Πολιτικη & Οικονομια

Η κρυμμένη αλήθεια για τις συντάξεις - Τι λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, τι πραγματικά συνέβη τα μνημονιακά χρόνια

Πότε θίχθηκαν οι χαμηλοσυνταξιούχοι, ποια κυβέρνηση έκανε τις περισσότερες μειώσεις

Κατερίνα Παναγοπούλου
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Το δελτίο τύπου του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων ήταν αποκαλυπτικό. Η συνδικαλιστική οργάνωση των συνταξιούχων αποκάλυψε το μεγάλο ψέμα των τελευταίων ετών για τις συντάξεις. Τι έκανε το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων; Μία αναλυτική καταγραφή των 23 μειώσεων που έγιναν τα τελευταία 7 χρόνια στις συντάξεις, καταλήγοντας πως «ξεπερνούν τα 50 δις οι μνημονιακές απώλειες».

Έχει όμως ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς το πότε θίχτηκαν για πρώτη φορά οι χαμηλοσυνταξιούχοι, πότε έγιναν οι περισσότερες περικοπές, αλλά και την κλιμάκωση των μειώσεων.

Ας κοιτάξουμε αναλυτικά τη λίστα των μνημονιακών περικοπών, όπως την συνέταξε το ίδιο το συνδικαλιστικό όργανο των συνταξιούχων:

1. 2010: πριν την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου ψηφίστηκε η περικοπή της 13ης και της 14ης κύριας σύνταξης.

Πράγματι, το μέτρο αυτό ήταν οδυνηρό για τους συνταξιούχους και τους στέρησε σημαντικό μέρος του εισοδήματός τους. Μην ξεχνάμε, όμως, ότι μιλάμε για τη στιγμή κατά την οποία η χώρα χρεοκοπούσε, το έλλειμμα έφτανε στο δυσθεώρητο ποσό των 36 δις και κανένας εκείνη τη στιγμή δεν δεχόταν να μας δανείσει. Μετά από εκείνη τη δραματική περίοδο, ας δούμε ποιοι πραγματικά θίχτηκαν από τις περικοπές τα επόμενα χρόνια μέχρι να έρθουν στην εξουσία οι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ:

2. Το 2011 μειώσεις είδαν αρχικά μόνο όσοι ήταν κάτω των 60 ετών και λάμβαναν σύνταξη πάνω από 1.700 ευρώ! Συγκεκριμένα, για συντάξεις άνω των 1.700 ευρώ η μείωση ξεκινούσε από 6%, ενώ για περικοπές μεγαλύτερες των 3.000 ευρώ έφτανε μόλις το 10%.

3. Την ίδια χρονιά επιβλήθηκε ειδική εισφορά αλληλεγγύης μόνο σε όσες συντάξεις ξεπερνούσαν τα 1.400 ευρώ. Συγκεκριμένα, η μείωση ξεκινούσε από 3% για συντάξεις άνω των 1.400 έως 1.700 ευρώ και έφτανε το 13% για συντάξεις άνω των 3.000 ευρώ. Παράλληλα, έγιναν κλιμακωτές περικοπές στις επικουρικές συντάξεις από 3% για επικουρικές άνω των 300 ευρώ έως 10% για επικουρικές άνω των 650.

4. Το 2011 όσοι ασφαλισμένοι δεν είχαν συμπληρώσει την ηλικία των 55 ετών και παρόλα αυτά έπαιρναν σύνταξη, είδαν μείωση 40% μόνο όμως στο ποσό που ξεπερνούσε τα 1.000 ευρώ. Όσοι ήταν από 54 ετών έως 60 ετών είχαν μείωση 20% στο ποσό που υπερέβαινε τα 1.200 ευρώ.

Βλέπουμε, δηλαδή, ότι καμία περικοπή δεν είχε θίξει ακόμα χαμηλές συντάξεις κάτω των 1.000 ευρώ, ενώ όσοι λάμβαναν σύνταξη γύρω, στο ενάμισι χιλιάρικο οι περικοπές ήταν στο επίπεδο του 3-5% και επιβαλλόταν μόνο στο υπερβάλλον ποσό των 1.000 ευρώ.

5. Το 2012 μειώσεις υπέστησαν μόνο όσες συντάξεις «είχαν απομείνει «υψηλές», όπως σημειώνει το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων. Για παράδειγμα μειώσεις έως 12% υπέστησαν όσες ήταν άνω των 1.300 ευρώ. Με τον ίδιο νόμο, μειώθηκαν οι επικουρικές. Συγκεκριμένα, για ποσά άνω των 250 ευρώ η μείωση ήταν 10%, για ποσά από 251 έως 300 ευρώ η μείωση διαμορφώθηκε στο 15%, ενώ για επικουρικές άνω των 300 ευρώ η μείωση άγγιξε το 20%.

6. Την ίδια χρονιά μειώσεις είδαν όσοι είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής από 1.000-1.500 ευρώ (μείωση 5% στο υπερβάλλον ποσό μετά τα 1.000 ευρώ), 1.500-2.000 μείωση 10% και πάλι για υπερβάλλον ποσό, αντίστοιχα από 2.000-3.000 μείωση 15%, και για ποσά από 3.000 ευρώ και άνω, μείωση 20% και πάλι για το υπερβάλλον ποσό άνω των 1.000 ευρώ.

7. Η επόμενη και τελευταία μείωση επί ΝΔ- ΠΑΣΟΚ έγινε το 2014 με την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, που μείωσε κατά 5,2% τις επικουρικές συντάξεις, ενώ από το τέλος του 2012 δεν είχε γίνει άλλη μείωση στις κύριες συντάξεις. Με δεδομένο ότι η μέση επικουρική ήταν τότε περίπου στα 200 ευρώ, η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος μείωσε τις επικουρικές μεσοσταθμικά περίπου κατά 10 ευρώ τον μήνα.

Και εδώ σταματούν οι μειώσεις που έγιναν στις συντάξεις από ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Ακολουθεί η καταγραφή των 16 μειώσεων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, όπως την απαρίθμησε το συνδικαλιστικό όργανο των συνταξιούχων:

8. Η όγδοη μείωση των συντάξεων έγινε με την περίφημη εγκύκλιο του Παύλου Χαϊκάλη που τότε διατελούσε υφυπουργός Εργασίας και μείωνε το ύψος των κατώτατων συντάξεων.

9. Με το τρίτο μνημόνιο των ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ τον Αύγουστο του 2015 μειώθηκαν τα ποσά των πρόωρων συντάξεων κατά 10% για τους συνταξιούχους ιδιωτικού τομέα.

10. Το καλοκαίρι του 2016 με τον επαναϋπολογισμό Κατρούγκαλου μειώθηκαν σε 250.000 συνταξιούχους μέχρι και 40% οι επικουρικές, όπως είχε παραδεχτεί σε συνέντευξη του στην ΕΡΤ και ο ίδιος ο κ. Κατρούγκαλος

11. Την ίδια χρόνια οι μειώσεις άγγιξαν πια και τους χαμηλοσυνταξιούχους, αφού μειώθηκε το ΕΚΑΣ σε σχεδόν 160.000 χαμηλοσυνταξιούχους. Στο μνημόνιο υπήρξε πρόβλεψη για πλήρη κατάργηση του ΕΚΑΣ για όλους σταδιακά έως το 2019.

12. Ταυτόχρονα έγιναν μειώσεις έως και 45% στα μερίσματα των δημοσίων υπαλλήλων.

13. Εφεξής, όπως σημειώνει το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων «όλοι οι νέοι συνταξιούχοι λαμβάνουν συντάξεις μικρότερες κατά 30% -τουλάχιστον- λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού (νόμος Κατρούγκαλου)»

14. Με τον ίδιο νόμο επιβλήθηκε αναδρομικά από τον Οκτώβριο, το «πλαφόν» των 2.000 ευρώ για την ατομική σύνταξη και των 3.000 ευρώ ( άθροισμα πολλών κύριων συντάξεων και πολλών επικουρικών συντάξεων).

15. Την ίδια χρονιά, το 2016, μειώθηκαν αλλά και επιβλήθηκαν αυστηρότερα κριτήρια στις συντάξεις χηρείας: Τέθηκε πλέον το όριο ηλικίας στα 55 έτη.

16. Με τον νόμο Κατρούγκαλου επιβλήθηκε περικοπή κατά 60% στις συντάξεις όσων συνταξιούχων εργάζονται

17. Μειώσεις σε όσους συνταξιοδοτούνται πρόωρα.

18. Περικοπές από 15%-20% στα εφάπαξ.

19. Την ίδια χρονιά έγινε δραματική μείωση των νέων αναπηρικών συντάξεων όσων έβγαιναν μετά την εφαρμογή του Ν. Κατρούγκαλου.

20. Με το τρίτο μνημόνιο επιβλήθηκε αύξηση της εισφοράς υγείας σε όλες τις κύριες συντάξεις από το 4% σε 6%, κάτι που οδήγησε σε αντίστοιχη έμμεση μείωση στις καθαρές αποδοχές 2,6 εκατομμυρίων συνταξιούχων από κύριες συντάξεις (θεσπίστηκε μέσα Ιουλίου 2015, ίσχυσε αναδρομικά από 1/7/2015 και οδήγησε σε επιπλέον 532 εκατ. ευρώ έσοδα για τον ΕΟΠΥΥ ετησίως).

21. Παράλληλα θεσπίστηκε νέα εισφορά υπέρ υγείας 6% σε όλες τις επικουρικές συντάξεις. Το μέτρο αυτό οδήγησε αντίστοιχη μείωση στις καθαρές αποδοχές 1,2 εκατομμυρίου συνταξιούχων από επικουρικές συντάξεις (θεσπίστηκε μέσα Ιουλίου 2015, ίσχυσε αναδρομικά από 1/7/2017 και απέδωσε επιπλέον 178 εκατ. ευρώ).

22. Εισφορά 14% επί του καθαρού δηλωτέου εισοδήματος 650.000 αγροτών (σ.σ. Ασφαλισμένων του τέως ΟΓΑ) για τον κλάδο κύριας σύνταξης (θεσπίστηκε αρχές Μαΐου, ισχύει από 1/1/2017)

23. Με την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, οι συνταξιούχοι έμαθαν ότι από 1/1/2019 θα έχουν νέες περικοπές έως 18% για κύριες και επικουρικές συντάξεις μετά τον επαναϋπολογισμό με τα μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης του Ν. Κατρούγκαλου. «Η νέα μείωση θα θίξει περίπου 900.000 - 1.000.0000 κύριες συντάξεις που είχαν απονεμηθεί προ του Μαΐου 2016. Όσον αφορά τις επικουρικές εκτιμάται ότι το μαχαίρι θα θίξει 200.000 συνταξιούχους».

Πέραν της αριθμητικής υπεροχής των μειώσεων που έγιναν από το 3ο μνημόνιο και τον νόμο Κατρούγκαλου –σύμφωνα με την καταγραφή των ίδιων των συνταξιούχων–, παρατηρεί κανείς ότι οι πιο ταξικές μειώσεις έγιναν τελικά από την κυβέρνηση που εμφατικά επαναλαμβάνει ότι μάχεται υπέρ των χαμηλοσυνταξιούχων. Οι αριθμοί δείχνουν πως όταν το 2011 κόβονταν οι συντάξεις των 3.000 ευρώ των 45άρηδων, το 2016 μειωνόταν το ΕΚΑΣ των χαμολοσυνταξιούχων των 500 ευρώ. Και ακόμα πως όταν το 2014 η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος μείωνε τις επικουρικές κατά 5,2%, ο επαναϋπολογισμός τους το καλοκαίρι του 2016 τις μείωσε «άνω του 40% είναι η αλήθεια» όπως είχε παραδεχθεί ο κ. Κατρούγκαλος.

Μπορεί αυτές οι τελευταίες μειώσεις να είχαν αποφευχθεί; Πιθανόν. Εάν στις πρώτες μειώσεις στις συντάξεις των 4.000 και 5.000 ευρώ των 45άρηδων πρώην εργαζομένων στις ΔΕΚΟ ή υπαλλήλων της Βουλής δεν έβγαιναν στα κάγκελα τότε συνδικαλιστές, βουλευτές της αντιπολίτευσης, αλλά και εμείς οι δημοσιογράφοι με πηχυαίους τίτλους όπως: «οι συνταξιούχοι των ΔΕΚΟ στο απόσπασμα».

Κι ακόμα, μπορεί όλα αυτά που ακολούθησαν να μην είχαν γίνει εάν από το 2010 δεν φωνάζαμε «ξεπουλάτε τα ασημικά» σε κάθε κυβέρνηση που προσπαθούσε να κάνει επενδύσεις ή αν δεν δένονταν με αλυσίδες στα κάγκελα οι δήμαρχοι του Ελληνικού εμποδίζοντας επενδύσεις που φέρνουν θέσεις εργασίας, και εισφορές στα ταμεία, ώστε να μην χρειάζεται σήμερα να κόβονται ξανά oι συντάξεις.

Οι συνταξιούχοι ήταν κατεξοχήν μία από τις τάξεις που πλήρωσε τις αντιμνημονιακές κορώνες, αλλά και τις ένδοξες μάχες Αγανακτισμένων, όψιμων «αντιστασιακών» που μάχονταν κατά της «κατοχής των ξένων δυνάμεων» και της «Χούντας των μνημονίων».