Προειδοποιήσεις Fitch για τις παροχές Τσίπρα

Ως μια προσπάθεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να τονώσει τη δημοτικότητά της έπειτα από τρία χρόνια δημοσιονομικής σύσφιξης, αντιμετωπίζει τα μέτρα Τσίπρα ο οίκος αξιολόγησης Fitch. Προειδοποιεί, όμως, ότι η παροχολογία του πρωθυπουργού αυξάνει την αβεβαιότητα αναφορικά με τη μεσοπρόθεσμη πολιτική στάση της Ελλάδας απέναντι στις δεσμεύσεις της. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, τα μέτρα αυτά να δημιουργήσουν ένταση στις σχέσεις της Αθήνας με τους Ευρωπαίους πιστωτές της.

Αφού απαριθμεί σειρά μέτρων που ανακοίνωσε ο Τσίπρας (μείωση του ΦΠΑ σε σειρά προϊόντων, αύξηση συντάξεων και ένα σχήμα ρύθμισης δόσεων σε Εφορία και Ταμεία), υπολογίζει το δημοσιονομικό κόστος σε 1,1 δισ. ευρώ το 2019 και 3,4 δισ. ευρώ το 2020. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι μετά τις ευρωεκλογές ο πρωθυπουργός μπορεί να προχωρήσει σε ένα δεύτερο πακέτο μέτρων εν όψει των εθνικών εκλογών που θα γίνουν έως τις 20 Οκτωβρίου.

Η Fitch σημειώνει πως είχε προβλέψει ότι μερική αντιστροφή πολιτικών ήταν πιθανή ως μέρος του διαλόγου της χώρας με τους επίσημους πιστωτές μετά την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος. Πράγματι, συνεχίζει η Fitch, στον προϋπολογισμό του 2019 υπήρξε ήδη εν μέρει αντιστροφή κάποιων μέτρων του προγράμματος, περιλαμβανομένων των μειώσεων στις συντάξεις με την έγκριση των πιστωτών. Ωστόσο οι νέες ανακοινώσεις αντιπροσωπεύουν μεγαλύτερη και ταχύτερη αντιστροφή απ’ όσο περιμέναμε, τονίζει ο οίκος.

Αφορολόγητο και πρωτογενές πλεόνασμα

Ειδικότερα, η Fitch εκτιμά ότι η άρση της μείωσης του αφορολόγητου θα κάνει δυσκολότερο για τις μελλοντικές κυβερνήσεις να ισορροπήσουν το μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής χωρίς να διακυβεύουν την δέσμευση για τους δημοσιονομικούς στόχους. Τα μέτρα αυξάνουν την αβεβαιότητα όσον αφορά τα βραχυπρόθεσμα δημοσιονομικά αποτελέσματα, σημειώνει η Fitch.

Όπως αναφέρει, το πρωτογενές πλεόνασμα του 4,4% του ΑΕΠ που πέτυχε η κυβέρνηση το 2018, αρκετά πάνω από τον στόχο του 3,5%, έχει δημιουργήσει περιθώριο για δημοσιονομική χαλάρωση. Ο αντίκτυπος, προσθέτει, θα εξαρτηθεί επίσης και από τη βραχυπρόθεσμη ώθηση στην ανάπτυξη, η οποία θα μπορούσε να υπερβεί την πρόβλεψη του οίκου αξιολόγησης για 2,3% φέτος και 2,2% την επόμενη χρονιά.

Η Fitch επισημαίνει, ωστόσο, ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει σημειώσει ακόμα ότι σκοπεύει να μειώσει τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος για την περίοδο 2020-2022 στο 2,5% από 3,5%. Στις 16 Μαϊου ο επικεφαλής του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, ανέφερε ότι τα μέτρα θα συζητηθούν στην επόμενη συνάντηση στις 13 Ιουνίου και ότι το Eurogroup αναμένει ότι η δέσμευση αυτή θα γίνει σεβαστή.

Δεν αποκλείεται ένταση

Ο οίκος αξιολόγησης εκτιμά πως είναι πιθανή μια αύξηση των εντάσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και τους δανειστές της. Οι επιπτώσεις δεν είναι ξεκάθαρες, όπως σημειώνει, αλλά μια απότομη κλιμάκωση θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας. Για παράδειγμα, τα κράτη-μέλη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) μπορούν να ασκήσουν βέτο στα σχέδια της Ελλάδας για πρόωρη αποπληρωμή των πιο ακριβών δανείων του ΔΝΤ. Θα μπορούσαν, επίσης, να μπλοκάρουν περαιτέρω επιστροφή κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που έχει αγοράσει η ΕΚΤ.

Όπως τονίζει η Fitch, τα βήματα αυτά δεν θα υπονόμευαν την πρόοδο στα δημόσια οικονομικά που αντανακλάται στην αναβάθμιση της αξιολόγησης της Ελλάδας κατά δύο βαθμίδες στο «BB-» τον Αύγουστο του 2018. Αλλά θα μπορούσαν να αποδυναμώσουν το κλίμα στις αγορές και να αυξήσουν το κόστος χρηματοδότησης, αν και οι συνέπειες περιορίζονται από το μεγάλο «μαξιλάρι» ρευστότητας της Ελλάδας (27 δισ. ευρώ) και τις χαμηλές χρηματοδοτικές ανάγκες.