Στην Ελλάδα, ο δημόσιος διάλογος είναι σχεδόν πάντα σε λάθος βάση. Το ίδιο και τα (ψεύτικα) διλήμματα, που τίθενται πολλές φορές «εκ του πονηρού».
Στην Ελλάδα ένα κομμάτι της κοινωνίας θεωρεί ότι η αντίδραση στην «κατηφόρα» έρχεται με «αέναη κόντρα». Μανιχαϊστικά, θεωρεί ότι η έκπτωση της πολιτικής, τα σκάνδαλα, η διαφθορά, η ατιμωρησία, το χαμηλό επίπεδο της παιδείας, της τηλεόρασης και της μουσικής (που οδήγησαν σε μεγάλο βαθμό το δημόσιο βίο σε αυτό το χάλι) θα αντιμετωπιστούν με «σαμποτάζ», απεργία για την απεργία, μάχη «απέναντι στο σύστημα» (ακόμα κι αν είναι ατελέσφορη), προσκόλληση σε παλαιά πρότυπα και μεθόδους, φυσικό «αποκλεισμό» του καθηγητή ή λεκτικό αποκλεισμό της αντίθετης άποψης, καταγγελία της Ευρώπης (που δεν είναι εξ ορισμού νεοφιλελεύθερη) και άλλα πολλά «κολλημένα». Καθυστέρηση ενάντια στην καθυστέρηση. Ένα (μικρό;) κομμάτι αυτού του κομματιού θεωρεί ότι μόνο με τη βία, το σπάσιμο, τους εμπρησμούς ή ακόμα και το πλιάτσικο δίνεται η πρέπουσα απάντηση. Ας μη μιλήσουμε καθόλου για την τρομοκρατία, που καπηλεύεται ασύστολα την υγιή αντίδραση και οργή (εξαιρουμένων των εμπρησμών και του πλιάτσικου) μεγάλους μέρους νεολαίας και μη, στα γεγονότα του Δεκεμβρίου.
Στην ουσία, όμως, το κομμάτι αυτό της κοινωνίας, που υποτίθεται μάχεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα (ή τα δικαιώματα του αδυνάτου), αμφισβητεί τη δημοκρατία, γιατί τη βλέπει σε μια από τις «προβληματικές» της φάσεις – ξεχνώντας (με επικίνδυνο τρόπο) ότι η περίοδος της μεταπολίτευσης είναι η πιο υγιής δημοκρατική περίοδος από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. Και καταπατάει ή δεν αναγνωρίζει ατομικά δικαιώματα σε άλλους πολίτες, όπως το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου, της ελεύθερης μετακίνησης, της ιδιοκτησίας, του «απρόσκοπτα επιχειρείν» και άλλα – ενισχύοντας την καταστολή που υποτίθεται ότι μάχεται. Σ’ ένα υπέροχο «αυτοπαραμύθιασμα», λογίζει τον εαυτό του ως προοδευτικό – μόνο που δεν υπάρχει καμία δυνατότητα προόδου όταν φλερτάρεις με ολοκληρωτισμούς ή με την απόρριψη της δημοκρατίας.
Στον αντίποδα (αλλά στην ίδια γραμμή πλεύσης ουσιαστικά), ένα άλλο κομμάτι της κοινωνίας κινείται μεταξύ συντηρητικού μικροαστισμού και «φιλελεύθερου παρταολισμού» – ας μου επιτραπεί η έκφραση. Για όλα φταίνε οι πολιτικοί (που εμείς ψηφίσαμε), το κράτος που εμποδίζει τον επιχειρηματία (που εμείς φτιάξαμε) ή οι πολίτες που διαμαρτύρονται για το χάλι μας. (Ας μη μιλήσουμε κι εδώ πάλι για το άκρο που φλερτάρει με το φασισμό) «Στην αναρχία έχουμε καταλήξει, παιδάκι μου» είναι η επωδός. Ναι, να αυστηροποιηθούν οι διατάξεις για την κουκούλα – κι ας ισχυρίζεται η κυρία Μαραγκοπούλου (που εισηγήθηκε το ιδιώνυμο για το αδίκημα) ότι αυτό που θεσπίστηκε «περί αλλοίωσης χαρακτηριστικών» ισχύει ήδη. Ναι, να επανέλθει η «περιύβριση αρχής» – κι ας είναι μια απαρχαιωμένη διάταξη που θα οδηγήσει σε σωρεία «στημένων μαρτυριών» από αστυνομικούς (με κρυμμένα διακριτικά!). Ναι, να βάλουμε το φόβο της βαρύτερης ποινής, για να ρίξουμε «λάδι στη φωτιά» και να προκαλέσουμε ακόμα μεγαλύτερο ρεζίλι της αστυνομίας. Ναι, να πάρουμε σπασμωδικά μέτρα μετά από κάθε «πατουχιά» – όπως η «ονομαστικοποίηση» των κινητών. «Μα τι θέλετε, τέλος πάντων, να τους αφήσουμε να αλωνίζουν;»...
Κι ακόμα χειρότερα: Να τοποθετήσουμε παντού κάμερες – κι ας είναι παράνομη η χρήση τους πέραν της καταγραφής της κυκλοφορίας, σύμφωνα με την αρμόδια Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Να καταργήσουμε και το άσυλο – κι ας επαρκεί νομικά ο υφιστάμενος νόμος, που απλώς δεν εφαρμόζεται από κανέναν. Να οδηγηθούμε σε περαιτέρω καταπάτηση των δικαιωμάτων – και όχι σε μια δημοκρατική και επαγγελματικά οργανωμένη αστυνομία που θα έχει αποτέλεσμα. Να μην καταλάβουμε ποτέ ότι ο σεβασμός των δικαιωμάτων είναι το μέτρο του πολιτισμού και της προόδου μιας κοινωνίας. Κι ότι τα δικαιώματα δεν μπαίνουν στη ζυγαριά, ανάλογα με ποιου είναι. Δεν υπάρχουν «δικαιώματα κουκουλοφόρων ή νομοταγών», υπάρχουν βασικά δικαιώματα για όποιον κρατείται, συλλαμβάνεται, κινείται – εντέλει υπάρχει.
Η κουκούλα είναι απεχθής – όπως και η «τρομοκράτηση του πολίτη». Αλλά μια οργανωμένη κοινωνία οφείλει να αναλύσει και να αρχίσει να διορθώνει άμεσα αυτά που την έφεραν ως εδώ. Οφείλει –πριν σπεύσει να επικροτήσει τη «δημοσιονομική λιτότητα», τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις ή τα «χρυσά μπόνους»– να λάβει υπ’ όψιν της τη διαπίστωση δύο Βρετανών καθηγητών, ότι στις χώρες με τις μεγαλύτερες ανισότητες ΟΛΟΙ είναι πιο δυστυχείς...
19°
