Σαλαμοποίηση των αντίμετρων ή αλλιώς το μαρτύριο της σταγόνας

Άσπρο πάτο θα πιουν οι κυβερνητικοί βουλευτές το πικρό ποτήρι των δύσκολων μέτρων αλλά ένα-ένα, αργά και βασανιστικά, θα επιχειρήσει η κυβέρνηση να σερβίρει τα αντίμετρα στην αντιπολίτευση.

Με την απόφαση που πήρε το Μαξίμου να χωρίσει τη συμφωνία στα δύο −στα δύσκολα μέτρα που θα ψηφιστούν μια και καλή, και στα θετικά, τα οποία θα έρχονται προς ψήφιση στη Βουλή το καθένα σε ξεχωριστό άρθρο− ρίχνει το γάντι στην αντιπολίτευση και επιχειρεί να φέρει με την πλάτη στον τοίχο όποιους κατηγορηματικά έχουν δηλώσει ότι δεν θα ψηφίσουν κανένα από τα αντίμετρα.

Η κρίση που αναμενόταν να ξεσπάσει στο εσωτερικό της κυβέρνησης και των κομμάτων που την αποτελούν, ειδικά στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ που βάζει την υπογραφή του σε μια ακόμη σκληρή συμφωνία, μετατοπίζεται στα καρέ της αντιπολίτευσης και δη της ΝΔ.

Η μακριά λίστα των αντίμετρων, ο χρόνος που θα χρειαστεί ώστε να ψηφιστούν, οι επικοινωνιακές κόντρες που θα συνοδεύουν την ψήφισή τους και η ανέξοδη ενδεχομένως πλειοδοσία από τους «συνήθεις ύποπτους» της κυβέρνησης (πρόκειται άλλωστε για μέτρα που αφορούν στο μέλλον, αν και εφόσον επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι), θα σκεπάζουν την όποια δυσαρέσκεια για τα δύσκολα σημεία της συμφωνίας, αποδυναμώνοντας έτσι την επιχειρηματολογία των αντιπάλων.

Διά τις μεθόδου της σαλαμοποίησης, όποιος δεν ψηφίζει τα αντίμετρα εκτίθεται στις κοινωνικές ομάδες, οι οποίες θα φαίνεται κάθε φορά ότι ευνοούνται, ενώ για όποιον τα ψηφίζει σημαίνει ότι δέχεται την ορθότητα των δημοσιονομικών προβλέψεων της κυβέρνησης, η επιτυχία των οποίων είναι η προϋπόθεση για την υλοποίηση των θετικών μέτρων.

«Τα υποτιθέμενα αντίμετρά τους είναι ο φερετζές ενός πολύ σκληρού πακέτου μέτρων» δήλωσε ο Βασίλης Κικίλιας μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης για τον τρόπο ψήφισης της συμφωνίας. «Δεν υπάρχουν για μας μέτρα και αντίμετρα. Αν ψηφίζαμε τα αντίμετρα θα ήταν σαν να παραδεχόμαστε ότι καλώς μπαίνουν φορομπηχτικά αυτά τα μέτρα» επεσήμανε.

Ωστόσο, η  ΝΔ, δείχνει αυτή τη στιγμή είτε σαν να μην το αποκαλύπτει είτε σαν να μην έχει προβλέψει, πέραν των σκληρών δηλώσεων, συγκεκριμένο σχέδιο διαχείρισης των κοινωνικών αντιδράσεων που ενδέχεται να προκαλέσει η στάση της στη Βουλή. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση ήδη ξεδιπλώνει τη στρατηγική της.

Χαρακτηριστική αυτής της στρατηγικής είναι η δήλωση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στο Υπουργικό Συμβούλιο: «Περιμένουμε, φυσικά, να δούμε και την τελική στάση του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος σήμερα δηλώνει ότι δεν θα ψηφίσει γιατί ισχυρίζεται πως αυτά τα θετικά μέτρα είναι απλώς ψίχουλα».

Με αυτή του στάση, όμως, έχει βρεθεί μπροστά σε ένα αδιέξοδο που δημιούργησε ο ίδιος: Είτε θα αρνηθεί να ψηφίσει τα θετικά μέτρα και θα επαναλάβει το ίδιο λάθος που έκανε τον περασμένο Δεκέμβρη όταν καταψήφισε την παροχή της εφ άπαξ 13ης σύνταξης. Είτε θα τα ψηφίσει, αναγνωρίζοντας ότι αυτά τα μέτρα όχι απλώς δεν αποτελούν ψίχουλα αλλά μια ουσιαστική στήριξη προς τους πολίτες αλλά και τις επιχειρήσεις».

Να σημειώσουμε ότι η επιλογή της ΝΔ να μην ψηφίσει το επίδομα για τους συνταξιούχους ψαλίδισε τα δημοσκοπικά ποσοστά της, έστω και λίγο. Θυμίζουμε ενδεικτικά τη δημοσκόπηση της MRB εκείνης της περιόδου: Πριν τις εξαγγελίες, η ΝΔ συγκέντρωνε 29,1% και ο ΣΥΡΙΖΑ 16,2%, ενώ μετά η ΝΔ 26,1%  και ο ΣΥΡΙΖΑ 14,7%.

Αν ένα μέτρο κόστισε δύο μονάδες, σαφώς ενέχει δημοσκοπικό κίνδυνο για την αξιωματική αντιπολίτευση μια μακριά λίστα μέτρων (σαν αυτή που γνωστοποίησε με non paper το Μαξίμου), στοχευμένων σε πολλές και διαφορετικές κοινωνικές ομάδες.

Μια λίστα με την οποία η κυβέρνηση επιδιώκει να βγάλει για πρώτη φορά το κεφάλι από το νερό, να πάρει μια βαθιά ανάσα και να κερδίσει πολύτιμο πολιτικό χρόνο.

Η ψήφος των άλλων κομμάτων 

Στις τάξεις των άλλων  κοινοβουλευτικών κομμάτων του δημοκρατικού τόξου, τα πράγματα προς το παρόν έχουν ως εξής:

Το Ποτάμι έχει εξ αρχής ξεκαθαρίσει τη θέση του, λέγοντας ότι θα εξετάσει τα αντίμετρα ένα-ένα και θα κρίνει αναλόγως. Την αρχική αυτή απόφαση επιβεβαίωσε ο Σταύρος Θεοδωράκης μιλώντας στην κοινοβουλευτική του ομάδα: «Προσέξτε, ο διάβολος ακόμη και στα μνημόνια κρίνεται στις λεπτομέρειες. Άρα πρέπει να μελετήσουμε λέξη προς λέξη, όπως το έχουμε ήδη πει, τα κείμενα που θα φέρουν και μετά να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε με τα αντίμετρα. Και βέβαια, το έχουμε πει εξαρχής ότι αρνούμαστε ψήφο στα μέτρα γιατί καθυστέρησαν πάρα πολύ. Πάντως τα αντίμετρα δεν μπορεί να είναι απλώς το μοίρασμα του κόπου ενός κόσμου που υπερφορολογείται. Χρειαζόμαστε αντίμετρα για την παραγωγική οικονομία και όχι μόνο για τους πελάτες των κομμάτων εξουσίας».

Σύμφωνα με το ΚΚΕ, τα «αντίμετρα» που υπόσχεται η κυβέρνηση, πέρα από υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα για τους εργαζόμενους, είναι και γραμμάτια που ξοφλάει στο κεφάλαιο. Πρώτα απ' όλα επειδή με τον τρόπο αυτό συμβάλλει στην καλλιέργεια κλίματος αναμονής και προσδοκιών στα λαϊκά στρώματα, απέναντι σε μια συμφωνία που δεν έχει τίποτα καλό να τους δώσει. Αντίθετα, θα αφαιρεί κατ' έτος τουλάχιστον 3,6 δισ. ευρώ επιπλέον από τις τσέπες τους, συρρικνώνοντας κι άλλο το τσακισμένο λαϊκό εισόδημα. Ωστόσο, ο Δημήτρης Κουτσούμπας έχει πολλές φορές δηλώσει ότι το ΚΚΕ πάντα ψηφίζει στη Βουλή και το παραμικρό μέτρο ανακούφισης των εργαζομένων. Όπως έγινε και με το έκτακτο επίδομα για τους συνταξιούχους τον Δεκέβριο.

Σχετικά με την Ένωση Κεντρώων, ο Βασίλης Λεβέντης θεωρεί τα αντίμετρα μηδενικά και είναι πεπεισμένος ότι δεν πρόκειται να εφαρμοστούν, ενώ δεν έχει ανακοινώσει επίσημα τη στάση που θα κρατήσει στις ψηφοφορίες.

Τέλος, το ενδιαφέρον στρέφεται στη Δημοκρατική Συμπαράταξη. Η Φώφη Γεννηματά υποδέχτηκε με μια πολύ σκληρή δήλωση τη λίστα με τα αντίμετρα, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι «φέρνει το 4ο βαρύ μνημόνιο και υπόσχεται πλασματικά αντιμέτρα για το 2019». Επιπλέον, έχει κατηγορηματικά αρνηθεί ότι το ΠΑΣΟΚ θα ψηφίσει νέα μέτρα − για τα αντίμετρα δεν έχει ανοίξει απολύτως τα χαρτιά της, αν και η αναπληρώτρια εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Ν. Γιαννακοπούλου μίλησε στον ΣΚΑΪ για «υποτιθέμενα αντίμετρα» και ξεκαθάρισε: «Εμείς σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να ψηφίσουμε μέτρα ή αντίμετρα που ως προϋπόθεση έχουν πλεονάσματα 3,5% και πάνω, δηλαδή περαιτέρω λιτότητα».

Από την πλευρά της ΔΗΜΑΡ αναφέρεται πως η καταψήφιση της συμφωνίας επί της αρχής είναι δεδομένη όμως, όταν κατατεθούν επακριβώς τα αντίμετρα, θα πρέπει να εξεταστεί αν υπάρχει κάποιο που πρέπει να στηριχθεί. Ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος πάντως έχει ήδη δημόσια χαρακτηρίσει τη λογική των αντίμετρων «κοροϊδία». 

Επιπλέον, από την Αγίου Κωνσταντίνου έχει γίνει γνωστό ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμα συζήτηση σε επίπεδο Κ.Ο. ή επικεφαλής των κομμάτων - κινήσεων της ΔΗ.ΣΥ. για το ποια θα είναι η στάση του σχήματος επί των άρθρων. Αυτή η συζήτηση δεν έγινε ούτε και στην πρόσφατη συνάντηση μεταξύ Φ. Γεννηματά, Γ. Παπανδρέου, Θ. Θεοχαρόπουλου, Ν. Διακουλάκη, Απ. Πόντα.

Τέλος, μια ενδεχομένως διαφορετική στάση της Δημοκρατικής Συμπαράταξης από αυτή του «Δεν υπογράφω τίποτα - Δεν ψηφίζω τίποτα» του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι κατά κάποιους, εντός Συμπαράταξης και εντός ΣΥΡΙΖΑ, η ευκαιρία να απαλλαγεί η ΔΗ.ΣΥ από την κριτική περί εναγκαλισμού με τον νεοφιλελευθερισμό. Ενδεχομένως να αποτελέσει ένα crash test, ώστε να διαφανεί αν και υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να υπάρξει μεταξύ των δύο χώρων μια στοιχειώδης συνεννόηση.

Το non paper του Μαξίμου

Το έγγραφο του Μαξίμου αναφέρεται στην αύξηση του ποσού που θα διατεθεί για την επιδότηση ενοικίου, την αύξηση του οικογενειακού επιδόματος, τα σχολικά γεύματα, τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, και στην αύξηση της έκπτωσης για τη φαρμακευτική δαπάνη, τη δημιουργία τριάντα χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας, τις μειώσεις του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις από το 29% στο 26%, των φυσικών προσώπων φυσικών προσώπων από το 22% στο 20% και τη μείωση ΕΝΦΙΑ κατά 200 εκατ. ευρώ.