Αποσπάσματα από το προσχέδιο της τελικής συμφωνίας Ελλάδας - πιστωτών της 22ας Μαΐου δημοσιεύει η γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt.
Στις 53 σελίδες του προσχεδίου περιλαμβάνονται τα μέτρα και οι μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση. Το εμπιστευτικό έγγραφο που επιγράφεται «Απόρρητο: Μόνο για υπηρεσιακή χρήση» βρίσκεται στη διάθεση της Handelsblatt. Πολλά προαπαιτούμενα μέτρα θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα ενώ άλλα, όπως η μεταρρύθμιση του φορολογικού και του συνταξιοδοτικού, το 2019 και το 2020.
Σύμφωνα με το προσχέδιο, στόχος των μέτρων είναι να διασφαλιστεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022.
Το κείμενο αποτελεί το draft (προσχέδιο) της προκαταρκτικής συμφωνίας της κυβέρνησης με τους δανειστές και ονομάζεται «Συμπληρωματικό Μνημόνιο Κατανόησης» (Supplemental Memorandum of Understanding). Έχει ημερομηνία 2 Μαΐου.
Οι εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών
Το σημαντικότερο που προκύπτει από το μνημόνιο αυτό είναι πως ορίζει καθαρά τι θα γίνει με τις ασφαλιστικές εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών.
Ενώ στο προηγούμενο κείμενο αναφερόταν ότι οι ελληνικές αρχές θα προσδιορίσουν τη βάση υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους, με βάση το νόμο που εφαρμόζεται από τον Ιανουάριο οι εισφορές υπολογίζονται με βάση τα έσοδα της προηγούμενης χρονιάς αφού αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές. Αυτό τώρα, αλλάζει.
Το sMoU αναφέρει τώρα ότι θα πρέπει η κυβέρνηση με prior action να αναπροσαρμόσει τον συνταξιοδοτικό νόμο ώστε από 1/1/2018 η βάση υπολογισμού προσφορών να οριστεί ως τα ακαθάριστα έσοδα προ των ασφαλιστικών εισφορών του προηγούμενου έτους.
Προσωρινά αυτή η βάση υπολογισμού θα είναι μειωμένη κατά 15% μόνο για το 2018 χωρίς πρόβλεψη εκπτώσεων για το διάστημα από το 2019 και μετά.
Ετσι, πλέον η βάση της φορολογίας των ελεύθερων επαγγελματιών θα είναι το ακαθάριστο εισόδημα – χωρίς να αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές της προηγούμενης χρονιάς.
Το Μνημόνιο περιλαμβάνει 4 πυλώνες στους οποίους εδράζονται στα προαπαιτούμενα μέτρα τα οποία θα φέρει σύντομα η κυβέρνηση στη Βουλή, στις 18 Μαΐου.
Οι τέσσερις πυλώνες είναι οι εξής:
1. Αποκατάσταση της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών της χώρας.
2. Προστασία της οικονομικής βιωσιμότητας
3. Ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις
4. Σύγχρονο κράτος και δημόσια διοίκηση
Τα πλεονάσματα
«Οι πέραν των προβλέψεων επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας στον τομέα του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2016 κατά βάση οφείλονται τόσο στην αύξηση των εσόδων όσο και στη δραστική μείωση των δαπανών. Οι σημαντικότεροι πόροι εσόδων προέρχονται από την ενιαία φορολογία, τον ΦΠΑ αλλά και από έτερους νέους φόρους, ενώ η μείωση στο κομμάτι των δαπανών προέρχεται κυρίως από τις χαμηλές κρατικές επενδύσεις και την πτώση στη μέση κατανάλωση.
Οι ελληνικές αρχές οφείλουν να ακολουθήσουν όσα έχουν συμφωνήσει από τον Αύγουστο του 2015 και αναφέρει πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% για το 2017 και 3,5% για το 2018, ενώ το υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5% θα διατηρηθεί μέχρι το 2021-2022 με την επισήμανση ότι το θέμα είναι ανοικτό ακόμη στη διαπραγμάτευση για το χρέος.
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο που προβλέπει ότι όλα τα μέτρα που έχουν θεσπιστεί στο πλαίσιο της πρώτης αναθεώρησης, εφαρμόζονται εγκαίρως και έχουν τις αναμενόμενες αποδόσεις, προβλέπεται δημοσιονομικό κενό της τάξης του 0,3% του ΑΕΠ έως το 2018, χωρίς τη λήψη πρόσθετων μέτρων.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει εγκρίνει προϋπολογισμό για το 2017 και θα προνομοθετήσει τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική (MTFS) 2018-21, η οποία θα θέτει ανώτατα όρια δαπανών σύμφωνα με τους στόχους του προγράμματος του ESM και ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ για τα έτη 2019, 2020 και 2021. Αυτά θα υποστηριχθούν με την υιοθέτηση αντι-μέτρων με αναμενόμενη απόδοση 0,3% του ΑΕΠ σωρευτικά έως το 2018.
Συγκεκριμένα τα μέτρα που θα υιοθετηθούν είναι:
• Εξορθολογισμός των παροχών κοινωνικής πρόνοιας και κατάργηση των φορολογικών δαπανών με βάση τις συστάσεις της αναθεώρησης της κοινωνικής πρόνοιας, αποδίδοντας 259 εκατομμύρια ευρώ το 2018.
• Εξορθολογισμός των δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη που υποστηρίχθηκε με την υπαγωγή ορισμένων συμπληρωματικών κατηγοριών δαπανών στο κλειστό δημοσιονομικό πλαίσιο και τη μείωση των ανώτατων ορίων του claw-back, με απόδοση 125 εκατ. Ευρώ το 2017 και 188 εκατ. Ευρώ σωρευτικά το 2018.
• Θεσμοθέτηση ενός φόρου επί των βραχυπρόθεσμων μισθωμάτων τουριστικών καταλυμάτων που θα αποφέρει 48 εκατομμύρια ευρώ το 2018. Αυτό θα παρέχει ένα κανονιστικό πλαίσιο για τη φορολόγηση της οικονομίας κατανομής των περιουσιακών στοιχείων, ώστε να καταστεί δυνατή η καταβολή φόρων και να διαφυλαχθούν τα φορολογικά έσοδα από περιστασιακή και βραχυπρόθεσμη μίσθωση ακινήτων.
• Τον εξορθολογισμό των κινήτρων απόδοσης στα μισθολόγια του δημόσιου τομέα, που θα ανέλθουν σε 33 εκατομμύρια ευρώ το 2018.
• Τον εξορθολογισμό ορισμένων δικαιωμάτων στο στρατιωτικό τομέα, με απόδοση 7 εκατομμυρίων ευρώ το 2018. Αυτό θα περιλαμβάνει: i) τους όρους επιλεξιμότητας και τους τύπους υπολογισμού των επιδομάτων επικινδυνότητας και ii) την εξορθολογιστική αποζημίωση στο εξωτερικό με τη μείωση των θέσεων και της διάρκειας των αποσπασμένων στο εξωτερικό (επί της ουσίας τίθεται ζήτημα ειδικών μισθολογίων).
Τι περιλαμβάνει το πακέτο που πρέπει να προνομοθετηθεί για την οικονομία
• Μια μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική (MTFS) για το 2018-21, σύμφωνα με τους συμφωνημένους μεσοπρόθεσμους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν χωρίς επιζήμια για την ανάπτυξη μέτρα.
• Μια μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος που θα επιτύχει καθαρή εξοικονόμηση πόρων ύψους 1% του ΑΕΠ το 2019 - 2021
• Μια φορολογική δέσμη για την ενίσχυση της ανάπτυξης, η οποία αντιστοιχεί σε καθαρή βάση την απόδοση της μεταρρύθμισης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, η οποία περιλαμβάνει (i) μείωση των επιτοκίων και προσαύξηση αλληλεγγύης με μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική επίπτωση 0,8% του ΑΕΠ (ii) μείωση των επιτοκίων με μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική επίπτωση 0,1% του ΑΕΠ και (iii) μείωση του φόρου ακίνητης περιουσίας (ENFIA) με αντίκτυπο 0,1% του ΑΕΠ.
• Μια στοχοθετημένη δέσμη δαπανών που αντιστοιχεί σε καθαρή βάση την απόδοση της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος που αποτελείται από (i) αύξηση των δαπανών για στοχοθετημένα κοινωνικά επιδόματα (επίδομα στέγασης, επιδόματα για παιδιά, σχολικά γεύματα, νηπιαγωγείο / προσχολική εκπαίδευση, Συγχρηματοδοτήσεις) 0,7% του ΑΕΠ (ii) επενδύσεις δημόσιων υποδομών υψηλής ποιότητας 0,1-2,2% του ΑΕΠ και (iii) ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας 0,1-0,2% του ΑΕΠ
• Τα μέτρα για το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων θα εφαρμοστούν το 2019 εάν το ΔΝΤ, σε συνεργασία με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της τελικής αναθεώρησης του προγράμματος, θεωρεί ότι χρειάζονται, με βάση μια εκ των υστέρων αξιολόγηση, προκειμένου να επιτευχθεί ο συμφωνημένος δημοσιονομικός στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5% το 2019, ο οποίος πρέπει να επιτευχθεί χωρίς επιζήμια για την ανάπτυξη μέτρα.
• Οι ελληνικές αρχές συμφωνούν επίσης να νομοθετήσουν τώρα το πρόσθετο πακέτο μέτρων. Το τελευταίο θα εφαρμοστεί από το 2019, υπό την προϋπόθεση αξιολόγησης και συμφωνίας όλων των θεσμικών οργάνων και σε διαβούλευση με τις ελληνικές αρχές κατά την τελική αναθεώρηση του προγράμματος, μετά από μια διαφανή διαδικασία, και περιλαμβάνει ποσό που πρέπει να συγκεντρώνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τα θεσμικά όργανα −σε σχέση με τους συμφωνηθέντες μεσοπρόθεσμους στόχους− με την παραδοχή ότι τα περιοριστικά μέτρα θα έχουν ήδη ενσωματωθεί στο αρχικό σενάριο, προκειμένου να διασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων. Οι αρχές θα παράσχουν γραπτή ανεξάρτητη νομική γνωμοδότηση που θα επιβεβαιώνει ότι ο ενδεχόμενος χαρακτήρας τόσο της μεταρρύθμισης του φόρου εισοδήματος όσο και της επεκτατικής δέσμης μέτρων που θα κατοχυρωθεί στη νομοθεσία είναι αποδεκτός και συμβατός με το ελληνικό Σύνταγμα.
Συντάξεις και αφορολόγητο
Από 1.1.2019 περικόπτεται η προσωπική διαφορά στις κύριες συντάξεις ως 18% καθώς και μέρος των επικουρικών, αν δεν συμπληρώνεται το απαιτούμενο ποσό περικοπής. Η μέση μείωση της σύνταξης θα είναι 9% σε κύριες και επικουρικές. Το μέτρο θα θίξει πάνω από 1.000.000 συνταξιούχους που παίρνουν σύνταξη πάνω από 700 ευρώ. Οι απώλειες θα αρχίζουν από λίγα ευρώ έως και πάνω από 300 ευρώ το μήνα. Η συνολική μείωση της σύνταξης δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 18%. Άρα χάνονται μία ως δύο συντάξεις το χρόνο.
Από 1.1.2020 ή από 1.1.2019, αν δεν πιαστεί ο στόχος του 3,5%, επιβάλλεται η μείωση του αφορολόγητου από 8.636 ευρώ στα 5.681 ευρώ, που θα φέρει επιβάρυνση από 650 ευρώ ακόμη και για τους φτωχότερους. Έτσι, όσοι παίρνουν σύνταξη πάνω από 474 ευρώ το μήνα δεν θα καλύπτονται από το αφορολόγητο.
Συλλογικές συμβάσεις
Το μνημόνιο προβλέπει προ-νομοθέτηση που θα εξασφαλίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις στις συλλογικές συμβάσεις του 2011 θα παραμείνουν σε ισχύ μέχρι το τέλος του προγράμματος του ESM.
Ομαδικές απολύσεις
Τροποποίηση της νομοθεσίας περί ομαδικών απολύσεων προκειμένου να αντικατασταθεί το ισχύον πλαίσιο διοικητικής έγκρισης με μία διαδικασία κοινοποίησης των εργαζομένων, με μέγιστη διάρκεια τριών μηνών.
Το σύστημα ειδοποίησης θα ελέγχεται και θα εφαρμόζεται από το ανασχηματισμένο Ανώτατο Εργατικό Συμβούλιο, του οποίου η σύνθεση θα εξασφαλίζει την «ίση» εκπροσώπηση του κράτους, των εργοδοτών και τον εργαζομένων.
Οι διαπραγματεύσεις με τους εργαζομένους δεν θα ξεπερνούν σε διάρκεια τις 30 ημέρες.
Στο προσχέδιο προβλέπεται και νομοθέτηση που θα επιτρέψει την διαδικασία επιτάχυνσης των δικαστικών αποφάσεων για τις απεργίες και τις κινητοποιήσεις εργαζομένων.
Συμμόρφωση στις ευρωπαϊκές αποφάσεις για τον λιγνίτη
Επιπλέον, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να προτείνουν τυπικά διαρθρωτικά μέτρα με στόχο τη συμμόρφωση της Ελλάδας στον τομέα της Ενέργειας, τις πρόσφατες αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικαστηρίων για τον λιγνίτη.
Πώληση του 8% του συνολικού όγκου ηλεκτρικής ενέργειας
Οι αρχές θα πρέπει να ολοκληρώσουν την πώληση και θα αρχίσουν να παραδίδουν το 8% του συνολικού όγκου ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο σύστημα.
Ο δημοσιογράφος της Handelsblatt Jan Hindelbrand ανέβασε στο Twitter το σχετικό ντοκουμέντο.
