Πολιτικη & Οικονομια

Αποχαιρετισμός(;) στον Ντάνι

Διεθνιστής, ευρωπαϊστής, αντιμιλιταριστής, αντικληρικαλιστής, επικριτής και αντίπαλος κάθε ολοκληρωτισμού

Ανδρέας Παππάς
ΤΕΥΧΟΣ 481
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Θα λείψει η φωνή του Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, ενός μεγάλου ευρωπαϊστή της γενιάς μας.

Από υποψήφιους σε αυτές τις εκλογές «να φάνε και οι κότες». Με την Ελλάδα να κατέχει, πιθανότατα, την πρώτη θέση ως προς τον αριθμό των κομμάτων (45, αν δεν κάνω λάθος) που ζητούν την ψήφο των συμπολιτών μας. Μέσα σε όλη αυτή την πανσπερμία και το συνωστισμό κομμάτων και υποψηφίων, τι σημασία μπορεί να έχει η απουσία από την εκλογική διαδικασία ενός προσώπου, και μάλιστα αλλοδαπού; Και όμως, θα λείψει ο Ντάνι. Από το αύριο της ευρωπαϊκής οικοδόμησης, από τις αντιπαραθέσεις στο νέο Ευρωκοινοβούλιο που προβλέπονται σφοδρές και εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, θα λείψει η φωνή του Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, του Ντάνι της γενιάς μου. Του κατ’ εξοχήν ευρωπαϊστή, του ανθρώπου που λίγο πριν κλείσει μισό αιώνα (!) στην πρώτη γραμμή των πιο γόνιμων πολιτικών επεξεργασιών και διεργασιών της εποχής του/μας αποφάσισε –λόγω και μιας πρόσφατης περιπέτειας με την υγεία του– να αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική.

Πρώτη φορά άκουσα το όνομα του Ντάνι εκείνο το θρυλικό Μάη του 1968. Ήταν η πιο σκοτεινή περίοδος της χουντοκρατίας στην Ελλάδα, όταν πρωτοδιαβάσαμε για ένα νεαρό κοκκινομάλλη γερμανοεβραϊκής καταγωγής (οι γονείς του είχαν καταφύγει στη Γαλλία) που πρωταγωνιστούσε στις φοιτητικές κινητοποιήσεις, πρώτα στο campus της Ναντέρ κι έπειτα στο κέντρο του Παρισιού. Αξίζει να σημειωθεί ίσως ότι οι αρχικές κινητοποιήσεις στη Ναντέρ είχαν ως αίτημα, παρακαλώ, να αρθεί η απαγόρευση ελεύθερης πρόσβασης των κοριτσιών στους κοιτώνες των αγοριών, και τούμπαλιν. Γιατί ο Μάης –μέρες που ’ναι, ας τον θυμηθούμε– δεν ήταν στενά πολιτικό κίνημα, σύμφωνα τουλάχιστον με το τι θεωρεί πολιτικό μια παραδοσιακή «αριστερή» αντίληψη. Ήταν κίνημα αντισυμβατικό, αντικομφορμιστικό, όπως λέγαμε τότε, που αμφισβήτησε τόσο την υποκρισία του κυρίαρχου συστήματος αξιών, όσο και την ακαμψία και την έλλειψη έμπνευσης της κομμουνιστικής αριστεράς, αυτής που δεν αγαπούσε –και δεν αγαπάει– παρά μόνο ό,τι ελέγχει. Ο Μάης ήταν μια ρομαντική ίσως, μια ουτοπική ενδεχομένως, αλλά πάντως συναρπαστική διεκδίκηση της ελευθερίας από κάθε είδους δόγματα, άμεσα συνδεδεμένη με τα θρυλικά sixties, με πρωταγωνίστρια μια γενιά που, μετά τη φρίκη και τις στερήσεις του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και της μεταπολεμικής περιόδου, έβγαινε δυναμικά στο προσκήνιο. Ο Μάης ήταν αυτός που έφερε στην επιφάνεια αιτήματα για «επανάσταση στην καθημερινή ζωή» των ανθρώπων, για καινούργια πολιτισμικά πρότυπα, για απαλλαγή από το συντηρητισμό που διαπερνούσε όλο και πιο οριζόντια την κοινωνία, για νέα ποιότητα στις διαπροσωπικές σχέσεις, για σεξουαλική απελευθέρωση, για, για…

Ας γυρίσω, όμως, στον Ντάνι. Ακόμα και η μεικτή εθνική του ταυτότητα, και μάλιστα γερμανογαλλική, προσφερόταν για να συμπυκνωθούν στο πρόσωπό του αυτά τα νέα αιτήματα. Το άστρο του θα μπορούσε να είχε λάμψει τότε φευγαλέα, όπως τόσων και τόσων άλλων σε περιόδους πυκνών γεγονότων, και έπειτα να χαθεί στη ρουτίνα μια παραδοσιακής κομματικής σταδιοδρομίας. Τα επόμενα περίπου πενήντα χρόνια, όμως, ο Ντάνι δεν θα λείψει από καμιά γόνιμη συζήτηση και από καμιά δημιουργική αναζήτηση στους κόλπους της ευρύτερης αριστεράς. Θα παραμείνει πάντα ενεργός πολίτης, θα δραστηριοποιηθεί στο οικολογικό κίνημα (άλλοτε με κύριο πεδίο δράσης τη Γαλλία, και άλλοτε τη Γερμανία), θα εκλεγεί δημοτικός σύμβουλος στη Φραγκφούρτη όπου θα προωθήσει πρωτοπόρες μορφές κοινωνικής δράσης και οργάνωσης, θα παίξει ηγετικό ρόλο στους Πράσινους της Γαλλίας, θα δώσει μάχες στο Στρασβούργο στο όνομα του πιο προωθημένου ευρωπαϊσμού, θα ανοίξει εξαιρετικά ενδιαφέροντα διάλογο με όλες τις πολιτικές δυνάμεις και οικογένειες που πιστεύουν στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Η αριστερά έχει νόημα και περιεχόμενο μόνο ως εκβλάστηση του Διαφωτισμού, και όχι βέβαια ως σύνολο γραφειοκρατικών μηχανισμών που επιδίδονται σε power games. Συστατικά στοιχεία της, επομένως, δεν μπορεί παρά να είναι ο αντιεθνικισμός, ο αντιμιλιταρισμός, ο αντικληρικαλισμός, η αντίθεση σε κάθε μορφή ολοκληρωτισμού, ό,τι χρώμα και αν έχει αυτός. Αυτές ακριβώς τις αρχές υπηρέτησε ο Ντάνι κατά τη μακρά πολιτική του διαδρομή: διεθνιστής, ευρωπαϊστής, αντιμιλιταριστής, αντικληρικαλιστής, επικριτής και αντίπαλος κάθε ολοκληρωτισμού. Πνεύμα ανοιχτό σε ό,τι καινοτόμο, ρηξικέλευθο και δημιουργικό, ο Ντάνι υπήρξε ουσιαστικά πολύ πιο αυθεντικά και διαχρονικά αριστερός απ’ ό,τι όλοι αυτοί που ανεμίζουν ξεθωριασμένες παντιέρες και αναμασάνε μουχλιασμένα συνθήματα.

Γεια χαρά, Ντάνι. Θα μας λείψεις.