Πολιτικη & Οικονομια

Ναζί και ακροδεξιοί

Όλοι οι ακροδεξιοί, με την ευρύτερη έννοια του όρου, δεν είναι ίδιοι

Ανδρέας Παππάς
ΤΕΥΧΟΣ 454
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Στη πολιτική, και όχι μόνο, η ισοπέδωση είναι κακός σύμβουλος. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που απεχθάνεται το άσπρο-μαύρο, η κριτική σκέψη –η μόνη, δηλαδή, άξια του ονόματός της σκέψη– προϋποθέτει τις αποχρώσεις. Η μανιχαϊστική προσέγγιση της πραγματικότητας είναι όχι μόνο αφελής και κατά βάθος απολιτική, αλλά και εξαιρετικά επικίνδυνη. Όπως, λοιπόν, δεν βοηθάει το να βάζει κανείς στο ίδιο τσουβάλι όλους όσοι ασπάζονται το Ισλάμ (δεν είναι όλοι οι μουσουλμάνοι δυνάμει τρομοκράτες), έτσι και όλοι οι ακροδεξιοί, με την ευρύτερη έννοια του όρου, δεν είναι ίδιοι.

Με αφορμή, λοιπόν, τα της Χρυσής Αυγής, αλλά και την εκλογική άνοδο της άκρας δεξιάς σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, ας είμαστε σαφείς: άλλο οι ακροδεξιοί, άλλο οι φασίστες, άλλο οι ναζί. Ακόμα και μεταξύ Χίτλερ και Μουσολίνι, μεταξύ ναζιστικού και φασιστικού καθεστώτος, υπήρχαν σημαντικές διαφορές, όπως σημαντικές διαφορές υπήρχαν και μεταξύ της δικτατορίας του Μεταξά και εκείνης του Παπαδόπουλου ή του Ιωαννίδη. Η Χρυσή Αυγή πάντως είναι σαφώς νεοναζιστικό κόμμα. Κι αυτό όχι γιατί μου αρέσουν οι ακραίες και εντυπωσιακές εκφράσεις και τοποθετήσεις, αλλά γιατί… αρέσουν στην ίδια. Με άλλα λόγια, η Χρυσή Αυγή έχει όλα τα βασικά χαρακτηριστικά ναζιστικού κόμματος: είναι κατά του κοινοβουλευτισμού, είναι υπέρ της βίας ως μεθόδου για την επίτευξη των στόχων της, έχει αρχηγό (φύρερ) στον οποίον οφείλεται τυφλή υπακοή, διαθέτει στρατιωτικές δομές και συνήθειες (εξού και τα παντελόνια παραλλαγής), είναι ρατσιστική, είναι αντισημιτική, είναι εθνικιστική στα όρια της ξενοφαγίας, είναι, είναι…

Οι ναζιστικές αντιλήψεις και πρακτικές της Χρυσής Αυγής είναι σαφώς κάτι πολύ πιο πέρα από αυτό που παραδοσιακά στην Ελλάδα αποκαλούσαμε ακροδεξιά, αλλά και από αυτό που η πολιτική επιστήμη ορίζει ως τέτοιο. Ακροδεξιά ήταν η Εθνική Παράταξη (σχεδόν 7%, παρακαλώ, στις εκλογές του 1977), που συσπείρωνε παλαιοσυντηρητικούς, φιλοβασιλικούς, συμπαθούντες της χούντας, ακόμα και ενοχλημένους από τη «σοσιαλμανία» του Καραμανλή το 1974-77. Ακροδεξιός ήταν ο πονηρός Καρατζαφέρης, που απλώς αναζήτησε και βρήκε χώρο να απλώσει την πραμάτεια του και τις αρχηγικές μωροφιλοδοξίες του, πριν περδουκλωθεί τελικά στις ίδιες τις γυροβολιές του και μείνουν μόνο οι εξυπνακίστικες ατάκες του.

Ακροδεξιό είναι το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία, που όμως ούτε ομάδες κρούσης διαθέτει, ούτε προτείνει την κατάργηση του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος. Ακροδεξιά είναι κόμματα με διάφορα ονόματα, που –δυστυχώς– κατέχουν πια περίοπτη θέση στην πολιτική σκηνή χωρών όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, η Νορβηγία, χωρίς ωστόσο και αυτά να είναι αντικοινοβουλευτικά ή να προσφεύγουν στην ωμή βία για την επίτευξη των στόχων τους. Δυσάρεστη, οπωσδήποτε, εξέλιξη η ενδυνάμωσή τους, αλλά και εντελώς άλλης τάξεως πρόβλημα από το δικό μας με τη Χρυσή Αυγή.

Ας μην ξεχνιόμαστε: είμαστε η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που διαθέτει ναζιστικό κόμμα με τέτοια εκλογική απήχηση. Ούτε να ξεχνιόμαστε, ούτε και να εφησυχάζουμε μετά τις (αναμφισβήτητα θετικές) πρόσφατες εξελίξεις. Για να ξεριζωθεί το σαρκοβόρο ζιζάνιο που λέγεται Χρυσή Αυγή θέλει ακόμη «δουλειά πολλή», δουλειά πολιτική, που να υποστηρίζεται σταθερά από τους θεσμούς και τους μηχανισμούς του κράτους, αλλά και από τη μεγάλη πλειονότητα του κοινωνικού σώματος.

Α, ναι, και κάτι ακόμα, από το οποίο επίσης αρδεύεται η Χρυσή Αυγή. Ανεξαρτήτως ποιος είναι στα πράγματα, εδώ και πολλά χρόνια στην ελληνική κοινωνία, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο κυριαρχεί ο εθνολαϊκισμός και ειδικότερα το εθνολαϊκιστικό «αφήγημα». Όμως, στον εθνολαϊκισμό και τους κήρυκές του, από τους πιο σοβαροφανείς έως τους πιο φαιδρούς, θα επανέλθω.