O Στάλιν για αρχάριους

Το Σάββατο άρχισε να τρεντάρει (για πολλοστή φορά) στα social media ο Στάλιν με αφορμή ένα πορτραίτο του που έκανε δώρο καθηγητής πανεπιστήμιου στο ΚΚΕ και οι φωτογραφίες με τον Κουτσούμπα να το παραλαμβάνει έγιναν αντικείμενο memes και σχολιασμού.

Με την ίδια αφορμή θυμήθηκα ένα κείμενο που πέτυχα πριν από 2-3 εβδομάδες στο σάιτ Στέπα (btw μια εξαιρετική επιθεώρηση ρωσικού πολιτισμού) και είναι ενδεικτικό του τρόπου σκέψης του Στάλιν, των στόχων του και της στάσης που κράτησε η Ε.Σ.Σ.Δ. την περίοδο πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Πρόκειται για την εισήγηση του ίδιου του Στάλιν στη συνεδρίαση του Πολιτικού Γραφείου της Κ.Ε. του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος (Μπολσεβίκοι) στις 19 Αυγούστου 1939. Το αρχείο έχει μεταφράσει ο εξαιρετικός μεταφραστής και δημοσιογράφος Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης.

«Το ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης έχει μπει σε κρίσιμη για εμάς φάση. Αν υπογράψουμε συμφωνία αλληλοβοήθειας με την Γαλλία και την Μεγάλη Βρετανία, η Γερμανία θα απαρνηθεί την Πολωνία και θα αρχίσει να αναζητάει modus vivendi με τα δυτικά κράτη. Ο πόλεμος θα αποτραπεί, αλλά στη συνέχεια τα γεγονότα μπορούν να λάβουν επικίνδυνη τροπή για την Ε.Σ.Σ.Δ. Αν δεχτούμε την πρόταση της Γερμανίας για την υπογραφή κοινού συμφώνου περί μη επίθεσης, φυσικά, αυτή θα επιτεθεί στην Πολωνία και η ανάμειξη της Γαλλίας και της Αγγλίας σε αυτό τον πόλεμο θα είναι αναπόφευκτη. Η Δυτική Ευρώπη θα συγκλονιστεί από σοβαρές ταραχές και συγκρούσεις. Υπ’ αυτές τις συνθήκες θα έχουμε πολλές πιθανότητες να μην λάβουμε μέρος στη σύγκρουση και μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα έρθει η κατάλληλη και συμφέρουσα στιγμή να μπούμε στον πόλεμο.

Η εμπειρία των είκοσι τελευταίων χρόνων δείχνει ότι κατά την ειρηνική περίοδο δεν μπορούμε να έχουμε στην Ευρώπη κομμουνιστικό κίνημα τόσο ισχυρό, ώστε να το μπολσεβικικό κόμμα να πάρει την εξουσία. Η δικτατορία αυτού του κόμματος είναι δυνατή μόνο ως αποτέλεσμα ενός μεγάλου πολέμου. Θα κάνουμε την επιλογή μας και αυτή είναι προφανής. Θα πρέπει να δεχτούμε την γερμανική πρόταση και ευγενικά να στείλουμε πίσω την αγγλογαλλική αντιπροσωπεία. Το πρώτο πλεονέκτημα που θα αποκτήσουμε είναι η καταστροφή της Πολωνίας μέχρι τα προάστια της Βαρσοβίας, συμπεριλαμβανομένης της ουκρανικής Γαλικίας.

Η Γερμανία θα μας δώσει πλήρη ελευθερία κινήσεων στις χώρες της Βαλτικής και δεν έχει αντίρρηση ως προς την επιστροφή της Βεσσαραβίας στην Ε.Σ.Σ.Δ. Είναι έτοιμη να μας παραχωρήσει ζώνες επιρροής στην Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Ουγγαρία. Παραμένει ανοιχτό το ζήτημα που συνδέεται με την Γιουγκοσλαβία… Στο μεταξύ εμείς θα πρέπει να προβλέψουμε τις επιπτώσεις που θα απορρέουν τόσο σε περίπτωση ήττας, όσο και σε περίπτωση νίκης της Γερμανίας. Στην περίπτωση της ήττας της μοιραία θα ακολουθήσει η σοβιετοποίηση της Γερμανίας και θα εγκαθιδρυθεί κομμουνιστική κυβέρνησης. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η σοβιετοποιημένη Γερμανία θα αντιμετωπίσει μεγάλο κίνδυνο, αν αυτή η σοβιετοποίηση είναι αποτέλεσμα μίας ήττας της Γερμανίας σε πόλεμο- αστραπή. Η Αγγλία και η Γαλλία θα είναι ακόμη αρκετά ισχυρές ώστε να καταλάβουν το Βερολίνο και να εξοντώσουν την σοβιετική Γερμανία. Εμείς με τη σειρά μας δεν θα είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε τους μπολσεβίκους συντρόφους μας στην Γερμανία.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο στόχος μας είναι να μπορέσει η Γερμανία να διεξάγει πολεμικές επιχειρήσεις όσο το δυνατόν περισσότερο, με σκοπό να εξαντλήσει σε τέτοιο βαθμό την Αγγλία και τη Γαλλία, ώστε να μην είναι σε θέση να εξοντώσουν τη σοβιετοποιημένη Γερμανία. Ακολουθώντας ουδέτερη πολιτική και περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή, η Ε.Σ.Σ.Δ. θα βοηθήσει τη σημερινή Γερμανία, προμηθεύοντάς την με πρώτες ύλες και τρόφιμα. Είναι αυτονόητο, πως η βοήθεια μας δεν θα πρέπει να ξεπεράσει συγκεκριμένα όρια, προκειμένου να μην υπονομεύσουμε την οικονομία μας και αποδυναμώσουμε την ισχύ της.

Την ίδια στιγμή θα πρέπει να διεξάγουμε εντατική κομμουνιστική προπαγάνδα, ιδιαίτερα στις χώρες του αγγλογαλλικού κόσμου και κατά κύριο λόγο στη Γαλλία. Θα πρέπει να κάνουμε τις κατάλληλες προετοιμασίες ώστε σε αυτή τη χώρα κατά την πολεμική περίοδο το κόμμα να περάσει στην παρανομία, απαρνούμενο τη νόμιμη δραστηριότητα. Ξέρουμε πως η δουλειά αυτή απαιτεί πολλά θύματα, αλλά οι Γάλλοι σύντροφοί μας δεν πρόκειται να εκδηλώσουν αμφιβολίες. Βασικοί τους στόχοι κατά κύριο λόγο θα πρέπει να είναι η διαλυτική δουλειά και η υπονόμευση του ηθικού του στρατεύματος και της αστυνομίας. Αν οι προκαταρκτικές αυτές ενέργειες πραγματοποιηθούν επιτυχώς, η ασφάλεια της σοβιετικής Γερμανίας θα είναι διασφαλισμένη και αυτό θα συμβάλει στη σοβιετοποίηση της Γαλλίας.

Ας εξετάσουμε τώρα την δεύτερη υπόθεση, δηλαδή την νίκη της Γερμανίας. Ορισμένοι υποστηρίζουν την άποψη ότι αυτή η εξέλιξη περιέχει μεγάλους κινδύνους για εμάς. Υπάρχει μία δόση αλήθειας σε αυτόν τον ισχυρισμό, αλλά θα ήταν λάθος να πιστεύουμε πως ο κίνδυνος αυτός θα είναι τόσο κοντά και τόσο μεγάλος, όπως θεωρούν πολλοί.  Αν η Γερμανία νικήσει, θα βγει από τον πόλεμο εξαντλημένη και δεν θα είναι σε θέση να ξεκινήσει μία ένοπλη σύγκρουση με την Ε.Σ.Σ.Δ. για μία περίοδο τουλάχιστον δέκα ετών.

Βασικό της μέλημα θα είναι η επιτήρηση των ηττημένων Αγγλίας και Γαλλίας με στόχο την παρεμπόδιση της αναβίωσής τους. Από την άλλη πλευρά, η νικηφόρα Γερμανία θα διαθέτει τεράστιες εκτάσεις και κατά τη διάρκεια πολλών δεκαετιών θα είναι απασχολημένη με την «εκμετάλλευσή» τους και την εγκαθίδρυση σε αυτής της γερμανικής τάξης πραγμάτων. Είναι προφανές ότι η Γερμανία θα είναι πολύ απασχολημένη με όλα αυτά, για να στραφεί εναντίον μας. Υπάρχει κι ένα ακόμη πράγμα, το οποίο ενισχύει την ασφάλειά μας. Στη νικημένη Γαλλία το Κομμουνιστικό Κόμμα θα είναι πάντα πολύ ισχυρός. Η κομμουνιστική επανάσταση μοιραία θα έλθει κι εμείς μπορούμε να αξιοποιήσουμε αυτή την περίσταση για να προστρέξουμε προς βοήθεια της Γαλλίας και να την κάνουμε σύμμαχό μας. Αργότερα, όλοι οι λαοί που βρέθηκαν υπό την «προστασία» της νικηφόρας Γερμανίας, θα γίνουν, επίσης, σύμμαχοί μας. Θα έχουμε ένα μεγάλο πεδίο φράσης για την καλλιέργεια της παγκόσμιας επανάστασης.

Σύντροφοι!

Είναι προς το συμφέρον της Ε.Σ.Σ.Δ., της πατρίδας των εργαζομένων, ο πόλεμος να διεξαχθεί ανάμεσα στο Ράιχ και το καπιταλιστικό αγγλογαλλικό μπλοκ. Θα πρέπει να κάνουμε τα πάντα ώστε ο πόλεμος αυτός να διαρκέσει όσο το δυνατόν περισσότερο με στόχο την εξάντληση των δύο πλευρών. Για αυτό το λόγο ειδικά θα πρέπει να συμφωνήσουμε για την υπογραφή συμφώνου που μας πρότεινε η Γερμανία και να εργαστούμε ώστε ο πόλεμος αυτός, ο οποίος κηρύχθηκε, να διαρκέσει όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο. Θα πρέπει να ενισχύσουμε την προπαγανδιστική μας δουλειά στις εμπόλεμες χώρες, ώστε να είμαστε έτοιμοι για την περίοδο μετά τη λήξη του πολέμου»».

Φυλάσσεται: Κέντρο φύλαξης ιστορικών συλλογών τεκμηρίωσης, πρώην Ειδικό αρχείο της Ε.Σ.Σ.Δ. Φάκελος 7, κατάλογος 1, ντοσιέ 1223.