Ένας ακόμη αναχρονιστικός Κ.Ο.Κ

Μία ακόμη τροποποίηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) έρχεται προς ψήφιση στη Βουλή αυτές τις ημέρες και δημιουργεί την εντύπωση, για άλλη μια φορά, ότι κινείται πέρα για πέρα εκτός πραγματικότητας. Σα να μην μπορεί να αναγνωριστεί το μείζον πρόβλημα των ελληνικών πόλεων και του οδικού δικτύου της χώρας.

Κατ' αρχάς, και το όνομα ακόμη του νόμου που καθορίζει τα θέματα της οδικής κυκλοφορίας δείχνει τον αναχρονισμό του, τη ντεμοντέ πολιτική του χρήση. Με βάση το πνεύμα της εποχής, την ευρωπαϊκή κουλτούρα και τις σύγχρονες επιταγές θα έπρεπε να ονομάζεται και για συμβολικούς λόγους «Νόμος για τη βιώσιμη κινητικότητα». Ένας νόμος δηλαδή που να καθορίζει συμβολικά και ουσιαστικά τη βούληση μετασχηματισμού του αστικού και οδικού περιβάλλοντος με βάση τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Αντίθετα, σχεδόν κάθε κυβέρνηση τροποποιεί το ξεπερασμένο σώμα των διατάξεων του ΚΟΚ, συνήθως ως προς τα ύψη των προστίμων, προσθέτοντας και καμία ξεχασμένη τροπολογία. Η σημερινή κυβέρνηση πρωτοτυπεί τροποποιώντας τα πρόστιμα με βάση εισοδηματικά κριτήρια, λες και η οδική παραβατικότητα είναι θέμα ταξικό. Και παραμένει βέβαια πεισματικά αρνητική απέναντι σε οποιαδήποτε καινοτομία αναπτύσσει η αγορά και η ζώσα πραγματικότητα, δημιουργώντας ασφυκτικές δικλείδες παρεμπόδισης της λειτουργίας υπηρεσιών τύπου TaxiBeat. 

Όμως ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο θα έπρεπε να φέρνει στο προσκήνιο τα ζητήματα αιχμής της καθημερινότητας. Συνοψίζω 10+1 κρίσιμες παρεμβάσεις που θα λειτουργούσαν ανακουφιστικά και περιβαλλοντικά φιλικά στον οδικό χώρο: 

1. Οριοθέτηση με φυσική προστασία των λεωφορειολωρίδων για να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη κίνηση των μαζικών μέσων.

2. Θεσμοθέτηση των ποδηλατοδρόμων εις βάρος κυρίως των λωρίδων που αναπτύσσεται σήμερα η ενοχλητική παράνομη στάθμευση.

3. Αστικές παρεμβάσεις που σηματοδοτούν την ασφάλεια και την προτεραιότητα των πεζών έναντι των ΙΧ, όπως ανυψωμένες διαβάσεις, διαπλατύνσεις στις γωνίες κ.τ.λ.

4. Σύγχρονες ρυθμίσεις και υιοθέτηση μοντέρνων σημάνσεων που θα μειώνουν την πιθανότητα πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων και ειδικά μέσα στα αστικά κέντρα, και τα οποία ξεπερνούν το 50% του συνόλου με θύματα πεζούς. 

5. Θεσμοθέτηση της υποχρεωτικής οριζόντιας σήμανσης και των κόμβων όλων ανεξαιρέτως των δρόμων του οδικού δικτύου, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Έμφαση στον εκσυγχρονισμό της σήμανσης του επαρχιακού οδικού δικτύου και των νησιών όπου προκαλούνται δυσανάλογα τροχαία ατυχήματα κάθε χρόνο. 

6. Εκσυγχρονισμός της κατακόρυφης σήμανσης και θεσμοθέτηση νέων προβλέψεων, όπως οι σχολικοί δακτύλιοι για την προστασία των σχολείων, μέγιστο όριο 30 χιλιομέτρων σε κατοικημένες περιοχές.

7. Τήρηση ηλεκτρονικού μητρώου τροχαίων ατυχημάτων και χωροταξική καταγραφή για να είναι ευχερής η επισήμανση των «μελανών» σημείων του οδικού δικτύου.

8. Ανασχεδιασμός των γεωμετρικών προτύπων δρόμων και πεζοδρομίων. Η σημερινή πραγματικότητα δεν υπακούει σε καμία λογική και σχετίζεται περισσότερο με ξεπερασμένες πολεοδομικές νόρμες του παρελθόντος.

9. Υποχρεωτική καθιέρωση της ενδιάμεσης διαχωριστικής νησίδας σε όλους τους δρόμους διπλής κυκλοφορίας.

10. Καθιέρωση της κυκλοφοριακής εκπαίδευσης σε συστηματικό επίπεδο σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

11. Διασύνδεση του ΚΟΚ με όλα τα συναφή διατάγματα και εγκυκλίους της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων, καθώς σήμερα το Υπουργείο Μεταφορών και τα δημόσια έργα λειτουργούν ασύνδετα και με αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων.

Η σημερινή κυβέρνηση έχει υποτιμημένα πλήρως τα ζητήματα της ποιότητας ζωής, της αειφορίας των πόλεων και της βιώσιμης κινητικότητας. Και η τροποποίηση του ΚΟΚ που φέρνει, είναι ανούσια και προσχηματική περιοριζόμενη σε δύο μικρόψυχες πελατειακές διευθετήσεις: Η πρώτη να φλερτάρει με τη συνδικαλιστική ηγεσία των ταξιτζήδων και η δεύτερη να χαϊδέψει λαϊκιστικά ακόμη μία φορά, επιδεικνύοντας δήθεν ευαισθησία προς τους οικονομικά ασθενέστερους πολίτες μέσω μίας παράλογης συσχέτισης.