Πολιτικη & Οικονομια

Οι πρώτοι πέντε αιώνες είναι δύσκολοι

Κατά τον γραμματέα του ΚΚΕ, ίσως απαιτηθεί πολύς καιρός για την εγκαθίδρυση του κομμουνισμού επί της Γης

Ανδρέας Παππάς
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Κλείνοντας το Φεστιβάλ ΚΝΕ/«Οδηγητή», ο γραμματέας του ΚΚΕ είπε ότι βιάζονται όσοι επιχειρούν να κάνουν απολογισμό, και μάλιστα αρνητικό, των «σοσιαλιστικών» εμπειριών και πειραμάτων. Στο κάτω-κάτω χρειάστηκε να περάσουν πέντε αιώνες για να ηττηθεί η φεουδαρχία από τον καπιταλισμό. «Ο σημερινός καπιταλισμός μπόρεσε να εδραιωθεί έναντι της φεουδαρχίας ως νέο, ανώτερο σύστημα σε διάρκεια αιώνων. Από τον 14ο αιώνα, οπότε εμφανίστηκε, μόνον τον 19ο αιώνα ο καπιταλισμός ανέπτυξε πλήρως τα δικά του χαρακτηριστικά». Αυτά είπε κατά λέξη ο σύντροφος γραμματέας, για να προσθέσει αμέσως μετά πως ό,τι έχει μεσολαβήσει από το 1956, όταν επικράτησαν οι «οπορτουνιστές», και κυρίως από το 1989, «κάνει ακόμα πιο κατηγορηματική (sic) την επικαιρότητα του κομμουνισμού». Μην αγχώνεστε και μη βιάζεστε, λοιπόν, σύντροφοι. Οι κομμουνιστές, κατά τον Κουτσούμπα, έχουν μόλις έναν αιώνα πίσω τους. Σε τέσσερις, άντε πέντε αιώνες από σήμερα, η κομμουνιστική κοινωνία θα είναι γεγονός. Έως τότε, ατσάλινη θέληση, αγωνιστικό φρόνημα, πίστη στον αναντικατάστατο ρόλο του κόμματος και στην εκ μέρους του (αποκλειστική) γνώση και διαχείριση των νόμων της Ιστορίας. Άλλωστε, για τις δύσκολες στιγμές και για τυχόν διαψεύσεις κατά τους επόμενους... αιώνες θα υπάρχει πάντοτε και η «διαλεκτική». Πολύτιμο εργαλείο η «διαλεκτική», και μάλιστα η καλή, η γνήσια, η κομμουνιστική, αυτή που είναι, σύμφωνα με το ειρωνικό σχόλιο του Χόρχε Σεμπρούν (μέλους του Πολιτικού Γραφείου του Κ.Κ. Ισπανίας και κρατούμενου στο Μπούχενβαλντ, για όποιους τους λένε κάτι αυτά), «η τέχνη να είσαι πάντα δικαιωμένος, ό,τι και αν έχει συμβεί».

Περί το 2500 λοιπόν, αν μετράω σωστά, ένας μεγάλος κόκκινος ήλιος θα φωτίζει τον κόσμο, οι άνθρωποι θα σφίγγουν τα χέρια, θα χαμογελούν, «θα κρατάνε μπράτσο τον ήλιο σ' ένα ανθισμένο περιβόλι» που λέει και ο ποιητής (αυτός που ύμνησε, μεταξύ άλλων, και «τα παιδιά της ΚΝΕ που λένε το μεγάλο ΝΑΙ»). Ιδωμένα λοιπόν υπό το πρίσμα της αιωνιότητας, sub specie aeternitatis που έλεγαν και οι Λατίνοι, τι σημασία θα έχουν τα εκατομμύρια των νεκρών που άφησαν πίσω τους ο Στάλιν, ο Μάο ή ο Πολ Ποτ; Τι σημασία θα έχουν το Κατύν, η Βουδαπέστη του 1956, το Τείχος του Βερολίνου, η Πράγα του 1968; Ποιος θα θυμάται τα γκουλάγκ, τον Εμβέρ Χότζα και τον Τσαουσέσκου, τη δυναστεία των Κιμ στη Βόρεια Κορέα; Όλα αυτά, και πολλά ακόμα, θα είναι απλές κουκκίδες στη μακρά διαδρομή της ανθρωπότητας προς τον κομμουνισμό.

Αν θέλει κάποιος να εμβαθύνει στοιχειωδώς στο φαινόμενο που λέγεται κομμουνιστικά κόμματα, είναι εντυπωσιακό πόσα κοινά στοιχεία θα εντοπίσει σε επίπεδο δομής, λειτουργίας αλλά και ιδρυτικών αρχών, με τις κάθε λογής εκκλησίες και θρησκευτικές οργανώσεις. Επιγραμματικά και μόνο, αναφέρω:

  • Κυρίαρχος ρόλος του εσχατολογικού/σωτηριολογικού στοιχείου («στο τέλος η ανθρωπότητα θα γίνει νομοτελειακά (sic) σοσιαλιστική»).
  • Εκκοσμικευμένος μεσσιανισμός, με το Κόμμα (με το Κ κεφαλαίο, βέβαια) ως περίπου υπερβατική έννοια και οντότητα.
  • Ύπαρξη ιερατείου, κατόχου και θεματοφύλακα των Δέλτων με την αλήθεια, οι οποίες ανάγονται στον Λένιν, και έκτοτε μεταβιβάζονται, αμετάλλακτες και άμωμες, στους επιγόνους του.
  • Μηδενική ανοχή προς κάθε είδους κριτική προσέγγιση στις ιδρυτικές αλήθειες, εξ ου και αφορισμός κάθε διαφωνούντος, και μάλιστα με χαρακτηρισμούς όπως «αποστάτης», «αντικειμενικά συνοδοιπόρος της αντίδρασης», «ουρά της αστικής τάξης», και άλλα πολύ βαρύτερα.
  • Έμφαση στο στοιχείο της θυματοποίησης, της μαρτυρολογίας και της θυσιολατρίας.
  • Πιστή τήρηση κάποιων συνηθειών (πορείες, επέτειοι, λάβαρα, φεστιβάλ, κ.ά.), αφού βέβαια είναι γνωστό πως θρησκεία χωρίς τελετουργικό δεν μπορεί να υπάρξει.
  • Υιοθέτηση του δόγματος «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», με την επικράτηση του κομμουνισμού να είναι προφανώς ο τελικός σκοπός, στον βωμό του οποίου θυσιάζονται τα πάντα.

Ο Χαρίλαος Φλωράκης, όταν λίγα χρόνια πριν πεθάνει είχε πάει στο Άγιο Όρος, είχε πει χαριτολογώντας(;) σε έναν καλόγερο: «Εσείς κι εμείς έχουμε κάτι κοινό. Εσείς πιστεύετε στη σωτηρία στον άλλον κόσμο, εμείς πιστεύουμε στη σωτηρία σε αυτόν τον κόσμο». Πού να φανταζόταν ο μακαρίτης τι μεγάλη αλήθεια είχε ξεστομίσει, έστω και από σπόντα; Πάντως, ούτε ο Φλωράκης είχε θέσει χρονικό όριο ή χρονικό ορίζοντα για τη «σωτηρία». Άλλωστε, με την τεράστια πείρα του, ίσως κι εκείνος είχε αντιληφθεί ότι οι πρώτοι πέντε αιώνες μπορεί να αποδειχθούν δύσκολοι. Στο τέλος, όμως...