Πολιτικη & Οικονομια

Υπαρξιακά ερωτήματα αριστερού εκσυγχρονιστή

Οφείλω να ομολογήσω ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα βασανιζόμουν από αμφιβολίες

Νίκος Μπίστης
ΤΕΥΧΟΣ 255
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Νίκος Μπίστης, υφυπουργός στην τελευταία κυβέρνηση Σημίτη και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑ.ΣΟ.Κ., σχολιάζει την πολιτική σκηνή.

Η αντιδραστική, αντεργατική, αντι-κομμουνιστική, ιμπεριαλιστική, αντιδημοκρατική Ευρωπαϊκή  Ένωση δεν μεταρρυθμίζεται, δεν μπορεί να αλλάξει χαρακτήρα. Παλεύουμε για μια Ευρώπη χωρίς την Ευρωπαϊκή  Ένωση. Ανυπακοή, αποδυνάμωση, μπλοκάρισμα, ακύρωση όλων των αντιλαϊκών ρυθμίσεων και ντιρεκτίβων της Ε.Ε. στην προοπτική διάλυσής της. Η άλλη Ευρώπη θα προκύψει από εξεγέρσεις, επαναστάσεις. Υποστηρίζουμε κάθε απόφαση χωρών και λαών για αποχώρηση ή αποδέσμευση από την Ε.Ε. Επιπλέον υποστηρίζουμε την απόσχιση της Ελλάδος από την Ε.Ε. και παλεύουμε γι’ αυτήν». Αυτό το τρομώδες αντι-ευρωπαϊκό παραλήρημα είναι κείμενο της ΚΟΕ. Όπου ΚΟΕ είναι Κομμουνιστική Οργάνωση Ελλάδος, συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία διά της Ελένης Σωτηρίου θα έχει τη δεύτερη και πιθανώς εκλόγιμη θέση στο ευρωψηφοδέλτιο. Ολοκληρώνεται λοιπόν, όχι μόνο σε συμβολικό, αλλά και σε επίπεδο πολιτικής πρακτικής, η μετάλλαξη του κόμματος που ορισμένοι πίστεψαν ότι μπορεί να γίνει διάδοχος του ΚΚΕ Εσωτερικού και της Ανανεωτικής Αριστεράς. Μετάλλαξη στον πυρήνα, στο DNA της Ανανεωτικής Αριστεράς που ήταν ακριβώς ο αριστερός ευρωπαϊσμός, σημείο διαφοροποίησης από τη δογματική Αριστερά και το ΚΚΕ.

Αν το προηγούμενο διάστημα ο ΣΥΝ μετατοπιζόταν σταδιακά προς τον ευρωσκεπτικισμό με τεράστιες εσωτερικές αντιστάσεις, τώρα χωρίς αναστολές νομιμοποιεί απόψεις και φορείς που υποστηρίζουν τη διάλυση της Ε.Ε. Με γοργά βήματα ο ΣΥΝ μετατρέπεται σε ένα αριστερό γκρουπούσκουλο και στις μεθεπόμενες εκλογές θα μπει στο περιθώριο της πολιτικής ζωής, αφού βιώσει ακόμα μια διάσπαση που με μαθηματική ακρίβεια θα επέλθει την επαύριον των επικείμενων εκλογών. Τότε που θα ολοκληρωθεί το δημοκοσκοπικό ξεφούσκωμα και θα εκλείψει το δέλεαρ της διανομής κοινοβουλευτικών εδρών που κρατά καθηλωμένα τα υπολείμματα της ανανεωτικής πτέρυγας.

Επειδή η πολιτική παραμένει πάντα «τέχνη του προβλέπειν», θα μου επιτρέψουν οι αναγνώστες να παραθέσω ένα κομμάτι από το κείμενο αποχώρησης από τον ΣΥΝ τον Μάιο του 2000, 18 μελών της Κ.Ε. του ΣΥΝ, που αργότερα συγκροτήσαμε την Ανανεωτική Εκσυγχρονιστική Κίνηση της Αριστεράς (Α.Ε.Κ.Α.) και συνεργαστήκαμε με το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη. Υποστηρίζαμε από τότε ότι «ο Συνασπισμός από κόμμα της ανανεωτικής, δημοκρατικής, ευρωπαϊκής, μεταρρυθμιστικής Αριστεράς μετατρέπεται, δυστυχώς, σε μια δύναμη με έντονα τα στοιχεία της δημαγωγίας και του τακτικισμού και με ιδεολογικό υποστήριγμα παρωχημένα και δογματικά στερεότυπα. Η πρωτοποριακή ιδρυτική μας στρατηγική του προοδευτικού εκσυγχρονισμού σταδιακά εγκαταλείπεται, η προγραμματική αντιπολίτευση στον Κ. Σημίτη και το ΠΑΣΟΚ γίνεται χωρίς πρόγραμμα λόγω της εντεινόμενης προγραμματικής ατροφίας και στην πράξη μετατρέπεται σε “αντι-σημιτική” και μηδενιστική κραυγή. Εγκαταλείπουμε έτσι την αναζήτηση εναλλακτικής πρότασης εξουσίας και πολιτικής συμμαχιών, όλο και περισσότερο απομακρυνόμαστε από την προοπτική της μεγάλης Κεντροαριστεράς και περιοριζόμαστε στη συγκρότηση ενός “αριστερού πόλου” διαμαρτυρίας. Η μετάλλαξη αυτή οδηγεί στην αποσταθεροποίηση του “σκληρού πυρήνα” της ανανεωτικής αριστεράς και σε σπασμωδική αναζήτηση άλλου κοινού. Αναζήτηση που την έφερε εγγύτερα σε αναχρονιστικές απόψεις οι οποίες εκφράζονται πιο αυθεντικά από το ΚΚΕ».

Οφείλω να ομολογήσω ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα βασανιζόμουν από αμφιβολίες: μήπως είχαμε βιαστεί, μήπως ήταν υπερβολικοί οι φόβοι μας, μήπως παραμένοντες και υπομένοντες θα διασώζαμε κάτι από την ανανεωτική φυσιογνωμία του ΣΥΝ; Η απάντηση δόθηκε από την ίδια τη ζωή. Με τη μεθόδευση της μετατροπής του ΣΥΝ σε ΣΥΡΙΖΑ, με το πρόσχημα της συγκρότησης «αριστερού πόλου», ολοκληρώθηκε η νεο-κομμουνιστική μετάλλαξη του ΣΥΝ που σφραγίστηκε με την αλλαγή στάσης απέναντι στην Ευρώπη και αποτυπώθηκε στο ευρωφοβικό  πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Αν είχαμε μείνει αντιπολιτευόμενοι τον Κωνσταντόπουλο και τον Αλαβάνο, θα είχαμε χάσει την ευκαιρία να συμβάλουμε με τις όποιες δυνάμεις μας στο εκσυγχρονιστικό εγχείρημα που άλλαξε την πορεία της χώρας. Δεν πετύχαμε, βέβαια, το μεγάλο στόχο, της συγκρότησης μιας μεγάλης, σύγχρονης κεντροαριστεράς. Αυτό προϋπόθετε απελευθέρωση περισσότερων δυνάμεων από τον ΣΥΝ και συστράτευση την κρίσιμη ώρα με τον Κώστα Σημίτη, τότε που το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα παρουσίαζε εμφανή σημάδια κόπωσης και χρειαζόταν ανατροφοδότηση από την κοινωνία. Έστω κι έτσι όμως και επειδή η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα, κάναμε το κέφι μας και είδαμε τη δουλειά μας να πιάνει τόπο. Είμαστε και εμείς εκεί σε μια περίοδο που συγκρινόμενη μετά τη νεοδημοκρατική πλήξη θυμίζει τον «χρυσούν αιώνα του Περικλή» σε αντίθεση με την Αθήνα μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο.

«Και τώρα τι γίνεται;», εύλογα θα ρωτήσει κάποιος. Τώρα επιμένουμε εκσυγχρονιστικά και ελπίζουμε ότι η σπορά και το όργωμα της εκσυγχρονιστικής οκταετίας μετά τη νεοδημοκρατική –και όχι μόνο– αγρανάπαυση θα καρπίσει πάλι. Έτσι ώστε το ΠΑΣΟΚ να γίνει ένα σύγχρονο, αριστερό, σοσιαλδημοκρατικό κόμμα χωρίς λαϊκισμούς και ανούσιους μοντερνισμούς. Έτσι ώστε να υπάρχει χώρος υποδοχής και μετατροπής της οργής τους σε θετική πολιτική πράξη των παιδιών που κατέβηκαν στους δρόμους τον Δεκέμβρη και δεν βολεύονται ούτε με τους κουκουλοφόρους ούτε με τους οπαδούς του νόμου και της τάξης. Μόνο έτσι θα αναγεννηθεί η ελπίδα σε ένα λαό που αντιμετωπίζει τις εκλογές με απάθεια και το μέλλον με αγωνία.  


➜ Ο Νίκος Μπίστης ήταν υφυπουργός στην τελευταία κυβέρνηση Σημίτη. Τώρα είναι μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑ.ΣΟ.Κ.