Πολιτικη & Οικονομια

Μήνυμα ελπίδας από το Χονγκ Κονγκ

Το «Κορίτσι Ασπίδα» και το παράδειγμά του έχει πολλά να μας προσφέρει

Σάββας Σαββόπουλος
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

To «Κορίτσι Ασπίδα»: Ποια είναι η 26χρονη Lam Ka Lo, που έγινε το σύμβολο των διαδηλώσεων στο Χονγκ Κονγκ.

Την περασμένη βδομάδα ξέσπασαν στο Χονγκ Κονγκ βίαιες διαδηλώσεις εναντίον του αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου που είχε στόχο την δυνατότητα έκδοσης υπόπτων από το Χονγκ Κονγκ στην ηπειρωτική Κίνα, ώστε να μπορούν να δικαστούν εκεί. Το Μέτωπο Πολιτικών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στήριξε αυτές τις κινητοποίησεις, που πήραν γιγάντιες διαστάσεις. Την Τετάρτη 12 Ιουνίου οι αστυνομικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν βία εναντίον των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν 81 και να συλληφθούν 11 άτομα.

Η λαϊκή οργή και η μαζικότητα των διαμαρτυριών ώθησε/ανάγκασε την επικεφαλής της κυβέρνησης του Χονγκ Κονγκ Carrie Lam να αναστείλει επ' αόριστον την διαδικασία υιοθέτησης του επίμαχου νομοσχεδίου. Μαζί με αυτήν την πολιτική κίνηση η Carrie Lam ζήτησε συγνώμη από τον λαό για τα προβλήματα που του προκάλεσε και δήλωσε βαθιά λύπη για την στάση της.

Ωστόσο οι διαδηλωτές δεν αρκούνται πλέον στην αναστολή της σχετικής διαδικασίας, αλλά ζητούν την άμεση και οριστική απόσυρση του νομοσχεδίου, την απελευθέρωση των κρατούμενων διαδηλωτών και κυρίως την παραίτηση της κυβερνήτου. Την Κυριακή 16 Ιουνίου δυο περίπου εκατομμύρια άνθρωποι διαδήλωσαν μαζικά γι’ αυτά τα αιτήματα.

Σε αυτό το συγκρουσιακό περιβάλλον, όπου αντιπαρατέθηκαν το πλήθος των πολιτών που διαμαρτύρονταν με τις δυνάμεις ασφαλείας, το άτεγκτο εργαλείο της εξουσίας ξεχώρισε μια νέα γυναίκα, η οποία με τη στάση και τις πράξεις της ανέδειξε/πρότεινε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη, διορατική πολιτική και πολιτισμική δράση, που μας κάνει να ελπίζουμε. Και έγινε το πρόσωπο του κινήματος για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ.

Την Τρίτη 11 Ιουνίου άρχισε να πέφτει το σκοτάδι βαρύ μπροστά από το κεντρικό κτίριο της κυβέρνησης. Ήταν κάποιες ώρες πριν από την μεγάλη διαδήλωση που διοργάνωνε την Τετάρτη το Μέτωπο των Πολιτικών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Υπήρχαν εκεί εκατοντάδες διαδηλωτές, αλλά κατέφθασαν περισσότεροι αστυνομικοί με πλήρη εξάρτυση.

Το συνήθως αυτοελεγχόμενο και ευγενικό πλήθος των διαδηλωτών άρχισε να απευθύνει ύβρεις στους αστυνομικούς, που προστάτευαν το κεντρικό κτίριο της κυβέρνησης. Η 26χρονη Lam Ka Lo έφτασε εκεί μόνη της. Καθώς η ένταση μεγάλωνε, αυτή η νέα γυναίκα αποσπάται από το παθιασμένο πλήθος των διαδηλωτών και προχωρά προς τους παρατεταγμένους αστυνομικούς. Φτάνει μπροστά τους, τους κοιτάζει να κρατούν τις ασπίδες τους, κάνει μεταβολή και κάθεται σε μια στάση διαλογισμού αψηφώντας τα όπλα και τη δύναμή τους. Τώρα είναι εκείνη που θα γίνει ασπίδα για τους άοπλους διαδηλωτές και όχι μόνο. Θα γίνει ασπίδα και για την βία των αστυνομικών, να μην εκδηλωθεί, τουλάχιστον εκείνο το βράδυ.

Το «Κορίτσι Ασπίδα» (Shield Girl), όπως ονομάστηκε η νέα γυναίκα από τα διεθνή μέσα επικοινωνίας, με τη γενναιότητα και την πολιτισμική της ευαισθησία προσέδωσε φρεσκάδα, χρώματα και κυρίως αποτελεσματικότητα στην πολιτική δραστηριότητα. Με τη στάση της και την πνευματικότητά της έγινε η εκπρόσωπος της ομορφιάς, των δυνάμεων της αγάπης και της ζωής της νεολαίας, που μπορεί να αντισταθεί στην αυθαιρεσία, την βία και την βαρβαρότητα, χωρίς να γίνει η ίδια βίαιη και βάρβαρη.

Το «Κορίτσι Ασπίδα» δεν αποτελεί μόνο το νέο «φωτισμένο» πρόσωπο του δημοκρατικού κινήματος του Χονγκ Κονγκ που παλεύει για την υπεράσπιση της αυτονομίας του από την Κίνα, αλλά εκφράζει τις δυνάμεις της ζωής στον σύγχρονο πολιτισμό μας, ο οποίος διακρίνεται από ναρκισσιστική ιδιοτέλεια, από αδιαφορία για τον άλλο. Το «Κορίτσι Ασπίδα» εκφράζει την έγνοια για τη διατήρηση της εύθραυστης ισορροπίας ανάμεσα στην ασφάλεια και την ελευθερία τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο.

Αργότερα το «Κορίτσι Ασπίδα» θα πει στους δημοσιογράφους ότι κανείς δεν τολμούσε να πλησιάσει τη γραμμή των αστυνομικών· η ίδια δεν φοβόταν τόσο την αστυνομία, όσο ανησυχούσε για την ασφάλεια των άλλων διαδηλωτών.

To viral πόστερ του κινέζου εικαστικού Badiucao ‏για την Lam Ka Lo ή «Κορίτσι Ασπίδα»

Όταν κάθισε μπροστά στους αστυνομικούς και η αντιπαράθεση οξύνθηκε, άρχισε να διαλογίζεται και να ψάλλει το μάντρα Om, θέλοντας μόνο να στείλει τα θετικά της vibes. Εκείνη τη στιγμή το μόνο που ήθελε από τους διαδηλωτες ήταν να σταματήσουν να βρίζουν τους αστυνομικούς και να καθίσουν δίπλα της.

Η Lam δεν επιδίωξε να τραβήξει την προσοχή των άλλων, αλλά ευχόταν οι συμπολίτες της να συν-κινηθούν με την πολιτική στάση της, να ενθαρρυνθούν ώστε να είναι πιο γενναίοι και να εκφράζονται. Τους κάλεσε να συμμετέχουν στις διαδηλώσεις κατά ομάδες, με τους φίλους και την οικογένειά τους, ώστε να εκφράσουν τους εαυτούς τους ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Εκείνη χρησιμοποίησε το διαλογισμό, αλλά δεν σημαίνει ότι είναι ο μόνος τρόπος, «όλοι μπορούν να διαμαρτυρηθούν δημιουργικά και με νόημα».

Αλλά η Lam, που συμμετείχε και στις μαζικές εκδηλώσεις του Κινήματος της Ομπρέλας το 2014, την περασμένη Τετάρτη το απόγευμα ένιωσε να είναι συναισθηματικά απροετοίμαστη για τη δραματική αναμέτρηση μεταξύ αστυνομικών δυνάμεων και διαδηλωτών και δεν ήταν στον τόπο διαμαρτυρίας, όπου εκδηλώθηκε η βία. Λέει σχετικά: «Νιώθω λίγο μίσος, επειδή κάποιοι φοιτητές τραυματίστηκαν από την αστυνομία» για να προσθέσει στη συνέχεια: «Είμαστε μόνο άνθρωποι που έχουμε συναισθήματα».

Ωστόσο υποστηρίζει ότι το κίνημα διαμαρτυρίας δεν θα πρέπει να αποξενώσει τους αστυνομικούς και φρονεί ότι με την μη-βία οι διαδηλωτές μπορούν να επιτύχουν καλύτερα τους στόχους τους. «Η βία δεν λύνει κανένα πρόβλημα», είπε επιγραμματικά.

Στο βάθος η πολιτική δράση του «Κοριτσιού Ασπίδα» ανακαλεί τη στάση του «Ανθρώπου Τανκ», στην πλατεία Τιενανμέν του Πεκίνου το 1989. Ο άνθρωπος με το λευκό πουκάμισο, κρατώντας μια σακούλα παντοπωλείου στα χέρια, στάθηκε μπροστά σε μια σειρά από άρματα μάχης και τα σταμάτησε. Ποτέ δεν μάθαμε το όνομα του. Μας παραπέμπει επίσης στην πολιτική δράση του Γκάντι, του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, του Γρηγόρη Λαμπράκη και άλλων ακτιβιστών για την ειρήνη, την ισότητα, την αυτονομία και την δημοκρατία σε όλον τον κόσμο.

Τι ξεχωρίζει τα παραπάνω πρόσωπα από άλλους πολύ σπουδαίους πολιτικούς; Γιατί κανένας ινδός πολιτικός δεν χαίρει της αίγλης που χαίρει ακόμα ο Γκάντι; Γιατί κανένας αμερικανός πολιτικός δεν έχει την αύρα που έχει ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ; Γιατί κανένας έλληνας πολιτικός δεν απέκτησε ποτέ τη συμβολική δύναμη του Γρηγόρη Λαμπράκη; Γιατί κανένας κινέζος πολιτικός, όσο ισχυρός και να υπήρξε, δεν μας συγκινεί τόσο όσο ο άγνωστος «Άνθρωπος Τανκ»; Γιατί μας ζέστανε την καρδιά το «Κορίτσι Ασπίδα» εδώ στη μακρινή Ελλάδα;

Ξεχωρίζουν, γιατί πέρα από το ποια ιδεολογία ή σύστημα πίστης τους ενέπνευσε, ποτέ δεν απεμπόλησαν τις πανανθρώπινες αξίες της δικαιοσύνης, της ισότητας, της αδελφοσύνης για όλους. Ξεχώρισαν, γιατί δεν νοιάζονταν μόνο για τους «δικούς» τους, αλλά για «όλους». Ακόμα και για τους αντιπάλους τους, με τους οποίους ουσιαστικά επιθυμούσαν να μονοιάσουν και, αν είναι δυνατόν, να αδελφωθούν, όπως επιτάσσει «αγάπα τον πλησίον σου» του πατρικού Υπερεγώ. Το «Κορίτσι Ασπίδα» με τη στάση της αυτό επιδίωξε στη χώρα της. Και το κατάφερε, γιατί είχε τη δυνατότητα να παρεμβάλει ανάμεσα στα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα (διαδηλωτές-αστυνομία) μια τρίτη δύναμη πολύ ισχυρότερη και από τα δύο μαζί. Τη δύναμη του παγκόσμιου νόμου, στον οποίο υποτάχθηκε και η ίδια μέσα από τον διαλογισμό. Αυτό τον παγκόσμιο νόμο επικαλέστηκε και εφάρμοσε ο Γκάντι με την παθητική αντίσταση, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ με τα όνειρά του που ακόμα μας εμπνέουν, ο Λαμπράκης με τη δίψα του για την Ειρήνη, ο «Άνθρωπος Τανκ» για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την ελευθερία.

Στη χώρα μας, που ταλανίζεται στις περιδινήσεις αλλεπάλληλων κρίσεων, το παράδειγμα του «Κοριτσιού Ασπίδα» έχει πολλά να μας προσφέρει, για να σκεφτούμε και να αισθανθούμε.