Προϋπολογισμός: Ρυθμός ανάπτυξης 2,8%, πρωτογενές πλεόνασμα 3,56%

Σημαντική επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το 2020 στο 2,8% καθώς και πρωτογενές πλεόνασμα 3,56% του ΑΕΠ προβλέπει το προσχέδιο του νέου προυπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταικούρα.

Ο νέος προυπολογισμός προβλέπει μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 15,6% το 2020 απο 17,4% το 2019 καθώς και ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8% και των επενδύσεων κατά 13,4% παράγοντες οι οποίοι αναμένεται να στηρίξουν τους εκτιμώμενους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης. Το ΑΕΠ με βάση την αύξησή του κατά 2,8% προβλέπεται να ανέλθει στα 197,315 δισ. ευρώ, ενώ το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει πτώση κατά 5,5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ στο 167,8% του ΑΕΠ ή 331 δισ. ευρώ.

Ο νέος προυπολογισμός "σηματοδοτεί μια ριζική στροφή της οικονομικής πολιτικής από την υπερφορολόγηση και την αποεπένδυση, προς την ανάπτυξη, την απασχόληση και την αύξηση των διαθέσιμων εισοδημάτων όλων των πολιτών" αναφέρεται χαρακτηριστικά στο εισαγωγικό σημείωμα του προσχεδίου.

Στο νέο προυπολογισμό ενσωματώνονται όλες οι εξαγγελίες του Πρωθυπουργού για τις φοροελφρύνσεις του 2020 οι οποίες έχουν ώς στόχο να ενισχυθεί η ιδιωτική κατανάλωση και η ανάπτυξη. Παράλληλα λαμβάνονται μέτρα διεύρυνσης της φορολογικής βάσης όπως η θέσπιση αυξημένου ενιαίου συντελεστή 30% επί του δηλωθέντος εισοδήματος για τις δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα. Αυτό σημαίνει ότι καταργούνται οι τρεις κλιμακωτοί συντελεστές που ισχύουν σήμερα και όλοι οι φορολογούμενοι θα πρέπει να δηλώνουν δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα, όσο το 30% του εισοδήματος τους για να δικαιούνται ολόκληρο το αφορολόγητο.

Επίσης προβλέπεται η φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας με βάση τις πραγματικές τιμές των ακινήτων που σημαίνει σύγκλιση των αντικειμενικών με τις εμπορικές τιμές των ακινήτων. Στις παρεμβάσεις αυτές περιλαμβάνεται ακόμη ο εξορθολογισμός των δαπανών και των εσόδων της γενικής κυβέρνησης, καθώς και η αναδιάρθρωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), με την ενίσχυση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους του.

Με τις δράσεις αυτές, όπως σημειώνεται στο εισαγωγικό σημείωμα, "ο Προϋπολογισμός του 2020 όχι μόνο καλύπτει το δημοσιονομικό κενό που κληρονόμησε η νέα κυβέρνηση για το τρέχον και το επόμενο έτος, αλλά δημιουργεί ταυτόχρονα τον δημοσιονομικό χώρο για τη σημαντική μείωση των φορολογικών συντελεστών, την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων και την πυροδότηση ενός ενάρετου κύκλου οικονομικής προόδου για τα επόμενα χρόνια"

Αναλυτικότερα οι προβλέψεις για την πορεία των βασικών μεγεθών του νέου προυπολογισμού με βάση το προσχέδιο είναι οι ακόλουθες:

Έσοδα

Τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού, σε δημοσιονομική βάση, προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 53.964 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 322 εκατ. ευρώ ή 0,6%, έναντι των εκτιμήσεων του 2019. Η μείωση οφείλεται κυρίως στα μειωμένα έσοδα στην κατηγορία «Μεταβιβάσεις» και στην κατηγορία «Λοιπά τρέχοντα έσοδα».

Ειδικότερα:

- οι φόροι επί αγαθών και υπηρεσιών προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 27.764 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 3 εκατ. ευρώ, έναντι των εκτιμήσεων του 2019,

- οι τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας προβλέπονται σε 2.708 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 32 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019,

- οι λοιποί φόροι επί παραγωγής προβλέπεται να ανέλθουν σε 1.151 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 112 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019,

- ο φόρος εισοδήματος προβλέπεται να διαμορφωθεί στο ποσό των 17.042 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 488 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019,

- οι μεταβιβάσεις προβλέπεται να διαμορφωθούν σε 4.603 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 221 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019, λόγω του ότι δεν έχουν συμπεριληφθεί τα ποσά που αναμένονται από ANFAs και SMPs από τον ESM, τα οποία εντάσσονται κατ' έτος στον προϋπολογισμό αφού εισπραχθούν, ενώ στο έτος 2019 περιλαμβάνονται τα ποσά που έχουν εισπραχθεί ύψους 644 εκατ. ευρώ,

- τα λοιπά τρέχοντα έσοδα εκτιμώνται σε 1.754 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 524 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019, λόγω πρόβλεψης μειωμένων εσόδων από μερίσματα, από επιστροφές ιδίων πόρων από ΕΕ, καθώς και από τις προσαρμογές κατά ESA στο εθνικό σκέλος του ΠΔΕ, οι επιστροφές φόρων προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 4.773 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 127 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019.

Δαπάνες

Οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2020 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν (σε δημοσιονομική βάση) σε 57.009 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 707 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση για το 2019.

Αναλυτικότερα:

Οι δαπάνες παροχών σε εργαζομένους προβλέπεται ότι θα ανέλθουν στα 13.399 εκατ. ευρώ αυξημένες κατά 415 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση για το 2019. Η μεταβολή αυτή οφείλεται στους κάτωθι παράγοντες:

- στην αύξηση των τακτικών αποδοχών κατά 137 εκατ. ευρώ που αφορά κυρίως τις μισθολογικές ωριμάνσεις του εν ενεργεία προσωπικού,

- στην αύξηση των εργοδοτικών εισφορών υπέρ ΕΦΚΑ, ΕΟΠΥΥ και λοιπών ασφαλιστικών φορέων κατά 327 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση του ποσοστού των εργοδοτικών εισφορών του ΕΦΚΑ από 10% για το 2019 σε 13,33% το 2020 και

- στη μείωση κατά 50 εκατ. ευρώ των πρόσθετων αποδοχών, οι οποίες εμφανίστηκαν αυξημένες στο έτος 2019, λόγω της διενέργειας εκλογικών αναμετρήσεων.

Οι δαπάνες Κοινωνικών Παροχών προβλέπεται ότι θα ανέλθουν στα 138 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 124 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση του 2019, κυρίως λόγω της αυξημένης χορήγησης του επιδόματος θέρμανσης εντός του 2019.

Οι δαπάνες για τις μεταβιβάσεις σε φορείς εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 27.566 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 271 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το 2019, λόγω επανεκτιμήσεων των πραγματικών δαπανών του ΟΠΕΚΑ, της επανεκτίμησης της επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και της κατάργησης του ΕΚΑΣ.

Η δαπάνη για αγορές αγαθών και υπηρεσιών για το 2020 ανέρχεται σε 1.069 εκατ. ευρώ, μειωμένη κατά 319 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση για το 2019. Η μείωση αυτή προέκυψε ως αποτέλεσμα μιας διαδικασίας εξορθολογισμού της διαχείρισης των σχετικών πιστώσεων, μετά από κοινή προσπάθεια του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους με τις αρμόδιες Γενικές Διευθύνσεις Οικονομικών Υπηρεσιών των Υπουργείων, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η συστηματικά παρατηρούμενη υποεκτέλεση των δαπανών της κατηγορίας αυτής. Δαπάνες που θα χρειαστούν σ' αυτή και άλλες κατηγορίες δαπανών θα καλυφθούν από το Ειδικό Αποθεματικό που θεσμοθετείται για την διαχείριση δαπανών με στοιχεία αβεβαιότητας (σε ό,τι αφορά το ύψος ή τον χρόνο πραγματοποίησης), με τη συνεργασία Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και υπουργείων στη διάρκεια του έτους.

Η προβλεπόμενη δαπάνη για επιδοτήσεις για το έτος 2020 είναι 89 εκατ. ευρώ, μειωμένη κατά 136 εκατ. ευρώ σε σχέση με την εκτίμηση για το 2019, κυρίως λόγω της κάλυψης της δαπάνης των άγονων γραμμών από το ΠΔΕ.

Η εκτίμηση για τις δαπάνες τόκων σε ακαθάριστη δημοσιονομική βάση, ανέρχεται σε 6.000 εκατ. ευρώ, μειωμένη κατά 500 εκατ. ευρώ σε σχέση με την εκτίμηση για το 2019.

Στην κατηγορία των δαπανών υπο κατανοή περιλήφθηκαν οι δαπάνες του ΠΔΕ ύψους 6.750 εκατ. ευρώ, το τακτικό αποθεματικό, οι υπό κατανομή πιστώσεις για τους ΟΚΑ, οι πιστώσεις για τις προγραμματισμένες νέες προσλήψεις σε φορείς της κεντρικής διοίκησης, καθώς και οι πιστώσεις για την αντιμετώπιση της ροής προσφύγων και μεταναστών. Η πρόβλεψη για το σύνολο της καηγορίας αυτής ανέρχεται στα 8.255 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι στην κατηγορία αυτή θα υπάρχει πλέον το νέο Ειδικό Αποθεματικό που προαναφέρθηκε, το οποίο θα τροφοδοτηθεί με πόρους από το τακτικό αποθεματικό, προκειμένου να ενισχυθούν τα Υπουργεία στη διάρκεια του έτους ανάλογα με τις ανάγκες που θα προκύπτουν, συμπληρωματικά των εξορθολογισμένων οροφών τους.

Η δαπάνη πάγιων περιουσιακών στοιχείων, λαμβάνοντας υπόψη και τις φυσικές παραλαβές των εξοπλιστικών προγραμμάτων, θα ανέλθει στα 420 εκατ. ευρώ.

Στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) για το έτος 2020 προβλέπεται η διάθεση πόρων ύψους 6.750 εκατ. ευρώ, με κατανομή της συνολικής δαπάνης μεταξύ των έργων που θα συγχρηματοδοτηθούν από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ύψους 6.000 εκατ. ευρώ και εκείνων που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους, ύψους 750 εκατ. ευρώ.

Σταθερή επιδίωξη για την υλοποίηση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους του ΠΔΕ και για το 2020 παραμένει η απορρόφηση των πόρων, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η εισροή της αναλογούσας κοινοτικής συνδρομής