Πολιτικη & Οικονομια

Edito 253

Η Αθήνα γυρνάει πίσω, κάνει όλες τις λάθος και παρωχημένες επιλογές, αυτές που ’χουν εγκαταλειφθεί εδώ και μια 20ετία απ’ όλο τον κόσμο

Φώτης Γεωργελές
ΤΕΥΧΟΣ 253
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Edito 253: Ο Φώτης Γεωργελές σχολιάζει την κατάσταση που κυριαρχεί στην Αθήνα μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες

Θα ’θελα αυτές τις μέρες να μπορούσα να βρεθώ μια βόλτα στη Νέα Υόρκη. Να δω το καινούργιο καμάρι της πόλης, το εναέριο πάρκο. Η High Line ήταν η υπερυψωμένη γραμμή του μετρό που έχει σταματήσει να λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια. Ψηλά, πάνω απ’ τους δρόμους, πέρναγε μέσα από αποθήκες και κτίρια για να ξεφορτώνονται εμπορεύματα. Εγκαταλελειμμένες ράγες σκούριαζαν ψηλά, πάνω απ’ τους περαστικούς. Αποφάσισαν να τη φυτέψουν, να κάνουν πράσινες διαδρομές, να τη μετατρέψουν σ’ ένα πάρκο στον αέρα. 4,5 χιλιόμετρα βόλτας στον ουρανό, ανάμεσα στα κτίρια της πόλης.

Εδώ η πορεία προς τα πίσω επιταχύνεται. Κάθε δειλό βήμα εκσυγχρονισμού κατεδαφίζεται. Με υπουργική απόφαση επιτρέπεται να μπαίνουν τα ταξί στους λεωφορειόδρομους. Οι συγκοινωνιολόγοι σκίζουν τα πτυχία τους, ήδη στη Θεσσαλονίκη, όπου εφαρμόστηκε, η ταχύτητα των λεωφορείων έπεσε στο μισό. Συγχρόνως ανακοινώθηκε αύξηση στα κόμιστρα των ταξί. Προεκλογικής σκοπιμότητας ρυθμίσεις, παροχές σε οργανωμένες κοινωνικές ομάδες υποβιβάζουν ακόμα περισσότερο τις δημόσιες συγκοινωνίες, επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο την καθημερινή ζωή.

Δεν είναι το μόνο. Την προηγούμενη δεκαετία, με υπερβολική καθυστέρηση ήδη, καταλάβαμε επιτέλους ότι σωτηρία σ’ αυτή τη βραχυκυκλωμένη πόλη μπορεί να είναι μόνο το μετρό. Έγιναν δυο γραμμές και πράγματι, για 100άδες χιλιάδες πολίτες κάθε μέρα, η ζωή άλλαξε. Αφού άρχισαν, αφού μπήκαν οι βάσεις, ήρθαν οι μετροπόντικες, η πορεία αυτή έπρεπε να είχε επιταχυνθεί. Έγινε ακριβώς το αντίθετο. Το μετρό δεν είναι στις προτεραιότητες αυτής της κυβέρνησης. Τελείωσαν με χίλια ζόρια 2-3 σταθμοί όλα αυτά τα χρόνια, εκεί που έπρεπε να είχαν γίνει ολόκληρες γραμμές. Ο σταθμός του Νομισματοκοπείου θα έπρεπε να είχε κατασκευαστεί από το 2006. Ο σταθμός Αγ. Παρασκευής να λειτουργούσε από το 2008. Ο σταθμός του Χολαργού από το 2006. Η επέκταση στο Χαϊδάρι από πέρυσι. Η γραμμή Περιστέρι-Ανθούπολη από τα μέσα του 2008 που είχε ανακοινωθεί μεταφέρεται για το τέλος του χρόνου, η επέκταση προς Πειραιά αναβάλλεται. Όλα καθυστερούν, όλα αναβάλλονται, νέες ημερομηνίες, νέες καθυστερήσεις.

Αντίθετα ανακοινώνονται νέες λεωφόροι ταχείας κυκλοφορίας στην Αττική. Ίσως μερικές απ’ αυτές να χρειάζονται. Η λογική όμως ολόκληρη είναι λάθος, είναι παρωχημένη, έχει εγκαταλειφθεί εδώ και δεκαετίες στις ευρωπαϊκές πόλεις. Ακόμα και σε ήπιες εφαρμογές όπως στην Κηφισίας, το πρόσωπο της πόλης έχει αλλάξει, έχασε τη ζεστασιά του, χάθηκαν οι γειτονιές. Στο Φάληρο νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε διαπολιτειακό κόμβο αμερικάνικης επαρχιακής πόλης. Τείχη χωρίζουν τους ανθρώπους, δεν μπορείς να περπατήσεις. Η Αθήνα, η χαμηλή, μεσογειακή Αθήνα, είναι η τελευταία πόλη που θα μπορούσες να φανταστείς με λεωφόρους ταχείας κυκλοφορίας. Μόνο ένα μεγάλο δίκτυο γραμμών μετρό θα μπορούσε να σώσει αυτή τη μονίμως μπλοκαρισμένη πόλη. Δεκάδες σταθμοί, γρήγορες μεταφορές, φτηνές μετακινήσεις κι από πάνω δρόμοι και πεζόδρομοι για τους πολίτες. Μια πόλη ανθρώπινη αλλά και ζωντανή, εμπορική. Οι σύγχρονες πόλεις είναι ατραξιόν, είναι τουριστικοί προορισμοί, είναι προϊόντα, οι άνθρωποι τις ομορφαίνουν, τις ζουν και τις πουλάνε στους ξένους. Όλες οι μεγάλες τουριστικές ευρωπαϊκές πόλεις είναι ένας περίπατος, μια βόλτα. Η πιο αρχαία ευρωπαϊκή πόλη φτιάχνει διόδια και αυτοκινητόδρομους…

Αυτό όμως το παιχνίδι έχει ήδη χαθεί. Το κέντρο της Αθήνας έχει παραδοθεί στην παραβατικότητα και την εγκληματικότητα. Γκέτο απομονωμένα, υποβαθμισμένα διώχνουν τους κατοίκους. Ανακαλύπτουμε την πολεοδομία του φόβου. Τα «περίφρακτα» προάστια, με τα κάγκελα, τις ιδιωτικές εταιρείες security και τις λεωφόρους ταχείας κυκλοφορίας που τα χωρίζουν από το γκρίζο, εγκαταλελειμμένο και επικίνδυνο κέντρο της πόλης.

Στη Νέα Υόρκη φτιάχνουν εναέρια πάρκα. Ο Σαρκοζί θέλει να γίνει Μιτεράν. Όπως έκανε εκείνος τα Μεγάλα  Έργα μέσα στα 20 καρτιέ του παρισινού κέντρου, έτσι τώρα ο Σαρκοζί προγραμματίζει τα Μεγάλα  Έργα για τα προάστια. Και η Αθήνα, που εκεί γύρω στους Ολυμπιακούς Αγώνες είχε φανεί ότι μπορεί να ακολουθήσει αυτό το δρόμο, γυρνάει πίσω, κάνει όλες τις λάθος και παρωχημένες επιλογές, αυτές που ’χουν εγκαταλειφθεί εδώ και μια 20ετία απ’ όλο τον κόσμο. Μοιάζει όλο και περισσότερο με αμερικάνικη πόλη της δεκαετίας του ’70. Σκληρή, γκρίζα, επικίνδυνη, αντιλειτουργική, εχθρική προς τους πολίτες της.