Η προσπάθεια ενοποίησης της λεγόμενης Κεντροαριστεράς άρχισε τον Οκτώβριο 2013, όταν η «Πρωτοβουλία των 58» πρότεινε τον σχηματισμό ομοσπονδίας κομμάτων και κινήσεων. Οι εξελίξεις στη χώρα, οι διεθνείς συγκυρίες και η συρρίκνωση της σοσιαλδημοκρατίας μετά το 2000, απαιτούσαν ευρύτερες ανακατατάξεις και συμμαχίες, αλλά και νέο αφήγημα. Επιπλέον, ήταν νομοτελειακά προφανές ότι μία ομπρέλα στέγασης κομματικών μηχανισμών, οι οποίοι προσπαθούν να επιβιώσουν πολιτικά, δεν μπορούσε να μακροημερεύσει.
Ήρθε στη συνέχεια (Σεπτέμβριος 2015) το εγχείρημα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης (ΔΗΣΥ), στην οποία συμμετείχαμε ως Κινήσεις Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία (ΚΠΣ). Ως τρίτη συνιστώσα της ΔΗΣΥ πρότεινε από την πρώτη στιγμή την οργάνωση ιδρυτικού συνεδρίου ενός νέου ενιαίου κόμματος (όχι ομοσπονδίας) με νέο μητρώο μελών. Η συγκρότηση της 25μελούς «Επιτροπής Ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς» (Οκτώβριος 2015) και της «Επιτροπής Διαλόγου» (Μάρτιος 2016) έδωσε πνοή και ελπίδα στο εγχείρημα ενοποίησης του προοδευτικού χώρου. Όμως, με απόφαση της προέδρου του ΠΑΣΟΚ η μεν πρώτη καταργήθηκε λίγες ημέρες μετά την πρώτη συνεδρίαση (7/10/2015) η δε δεύτερη λίγους μήνες μετά την συγκρότησή της, αφού είχε ήδη ολοκληρώσει ένα πολύ επεξεργασμένο σχέδιο θέσεων.
Δεν είναι στόχος μου να αποδώσω ευθύνες στους συντελεστές της αποτυχίας όλων αυτών των εγχειρημάτων, απλούστατα διότι έχει ήδη χυθεί πολύ μελάνι και έχουν κατατεθεί πολλές απόψεις και αναλύσεις. Δεν μπορώ όμως να μην αναφερθώ στις αιτίες της αποτυχίας του πρόσφατου εγχειρήματος. Τον Φεβρουάριο 2017, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του οργάνου των ΚΠΣ, πληροφορηθήκαμε τη συμφωνία της Φ. Γεννηματά με τον Γ. Παπανδρέου για την είσοδο του ΚΙΔΗΣΟ στη ΔΗΣΥ (το κόμμα, που προήλθε από τη διάσπαση του ΠΑΣΟΚ από τον Γ. Α. Παπανδρέου) αλλά και της ΕΔΕΜ, χωρίς προτέρα συνεννόηση με τους εταίρους της. Το ίδιο χρονικό διάστημα άρχισαν οι δημόσιες εκδηλώσεις της Ώρας Αποφάσεων σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας με πλήθος πολιτών να προσέρχεται και να επιθυμεί συμμετοχή στην προσπάθεια. Το εγχείρημα έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής από βουλευτές και στελέχη του Ποταμιού, στελέχη του μεταρρυθμιστικού μπλοκ του ΠΑΣΟΚ και, πρωτίστως, χιλιάδες προοδευτικών πολιτών, που επιθυμούσαν να βοηθήσουν στη συγκρότηση ενός νέου και ενιαίου προοδευτικού και μεταρρυθμιστικού κόμματος.
Η προκήρυξη από την κα Γεννηματά της εκλογής αρχηγού ενός φορέα αγνώστων στοιχείων, θέσεων, στόχων και πολιτικής συμμαχιών δελέασε πολλούς. Πρώτα τον πρωθυπουργό του εκσυγχρονισμού Κ. Σημίτη, ο οποίος θεώρησε ότι είναι μία ευκαιρία ενοποίησης του χώρου, παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις του για το άτοπο της εκλογής προέδρου πριν το ιδρυτικό συνέδριο. Ακολούθησαν οι εμβληματικές συμμετοχές στο εγχείρημα των Ν. Αλιβιζάτου και Γ. Καμίνη, η προσχώρηση του Γ. Ραγκούση (για εντελώς διαφορετικούς και γνωστούς λόγους) και περί τα τέλη Αυγούστου 2017 η δήλωση υποψηφιότητας του Σ. Θεοδωράκη. Υπήρξαν όμως και πολλοί (Κινήσεις Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία, ΜΕΤΑρρυθμιστές της Αριστεράς, Ώρα Αποφάσεων), που είδαν το εγχείρημα με σκεπτικισμό, λόγω του ανορθόδοξου της εκλογής αρχηγού προ της οργάνωσης ιδρυτικού συνεδρίου. Επιπλέον, υπήρξαν από την πρώτη στιγμή κάποιοι, οι οποίοι επέμειναν για τον σχηματισμό του προοδευτικού μετώπου με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αρκεί να ανακαλέσουμε στη μνήμη μας δημόσιες δηλώσεις των Γ. Παπανδρέου, Γ. Ραγκούση, Δ. Κρεμαστινού, Σ. Δανέλλη, Ν. Μπίστη και πολλών άλλων. Οι τελευταίοι είτε δεν αντιλαμβάνονταν τις διαμετρικά αντίθετες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ με εκείνες της ΔΗΣΥ σε σημαντικά θέματα είτε εμφορούντο αποκλειστικά και μόνον από εμμονή στο αντιδεξιό σύνδρομο. Ως παράδειγμα θα αναφέρω τις διαμετρικά αντίθετες θέσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΔΗΣΥ στο τρίπτυχο «Αριστεία - Αξιοκρατία - Αξιολόγηση», αλλά και την πλήρη αντίθεση του ΣΥΡΙΖΑ στην αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος για τη λειτουργία μη κρατικών Πανεπιστημίων. Ειρήσθω εν παρόδω, οι θέσεις της ΔΗΣΥ στα ανωτέρω θέματα είναι συναφείς (τουλάχιστον εκείνες του Μαΐου 2016) με εκείνες της ΝΔ.
Η συνέχεια είναι γνωστή. Η εκλογή αρχηγού φορέα αγνώστων στοιχείων προχώρησε με την προσέλευση 212.000 πολιτών στην πρώτη προσπάθεια, δίνοντας μία νότα αισιοδοξίας. Όχι όμως για πολύ. Διότι ακολούθησε ένα συνέδριο διορισμένων, καθώς και η συγκρότηση διορισμένων οργάνων. Κυρίως, όμως, διότι θεμελιώδη θέματα, όπως αυτό της κατεύθυνσης των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων στην Παιδεία, στην Υγεία, στο Φορολογικό, στην Ανάπτυξη, στον Κρατικό Μηχανισμό, η Συνταγματική Αναθεώρηση, τα εθνικά θέματα, αλλά και αυτό των μετεκλογικών συνεργασιών για να βγει η χώρα από το αδιέξοδο, δεν ήσαν λυμένα και συμφωνημένα. Αντιθέτως, διαμετρικά αντίθετες απόψεις συνυπήρχαν στα εμπλεκόμενα μέρη εντός του φορέα. Είναι μάλλον προφανές ότι εάν η Επιτροπή Διαλόγου, εμπλουτισμένη με άλλους πολίτες, είχε αφεθεί να ολοκληρώσει το έργο των θέσεων και στόχων και είχε μετατραπεί σε οργανωτική Επιτροπή Ιδρυτικού Συνεδρίου, το οποίο θα εξέλεγε τα όργανα του νέου κόμματος και θα καθόριζε τον τρόπο εκλογής του προέδρου του κόμματος, θα υπήρχε σήμερα ένα προοδευτικό και μεταρρυθμιστικό κόμμα αντάξιο των προσδοκιών μας. Θα ήταν η πολιτική στέγη μας και ο χώρος έκφρασης όλων των προοδευτικών πολιτών. Τα ήδη υπάρχοντα κόμματα και οι υπάρχουσες κινήσεις θα είχαν αυτοδιαλυθεί νομοτελειακά με αποφάσεις των οργάνων τους.
Η αναμενόμενη αποχώρηση του Ποταμιού και η ουδετεροποίηση χιλιάδων πολιτών, που αρχικά συμμετείχαν στην εκλογή προέδρου, ήταν συνέπεια του τρόπου οργάνωσης του Κινήματος Αλλαγής. Οργάνωση «συνεδρίου» με διορισμένους συνέδρους, διορισμός οργάνων χωρίς εκλογή και ανυπαρξία θέσεων και στόχων, ακόμη και για τα εθνικά θέματα, είναι οι κύριες αιτίες των διαλυτικών τάσεων. Πρώτιστη, όμως, αιτία απομάκρυνσης χιλιάδων πολιτών είναι η περίφημη πολιτική των ίσων αποστάσεων (ή μάλλον της τρίτης εντολής, ώστε να πιέσουν ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ να συγκυβερνήσουν), η οποία προβάλλεται πλέον ως θέσφατο από τον κύκλο των εμπίστων της κας Γεννηματά. Την ίδια στιγμή, κάποιοι άλλοι προκρίνουν τη μετεκλογική συνεργασία, βάσει προγραμματικής συμφωνίας, με τη ΝΔ, ενώ άλλοι προτρέπουν σε συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ. Όλες αυτές οι αμφισημίες, οι διαμετρικά αντίθετες θέσεις και οι φιλονικίες μεταξύ στελεχών, έχουν προκαλέσει όχι μόνον φυγόκεντρες δυνάμεις στο ΚΙΝΑΛ, αλλά έχουν σπείρει την απογοήτευση σε χιλιάδες προοδευτικών πολιτών, που αναζητούσαν μία διέξοδο.
Άκουσα προ ημερών (Action 24, Evening Report - Γ. Κουβαράς) έναν νεαρό, μέλος του ΚΙΝΑΛ, να επαναλαμβάνει με έμφαση ότι, εφ’ όσον η κα Γεννηματά πάρει την τρίτη εντολή θα καλέσει ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ να συμφωνήσουν με το πρόγραμμα του ΚΙΝΑΛ για να συγκυβερνήσουν. Επανέρχονται δηλαδή στο σενάριο της συγκυβέρνησης ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ (άραγε με ποιο πρόγραμμα σε θέματα Παιδείας, Ασφαλιστικού, Φορολογικού, προσέλκυσης επενδύσεων, αναθεώρησης Συντάγματος;;;) και το ΚΙΝΑΛ να παρακολουθεί την πτώση της χώρας στο έσχατο σημείο απαξίωσης.
Δεν αντιλαμβάνονται άραγε ότι με αυτούς τους παλιμπαιδισμούς σπρώχνουν τους νοήμονες πολίτες να δώσουν αυτοδυναμία στην ΝΔ, προκειμένου να υποστεί το κυβερνόν εθνολαϊκιστικό συνονθύλευμα μία στρατηγική ήττα; Εάν η Φ. Γεννηματά θέλει να παίξει έναν ρόλο στη μετά ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ εποχή, ας εγκαταλείψει αυτά τα σχέδια και ας πει ξεκάθαρα ότι θα συμβάλει στη διακυβέρνηση της χώρας, βάσει προγραμματικής συμφωνίας με το πρώτο κόμμα, στην αλλαγή του εκλογικού νόμου, στην εκλογή ΠτΔ και στην αναθεώρηση του Συντάγματος. Πολύ φοβούμαι, όμως, ότι τα περιθώρια έχουν στενέψει αφάνταστα και η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ έχει ήδη εξαντλήσει το όποιο πολιτικό κεφάλαιο διέθετε. Αλλά επειδή η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, ας συναισθανθεί τη δυσχερή θέση στην οποία έχει περιέλθει το εγχείρημα (αλλά και η ίδια) και ας πράξει αυτό που της είχε προταθεί να πράξει από το 2016. Ας συγκαλέσει σύσκεψη όλων των κομμάτων, κινήσεων και προσωπικοτήτων του ευρύτερου χώρου και ας δώσει την υπόσχεση ότι έως το τέλος του έτους θα έχει οργανωθεί ιδρυτικό συνέδριο νέου προοδευτικού κόμματος, το οποίο θα εκλέξει όργανα και θα ψηφίσει θέσεις και πολιτική συμμαχιών. Ας πει δε «όσοι πιστοί προσέλθετε». Ούτως ή άλλως άτομα, όπως αυτά που προανέφερα, θα μετεγγραφούν αργά ή γρήγορα στον ΣΥΡΙΖΑ, εμφορούμενοι από τα αντιδεξιά σύνδρομα και τις προσωπικές φιλοδοξίες. Εάν δεν το πράξει και εφ’ όσον δεν υπάρξει μία άλλη αχτίδα φωτός από κάπου αλλού, η αυτοδυναμία της ΝΔ είναι εξασφαλισμένη. Και μάλιστα ευρύτατη. Απλώς, διότι ουδείς νοήμων προοδευτικός πολίτης θα διακινδυνεύσει την επαναφορά του σημερινού κυβερνητικού εσμού στην εξουσία από τον φεγγίτη ή την πίσω πόρτα.
7°
