Το πολιτικό τραμπολίνο του Τσίπρα και ο «ξαφνικός έρωτας» με την Κεντροαριστερά

Τη Μεγάλη Πέμπτη, λίγο πριν από την πασχαλιάτικη ραστώνη, κανείς στο Μαξίμου δεν ήταν σε θέση να περιγράψει με ακρίβεια τις προσεχείς κινήσεις του πρωθυπουργού στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. «Όλα θα εξαρτηθούν από το τεστ επί του Μακεδονικού» μονολογούσαν (αν δεν ομολογούσαν) οι πρωθυπουργικοί σύμβουλοι. Μία ήταν η σταθερά. Η κυβέρνηση δεν επιθυμεί διεξαγωγή εκλογών και η ιδεατή εναλλακτική θα ήταν να στηθούν οι κάλπες το 2019. 

Το σκεπτικό είναι το εξής. Μετά το κλείσιμο της 4ης αξιολόγησης και την τροχιοδρόμηση της ελάφρυνσης του χρέους ακολουθεί η διαμόρφωση του πλαισίου εποπτείας για τη μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος εποχή. Σε αυτό το πλαίσιο το κυβερνητικό επιτελείο προσβλέπει σε ένα πολιτικό deal. Η συμφωνία αυτή θα ενσωματώνει, αν όλα κυλήσουν κατά τις κυβερνητικές προβλέψεις, τη μείωση του επιβεβλημένου ετήσιου πλεονάσματος και, λόγω των θετικών αποτελεσμάτων ως προς το 2018 (πρόβλεψη), θα απομακρυνθεί το ενδεχόμενο επιβολής της μείωσης του αφορολογήτου και των συντάξεων από τις αρχές του 2019. Αυτό είναι το προσδοκώμενο σενάριο από πλευράς Μαξίμου.

Στην πραγματικότητα ωστόσο το πρόβλημα δεν εξαρτάται από την πορεία της 4ης αξιολόγησης και τη δρομολόγηση της μετά τα μέσα του Αυγούστου εποπτικής διαδικασίας. Εξαρτάται, όσο και αν φαντάζει οξύμωρο, από τη διαπραγμάτευση μεταξύ Αθηνών - Σκοπίων για το «Μακεδονικό» κατ’ αρχήν και τις συνομιλίες Αθηνών - Τιράνων για το «Αλβανικό».
Το «Μακεδονικό» ειδικότερα είναι το ζήτημα από το οποίο θα κριθεί εν πολλοίς η κυβερνητική συνοχή αλλά και οι εναλλακτικές συμμαχίες που θα επιδιωχθούν από τον Αλέξη Τσίπρα.

Αν η κυβέρνηση φέρει στη Βουλή μία συμφωνία με την ΠΓΔΜ, η οποία θα περιορίζεται στο ονοματολογικό και θα περιέχει δεσμεύσεις της FYROM ως προς μελλοντικές θεσμικές και συνταγματικές αλλαγές, τότε το ζήτημα προσλαμβάνει διαστάσεις πολιτικής κρίσης. Η κυβέρνηση διατείνεται πως η όποια συμφωνία κατατεθεί προς επικύρωση στη Βουλή θα πρέπει να υπερψηφιστεί από 180 βουλευτές. Αυτή η αυξημένη πλειοψηφία είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί. Αφενός διότι το ΚΚΕ εκ προοιμίου δεν θα ανταποκριθεί θετικά λόγω των θέσεών του επί του ΝΑΤΟ. Η Χρυσή Αυγή θα καταψηφίσει για τις γνωστές ακροδεξιές-εθνικιστικές θέσεις της. Η Νέα Δημοκρατία κατά τα λαλίστατα στελέχη της δεν θα υπερψηφίσει για να «χαϊδέψει» τα αυτιά των υπερδεξιών ψηφοφόρων της. Το κόμμα των ΑΝΕΛ δεν θα ψηφίσει την κυβερνητική πρόταση. Τουτέστιν, μένουν ο Λεβέντης και οι Κεντροαριστεροί όπου επικρατεί «η πτήση της πεταλούδας», κοινώς το χάος. Δύσκολα βγαίνει η πολιτική πασιέντζα.

Αν λοιπόν ο Αλέξης Τσίπρας διαγνώσει πως η πολιτική εξίσωση δεν λύνεται και μάλιστα με 180 «Ναι», τότε δεν θα φέρει πρόταση στη Βουλή. Πού είναι το πρόβλημα; Στο ότι οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ αναμένουν την υπογραφή της Αθήνας για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ - ΠΓΔΜ αφενός και αφετέρου το ΝΑΤΟ επιζητεί πιεστικά την υπογραφή του Τσίπρα για την ένταξη της FYROM στη Συμμαχία ή, στη χειρότερη περίπτωση, την απόδοση στην ΠΓΔΜ καθεστώτος συμβεβλημένου μέλους, όπως αυτό που απολαμβάνει η Σουηδία. Πρόκειται για καθεστώς ουσιαστικά πλήρους μέλους χωρίς θεσμικό μανδύα, που επιτρέπει τη διατήρηση «Ουδετερότητας». Πώς θα αντιδράσει, λοιπόν, αρχές Ιουλίου ο πρωθυπουργός σε αυτά τα δύο πιεστικά αιτήματα; Θεωρητικά υφίσταται και το ανατρεπτικό ενδεχόμενο να υπάρξει σφαιρική - ολιστική συμφωνία με την ΠΓΔΜ και επί του συνταγματικού οπότε ο Αλέξης Τσίπρας θα βρίσκεται «καβάλα στο άλογο», όπως λένε χαρακτηριστικά στο Μαξίμου. Κανείς, θεωρητικά, δεν μπορεί να το αποκλείσει. Σε μία τέτοια περίπτωση δεν ισχύουν τα παραπάνω και το σκηνικό ανατρέπεται άρδην.   

Ο πολιτικός γκρεμός και ο κεντροαριστερός «έρωτας» 

Με δεδομένο ότι η παρουσία των ΑΝΕΛ κρίνεται ως αντιπαραγωγική, η κυβέρνηση χρησιμοποιώντας το «Τεστ των Σκοπίων» συναρτά τις πολιτικές εξελίξεις από τον τρόπο που θα μηχανευθεί ο πρωθυπουργός να οικοδομήσει μία νέα πολιτική συμμαχία με ημερομηνία λήξης (τις εκλογές) και με πολιτικό πρόσχημα τη Συνταγματική Αναθεώρηση. Για την επίτευξη αυτής της δύσκολης ακροβασίας ο Αλέξης Τσίπρας χρειάζεται πολιτικό χρόνο. Οι δανειστές τον προσφέρουν διότι απεύχονται πρόωρες εκλογές. Το πολιτικό σκηνικό ωστόσο στο σύνολό του είναι αμφίβολο αν συναινεί σε μία παράταση ζωής της σημερινής κυβέρνησης (πόσο δε μάλλον χωρίς ενεργή κυβερνητική συμβολή των ΑΝΕΛ). Με δεδομένο το απρόβλεπτον που χαρακτηρίζει τον Λεβέντη, η εναλλακτική του Μαξίμου στοχεύει κυρίως τον Σταύρο Θεοδωράκη και τους «Κινηματίες» της αλλαγής, εκτός Βενιζέλου και Λοβέρδου. Η τελική πολιτική σούμα «στηρίζει κυβέρνηση» μεν, δεν επαρκεί για μεγαλύτερες πλειοψηφίες δε. Θα είναι κυβέρνηση «ειδικού σκοπού» με άλλοθι τις συνταγματικές αλλαγές. Δεν θα περιλαμβάνει το ενδεχόμενο αλλαγής εκλογικού νόμου με απλή αναλογική διότι θα χρειάζονται τουλάχιστον 200 ψήφοι στη Βουλή. Άλλωστε, αυτήν την «ιδέα» την έριξε στο τραπέζι η Νέα Δημοκρατία ως σενάριο για να ταράξει τα νερά και μόνον. Ο Πάνος Σκουρλέτης, ως καθ’ ύλην αρμόδιος άλλωστε, «σαρκάζει» στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες του τη σπουδή την οποία επέδειξαν διάφορα ΜΜΕ να υιοθετήσουν αυτό το σενάριο. Όλα τα παραπάνω ισχύουν υπό τις παρούσες εξελίξεις και  χωρίς να γίνεται αναφορά στη δυναμική των ελληνοτουρκικών ζητημάτων τα οποία μονοπωλούν τη μιντιακή τουλάχιστον επικαιρότητα και διατηρούν επικοινωνιακά μία αναμφισβήτητη (και καθοριστική) αυτονομία.