Το χρονικό των βίαιων συγκρούσεων στη Χίο και τη Λέσβο

«Εφόσον υπάρξει, υπήρξε, υπάρχει στήριξη από την Χρυσή Αυγή θέλω να πω ότι την καλοδεχόμαστε, αλλά καταδικάζουμε το όποιο μέλος της Χρυσής Αυγής μετέρχεται μεθόδων εκτός του νόμου ή ακραίων μεθόδου». Αυτά έλεγε ο περιφερειάρχης Βορείου Ελλάδας Κ. Μουτζούρης στον δεύτερο γύρο για την ανάδειξη Περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου, τον Μάιο του 2019. Η κόντρα του με την κυβέρνηση, που είναι σε εξέλιξη εδώ και καιρό μετά την απόφαση για επίταξη και δημιουργία κλειστών κέντρων, έφτασε στα άκρα χθες, μια μαύρη μέρα για τα νησιά της Λέσβου και της Χίου μετά τις βίαιες συγκρούσεις ανάμεσα σε κατοίκους και ΜΑΤ, με πολλούς τραυματίες, κυρίως αστυνομικούς.

Η κατάσταση στα δύο νησιά χθες, Τετάρτη, ήταν εκτός ελέγχου, με σκηνικό που θύμιζε εμπόλεμη ζώνη. Η ενισχυμένη παρουσία των Ματ, που μετέβησαν στα νησιά τη Δευτέρα για να συνοδεύσουν τα μηχανήματα κατασκευής των νέων μεταναστευτικών-προσφυγικών δομών, δημιούργησε ακραία σκηνικά έντασης από όλες τις πλευρές. Στη Λέσβο τραμαυτίστηκαν 43 αστυνομικοί και 10 πολίτες. Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, άνδρες των ΜΑΤ κατήγγειλαν ότι τραυματίστηκαν από σκάγια καραμπίνας στα πόδια, είδαμε αδιανόητες εικόνες με κλούβες διάτρητες από σφαίρες, ενώ στους δρόμους των νησιών έγιναν μάχες σώμα με σώμα.

Στο τέλος της μέρας και μετά τα επεισόδια, σε βίντεο που κυκλοφόρησε ο περιφεριάρχης καταφέρεται απρεπώς εναντίον του πρωθυπουργού σε τηλεφωνική συνομιλία με μέλος της κυβέρνησης: «Να κι αν είναι οργισμένος ο πρωθυπουργός» φωνάζει με τα χέρια του να δείχνουν τα γεννητικά του όργανα. «Στρατός Κατοχής, στρατός του Ερντοχάν τα ΜΑΤ» λέει στον συνομιλητή του. Λίγες μέρες πριν παρομοίαζε την κυβέρνηση με Χούντα.

Για την εκτόνωση της κατάστασης αποφασίστηκε αποχώρηση των ενισχύσεων των δυνάμεων των ΜΑΤ που είχαν μεταβεί στα νησιά τη Δευτέρα, όπως και έγινε σήμερα το πρωί από τη Λέσβο και εν συνεχεία από τη Χίο, όπου οι συμπλοκές θα συνεχίζονταν, με έκτροπα από την πλευρά των ΜΑΤ. Στην ίδια κατεύθυνση ήταν και η πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού για ευρεία σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου με τους τοπικούς φορείς, ώστε να εξομαλυνθεί η κατάσταση και να ηρεμήσουν τα πνεύματα στα νησιά του ΒΑ Αιγαίου. Καμία συζήτηση από δω και πέρα με τον κ. Μουτζούρη, διεμήνυσε σήμερα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. «Μετά από αυτή τη χυδαία συμπεριφορά δεν έχουμε να πούμε κάτι με τον κ. Μουτζούρη, θα συνομιλήσουμε με τους υπόλοιπους αυτοδιοικητικούς. Είναι κρίμα για τα νησιά του Βορείου Αιγαίου να είναι σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία περιφερειάρχης ο συγκεκριμένος» σχολίασαν κυβερνητικά στελέχη για το ίδιο ζήτημα. Στη συνάντηση αυτή, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο Κ. Μητσοτάκης θα επιμείνει πως το σχέδιο της κυβέρνησης για τη δημιουργία των Κλειστών Κέντρων θα προχωρήσει, φέρνοντας προ των ευθυνών τους τους αυτοδιοικητικούς για υποκίνηση της έκρυθμης κατάστασης που έχει δημιουργηθεί στα νησιά του Βόρειου Αιγαίου. Ή θα υπάρξουν κάποια περιθώρια υποχώρησης από την πλευρά της κυβέρνησης;

Στο μεταξύ, χθες το βράδυ από την Αλεξανδρούπολη ο πρωθυπουργός απηύθυνε έκκληση στους κατοίκους των νησιών του Βορείου Αιγαίου να σταματήσουν τις έντονες αντιδράσεις για την κατασκευή των νέων κλειστών δομών υποδοχής και ταυτοποίησης προσφύγων-μεταναστών, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Tύπου με τον βούλγαρο ομόλογό του. «Ολο αυτό που γίνεται στα νησιά είναι προς όφελος των νησιών και της χώρας» είπε χαρακτηριστικά. Παράλληλα, κάλεσε όσους δεν δικαιούνται άσυλο να μην επιχειρούν να εισέλθουν παρανόμως στη χώρα, διότι, «από εδώ και στο εξής θα υπάρχει η κλειστή δομή, όπου εκεί θα εξετάζεται το αίτημα ασύλου και όποιος δεν δικαιούται θα γυρίζει πίσω».

Το χρονικό των συγκρούσεων

Στη Μυτιλήνη και στη Χίο, οι κάτοικοι των νησιών, που έχουν δεχτεί το μεγαλύτερο μέρος των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, ήταν αποφασισμένοι να αντιδράσουν σθεναρά στα σχέδια της κυβέρνησης για τη δημιουργία των κλειστών δομών.

Οι εικόνες που είδαμε χθες θύμιζαν σκηνικά ένοπλης εξέγερσης. Στη Λέσβο, το κλίμα άρχισε να γίνεται εκρηκτικό ήδη από το βράδυ της Τρίτης ανάμεσα σε πολίτες και ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις των ΜΑΤ που είχαν φτάσει νωρίτερα για να διευκολύνουν την πραγματοποίηση εργασιών στην επιταγμένη έκταση. Οι κάτοικοι του νησιού είχαν μπλοκάρει τις διόδους προς τον λόφο που πρόκειται να γίνει η κλειστή δομή φιλοξενίας, ώστε να μην μπορούν οι μπουλντόζες να ξεκινήσουν τις εργασίες, ενώ στρατιωτικά οχήματα επιχειρούσαν να ανοίξουν το δρόμο από τα οδοφράγματα. Τα κύρια σημεία των συγκρούσεων ήταν στο Διαβολόρεμα και στην Καράβα, στα δύο άκρα του δρόμου που οδηγεί στην έκταση όπου προκειται να χτιστεί η κλειστή δομή.

Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν έξω και από το στρατόπεδο Κυριαζή στην περιοχή Παγανής, στην έξοδο της Μυτιλήνης προς το κεντρικό νησί, όπου κατέφυγαν για ασφαλή διαμονή οι διμοιρίες των Ματ, όταν αποχώρησαν από το Διαβολόρεμα. Σύμφωνα με τον ανταποκριτή του ΑΠΕ στη Λέσβο, κατά την επιστροφή τους στην πόλη της Μυτιλήνης, οι άνδρες των ΜΑΤ δέχθηκαν επίθεση διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να αναγκαστούν να βρουν καταφύγιο στο στρατόπεδο, όπου και παρέμεναν μέχρι αργά το απόγευμα αποκλεισμένοι. Διαδηλωτές πολιόρκησαν το στρατόπεδο, σύμφωνα με αστυνομικές πηγές στις 8 το απόγευμα ήταν περίπου 2.000 άτομα. Υπό την πίεση των συγκεντρωμένων που είχαν ανάψει και φωτιές υποχώρησε η πόρτα της πύλης και επιχειρήθηκε είσοδος των διαδηλωτών στο στρατόπεδο. Οι διμοιρίες των ΜΑΤ που βρίσκονταν μέσα στο στρατόπεδο επενέβησαν με χρήση χημικών και χειροβομβίδων κρότου λάμψης και ρίψεις νερού για να απομακρύνουν τους διαδηλωτές. Κατά τις συγκρούσεις, προκλήθηκε πυρκαγιά σε δασική έκταση.

Στη Χίο έγιναν επίσης εκτεταμένα επεισόδια. Στη περιοχή του Καρφά, κάτοικοι του νησιού μετά από πορεία κατευθύνθηκαν προς ένα από τα δυο ξενοδοχεία, όπου έχουν καταλύσει οι άνδρες των ΜΑΤ. Μια ομάδα εισέβαλε στα δωμάτια που διέμεναν αστυνομικοί των ΜΑΤ, και όπως ήταν ξαπλωμένοι άρχισαν να τους λιντσάρουν. Οι εικόνες είναι σοκαριστικές. Ο αστυνομικός ξαπλωμένος προσπαθεί να αμυνθεί, ενώ ο εξαγριωμένος όχλος του επιτίθεται. Οι εισβολείς προκάλεσαν ζημιές στο ξενοδοχείο και πέταξαν τα πράγματα των αστυνομικών από το παράθυρο. Συνολικά υπήρξαν οχτώ τραυματισμοί αστυνομικών, έγιναν εννέα προσαγωγές και μία σύλληψη.

Στην πόλη της Μυτιλήνης χθες ήταν όλα κλειστά, καταστήματα και δημόσιες υπηρεσίες λόγω γενικής απεργίας, που κηρύχθηκε και στα τρία νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, ενώ μαζική ήταν η συμμετοχή του κόσμου στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην πλατεία Σαπφούς. Ανάλογη ήταν η εικόνα και στη Χίο.

Σκηνικό μεγάλης έντασης, όμως, με απαράδεκτες σκηνές, δημιουργήθηκε και στη Χίο, στο λιμάνι των Μεστών, κατά την αναχώρηση των ΜΑΤ που είχαν πάει στο νησί τις προηγούμενες μέρες.

Εκατοντάδες κάτοικοι του νησιού έφθασαν στο λιμάνι και τους επιτέθηκαν, φραστικά και πετώντας πέτρες. Η κατάσταση τέθηκε εκτός ελέγχου με την αδιανόητη συμπεριφορά των ΜΑΤ, οι οποίοι ενώ φορούσαν πολιτικά ρούχα έβαλαν τα κράνη τους και με τα γκλομπ άρχισαν να επιτίθενται, έσπασαν παμπρίζ αυτοκινήτων, πήδηξαν τα κάγκελα υψηλής περίφραξης και βγήκαν στον δρόμο κυνηγώντας πολίτες, προκάλεσαν εστίες φωτιάς με χημικά που έριξαν ακόμα και την ώρα που έκλεινε ο καταπέλτης του πλοίου!

Σύμφωνα με τα τοπικά ΜΜΕ, οι αστυνομικοί προπηλάκισαν ακόμη και άνδρες του λιμενικού, που βρίσκονταν εκεί για να τους διευκολύνουν, και εξύβρισαν τους ντόπιους με εκφράσεις όπως «τουρκόσποροι». Οι καταγγελίες είναι πολύ σοβαρές, τα βίντεο που δείχνουν άντρες των ΜΑΤ να βιαιοπραγούν και να βανδαλίζουν εκθέτουν την ελληνική Αστυνομία, ενώ για όσα διαδραματίστηκαν η ΕΛΑΣ έχει διατάξει έρευνα. 

---

Αντιλαμβάνεται κανείς πως στα νησιά του Βορείου Αιγαίου τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Οι κάτοικοι των νησιών, έχοντας νιώσει όλα αυτά τα χρόνια απροστάτευτοι και έχοντας δει τις ζωές τους και όσα ήξεραν να ανατρέπονται, αντιδρούν στη δημιουργία των κλειστών δομών γιατί πιστεύουν ότι έτσι η κατάσταση στα νησιά θα επιβαρυνθεί και θα παραμείνουν εγκλωβισμένοι με τις όλο και αυξανόμενες ροές των μεταναστών. Ότι τα νησιά τους θα γίνουν φυλακές. Από την πλευρά της η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο πάνω στο πρόβλημα και ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος μειωθούν οι ροές, να εξετάζονται οι αιτήσεις ασύλου στα νησιά και στην ηπειρωτική χώρα να πηγαίνουν μόνο όσοι παίρνουν άσυλο. Η αποσυμφόρηση των νησιών είναι ένα δίκαιο αίτημα και κάθε σχέδιο πρέπει να στοχεύει σε αυτό. Αλλιώς τα πράγματα θα γίνονται όλο και πιο ασταθή και δυνάμει εκρηκτικά, ενώ γεγονότα όπως το λιντσάρισμα των αστυνομικών στα κρεβάτια τους και οι επιθέσεις με όπλα εναντίον των ΜΑΤ δείχνουν πως η κατάσταση πάει να γίνει ήδη ανεξέλεγκτη. Στο μεταξύ τοπικοί παράγοντες όλων των παρατάξεων δυναμιτίζουν την κατάσταση. Κι αν ο κ. Μουτζούρης προέρχεται από τη ΝΔ, συναντάμε μία καινούργια σύμπλευση αριστεράς και δεξιάς, μαζί με ακραία ρητορική, που έχουμε να δούμε από την εποχή των Αγανακτισμένων της πλατείας Συντάγματος. «Τα νησιά του Βορείου Αιγαίου βρίσκονται για πρώτη φορά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την απόπειρα απόβασης των αγγλικού στόλου το 1944 σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Στα χωριά πραγματοποιούνται λαϊκές συνελεύσεις και χτυπούν οι καμπάνες για να κινητοποιήσουν κόσμο για να αποτρέψουν την απόβαση των εγχώριων εισβολέων» ήταν το κάλεσμα για αντίσταση από τον επικεφαλής της τοπικής οργάνωσης του ΣΥΡΙΖΑ, Σταύρου Καραβασίλη.

Είναι προφανές πως η νέα κατάσταση δεν μπορεί να επιβληθεί με αστυνομικές δυνάμεις και δημιουργία των κλειστών κέντρων δείχνει να συναντάει προς το παρόν ανυπέρβλητα εμπόδια στις τοπικές κοινωνίες, αλλά η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη. 

Τι είπε ο πρωθυπουργός στο υπουργικό συμβούλιο 

Το στίγμα της κυβερνητικής γραμμής έδωσε ο Κ. Μητσοτάκης με την τοποθέτησή του στο υπουργικό συμβούλιο, σχολιάζοντας τα χθεσινά επεισόδεια. Δεσμεύτηκε ότι θα προχωρήσει το κυβερνητικό σχέδιο, καθώς είναι το μόνο που μπορεί να εφαρμοστεί, καλώντας τους κατοίκους να επιδείξουν ψυχραιμία και υπευθυνότητα. Σχολίασε πως θα ερευνηθούν τα περιστατικά για χρήση υπερβολικής βίας από την Αστυνομία, τα οποία έχουν καταγγελθεί, όπως και το ότι θα λογοδοτήσουν αυτοί που συμμετείχαν στους προπηλακισμούς.

«Σε ό,τι αφορά το Μεταναστευτικό, το σχέδιο της κυβέρνησης -που εδράζεται στο τρίπτυχο “προστασία συνόρων, γρήγορες διαδικασίες είτε για άσυλο είτε για επιστροφές και ελεγχόμενες δομές”- ισχύει απολύτως. Είναι το μόνο σχέδιο το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί. Στα νησιά ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση των αρχικών χωματουργικών εργασιών. Ειδικά για τα επεισόδια, θέλω να εκφράσω τη λύπη μου για τις εικόνες που είδαμε όλοι. Οι αστυνομικοί είναι κρατικοί λειτουργοί που φορούν το εθνόσημο και είναι παιδιά της διπλανής πόρτας. Και είναι άνανδρο να τους χτυπούν - και μάλιστα ενώ κοιμούνται. Και άνανδρο να τραυματίζονται από κάποιους που εκμεταλλεύονται τις εντολές για αυτοσυγκράτηση. Όσοι μετείχαν σε αυτά τα επεισόδια και στους προπηλακισμούς θα εντοπιστούν και θα λογοδοτήσουν. Ταυτόχρονα, όμως, θα ερευνηθούν και περιστατικά για χρήση υπερβολικής βίας από την Αστυνομία. Έχουν γίνει σοβαρές καταγγελίες, οφείλουμε να τις διερευνήσουμε.

» Καταλαβαίνω απόλυτα τι συμβαίνει στα νησιά. Είμαστε εδώ για να αντιμετωπίσουμε πάνω απ’ όλα τις δυσκολίες των νησιωτών. Καλούνται όμως κι αυτοί να περιφρουρήσουν οι ίδιοι την ειρήνη στον τόπο τους. Να απομονώσουν όλα τα ακραία στοιχεία, ακροδεξιούς, ακροαριστερούς, ύποπτες Μ.Κ.Ο., τοπικούς συμφεροντολόγους.

» Όλοι αυτοί κερδοσκοπούν πάνω σε ένα εθνικό πρόβλημα. Και με τυφλά και βίαια συνθήματα θέλουν να επαναλανσάρουν αδιέξοδες συμπεριφορές -τις έχουμε ξαναδεί- συμπεριφορές “πλατείας”, συμπεριφορές “αγανακτισμένων”. Πρέπει, λοιπόν, οι ίδιοι οι κάτοικοι να δείξουν ψυχραιμία και υπευθυνότητα».