριολεκτικά. Μπορεί να μην είμαστε σε θέση να κάνουμε ακριβή διάγνωση της πάθησής του, αλλά όπως δεν χρειάζεται να είμαστε ορθοπεδικοί για να καταλάβουμε ότι κάποιος που κουτσαίνει μάλλον έχει πρόβλημα στα πόδια ή τη μέση, έτσι δεν χρειάζεται να είμαστε ψυχίατροι για να καταλάβουμε πως ο ηγέτης των κακών γειτόνων λίγο απέχει από το να φορέσει το καπέλο του Ναπολέοντα ή να ξυρίσει το μουστάκι του όπως ο Χίτλερ.

Συνεπώς είναι απαραίτητη στα σχετικά πάνελ η παρουσία ψυχιάτρων και ψυχολόγων οι οποίοι θα είναι σε θέση να μας περιγράψουν την πάθησή του και να μας διαφωτίσουν για τις πιθανές επόμενες κινήσεις του. Είμαι βέβαιος πως θα το κάνουν καλύτερα από κάθε διεθνολόγο και κάθε στρατιωτικό αναλυτή. Και μπράβο τους.