Ο παιδικός κουμπαράς

Είναι μια από τις γλυκές συνήθειες των παιδικών μας χρόνων. Μία από αυτές που όλοι μαθαίνουμε στα δικά μας παιδιά. Ο παιδικός κουμπαράς. Είτε βλέπουν στον ακάλυπτο, είτε στη δημοσιά, είτε έχουν στο πάτωμα μωσαϊκό, είτε έχουν σκούρο ξύλο, τα παιδικά δωμάτια όλων μας είχαν έναν κουμπαρά. Και μέσα σε αυτόν μικρά και ασήμαντα, ή κάποιες φορές μεγάλα και άπιαστα, όνειρα. Ένα παιχνίδι, ένα ζευγάρι αθλητικά, μια βόλτα, ένα ταξίδι, μια άλλη ζωή. Όπως και να εξελίχθηκε τελικά η ζωή του καθενός μας ως ενήλικα, όλοι θέλουμε το δικό μας παιδί να κρατήσει τη συνήθειά μας και να ρίχνει στον δικό του κουμπαρά τα ελάχιστα, τα λίγα ή τα πολλά που εκείνο μαζεύει. Και έχουμε δίκιο γιατί θέλουμε εκείνο να μάθει να επιλέγει, να σχεδιάζει, να ονειρεύεται. Και ακόμα παραπέρα, να μάθει να παίρνει την ευθύνη των επιλογών του.

Ο παιδικός κουμπαράς είναι λοιπόν ένα μικρό σύμβολο. Της κανονικότητας, για κάποιους. Της ελπίδας, για κάποιους άλλους. Όταν λοιπόν άκουσα για πρώτη φορά ότι οι γονείς του δωδεκάχρονου Παναγιώτη δανείστηκαν από τον κουμπαρά του γιου τους προκειμένου να πληρώσουν τη δόση του ΕΝΦΙΑ, σκέφτηκα ότι οι γονείς του Παναγιώτη δε ζούσαν πια την «κανονική ζωή» τους. Όταν λίγους μήνες μετά άκουσα την ίδια ιστορία για δεύτερη και τρίτη φορά, από γονείς άλλων παιδιών, σκέφτηκα ότι οι γονείς του Παναγιώτη –που πρώτοι είχαν σπάσει το μικρό σύμβολο– ζούνε πλέον στη διπλανή πολυκατοικία και πηγαίνουν κάθε πρωί στη δική τους δουλειά, δύο στενά από τη δική μου, χωρίς ελπίδα. Δεν είναι εύκολο να μην τηρείς μια υπόσχεση στο παιδί σου. Και τα δανεικά δύσκολα επιστρέφονται στην εποχή των φόρων χωρίς τέλος. Ο κουμπαράς του Παναγιώτη θα ξεχάστηκε σε κάποια γωνιά, ενώ μάλλον οι γονείς του δεν αγόρασαν καν κουμπαρά για τον μικρό του αδελφό, ένα από τα παιδιά της «αιφνίδιας κρίσης» ο ερχομός των οποίων προγραμματίστηκε πριν τον Μάιο του 2010, αλλά η γέννησή τους ήρθε μετά.

Ο παιδικός κουμπαράς λοιπόν αρχικώς άδειασε και στη συνέχεια καταργήθηκε. Και ύστερα ήρθε το «κοινωνικό μέρισμα» να τον υποκαταστήσει. Τα Χριστούγεννα του 2016, η κυβέρνηση Τσίπρα ανακοίνωσε την πρόθεσή της να διανείμει μέρος του πλεονάσματος στους χαμηλοσυνταξιούχους και ο φιλοκυβερνητικός τύπος έσπευσε να κάνει λόγο για χρήματα που θα φτάσουν, μέσω της δεμένης ελληνικής οικογένειας, από τους παππούδες στα παιδιά και στα εγγόνια τους. Τα φετινά Χριστούγεννα, η κυβέρνηση επανέλαβε την ίδια κίνηση διανέμοντας μάλιστα χρηματικά ποσά σε φορολογουμένους χαμηλού εισοδήματος, ανεξαρτήτως της ηλικίας τους. Φοβάμαι ότι ούτε πέρυσι, ούτε φέτος, τα χρήματα έφτασαν στον κουμπαρά του Παναγιώτη, όσο και αν αυτό πονάει τους γονείς του. Κάλυψαν άρον-άρον εκκρεμότητες της οικογένειας με την εφορία, τον ΕΦΚΑ και την τράπεζα.

Τουλάχιστον ο Παναγιώτης ξέχασε τα χρωστούμενα. Άλλωστε ο κουμπαράς σκονίστηκε και δεν τον σκέφτεται πια. Μαζί όμως σκονίστηκαν και τα μικρά και ασήμαντα όνειρά του. Το χειρότερο όμως είναι ότι το κυνήγι των μικρών ονείρων σου μαθαίνει να σχεδιάζεις και τα μεγαλύτερα. Και το «κοινωνικό μέρισμα» δεν σου μαθαίνει τίποτα. Προσθέτει μόνο χαμένες ευθύνες στα χαμένα όνειρα.