Οι δηλώσεις που έκανε ο πρόεδρος του Eurogroup κ. Ντάισελμπλουμ, απευθυνόμενος στα μέλη της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προκαλούν δικαιολογημένο προβληματισμό για την πορεία της διαπραγμάτευσης που έχει σχέση με το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης του τρίτου προγράμματος-μνημονίου.
Η κυβέρνηση καθυστερεί μία υπόθεση η οποία σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα έπρεπε να είχε κλείσει από τον Φεβρουάριο του 2016, αναλαμβάνοντας σημαντικούς οικονομικούς και πολιτικούς κινδύνους. Η επίσημη θέση του Μαξίμου είναι ότι με την καθυστέρηση του κλεισίματος της δεύτερης αξιολόγησης μπορεί να βελτιώσει η ελληνική πλευρά τη διαπραγματευτική της θέση. Όπως συνήθως συμβαίνει στην πολιτική, η θεωρία μπορεί να μην έχει μεγάλη σχέση με την πραγματικότητα.
Όσο καθυστερεί η αξιολόγηση δημιουργείται κλίμα αβεβαιότητας στην ελληνική οικονομία και επηρεάζονται αρνητικά βασικοί οικονομικοί δείκτες. Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι εταίροι και το ΔΝΤ φαίνεται να επιμένουν σε μια αρκετά αυστηρή στάση και οι πιθανότητες για κάπως ευνοϊκότερες ρυθμίσεις είναι ελάχιστες.
Οι κανόνες του παιχνιδιού
Συνοψίζοντας τις θέσεις που υποστήριξε ο πρόεδρος του Eurogroup κ. Ντάισελμπλουμ απαντώντας στις ερωτήσεις των ευρωβουλευτών που συμμετέχουν στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επισημαίνω τα εξής.
Πρώτον, ο κ. Ντάισελμπλουμ επανέλαβε ότι δεν υπάρχει περίπτωση εφαρμογής των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος του ελληνικού Δημοσίου πριν από την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος-μνημονίου. Πρόσθεσε ότι το ζήτημα θα συζητηθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2018, αφού έχει ολοκληρωθεί η εφαρμογή του τρίτου προγράμματος-μνημονίου και εφόσον κριθεί ότι απαιτούνται μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος του ελληνικού Δημοσίου.
Από την απάντησή του προκύπτει ότι όσο αργεί η κυβέρνηση Τσίπρα το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και καθυστερεί η ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος-μνημονίου τόσο απομακρύνεται η εφαρμογή των μεσοπρόθεσμων μέτρων για την αναδιάρθρωση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου.
Δεύτερον, ο πρόεδρος του Eurogroup υπογράμμισε ότι καταβάλλεται προσπάθεια για τη συμφωνία, στο άμεσο μέλλον, ενός «πακέτου» μέτρων, τα περισσότερα από τα οποία θα είναι διαρθρωτικού χαρακτήρα, τα οποία θα πρέπει να ικανοποιήσουν αυτούς που συμμετέχουν στο Eurogroup και το ΔΝΤ.
Η περιγραφή που έκανε οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρέπει να καλυφθεί σημαντική απόσταση για να φτάσουμε στο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και πως πρέπει να συνεργαστούν όλες οι πλευρές για να υπάρξει αποτέλεσμα, πιθανότατα τον Μάιο.
Ειδικά σε ό,τι αφορά το ασφαλιστικό-συνταξιοδοτικό, το οποίο είναι πάντα πολύ δύσκολο από κοινωνική και πολιτική άποψη, υποστήριξε ότι το σύστημα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας σε μακροπρόθεσμη βάση και απέκλεισε οποιαδήποτε ιδέα αξιοποίησης ενός τμήματος του ποσού που προβλέπεται για τη χρηματοδότηση του τρίτου προγράμματος για να καλυφθούν ανάγκες της κοινωνικής ασφάλισης και να αποτραπεί μια νέα μείωση των συντάξεων. Όπως χαρακτηριστικά είπε, επιδίωξη του Eurogroup δεν είναι να εξαντληθεί το πιστωτικό όριο που προβλέπεται για την Ελλάδα αλλά να περιοριστεί ο πρόσθετος δανεισμός της για να αποτραπεί μια νέα αύξηση του χρέους.
Το κρίσιμο ερώτημα λοιπόν είναι γιατί καθυστερεί η κυβέρνηση Τσίπρα τις συνεννοήσεις για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης εφόσον δημιουργούνται ένα σωρό οικονομικές παρενέργειες, χωρίς να υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να αλλάξουν οι Ευρωπαίοι εταίροι και οι πιστωτές τις θέσεις τους για να διευκολύνουν την ελληνική πλευρά. Μπορούμε να αποδώσουμε την καθυστέρηση σε μια λάθος ερμηνεία της δυναμικής των ευρωπαϊκών εξελίξεων, η οποία επιβεβαιώνει την κακή παράδοση που έχει δημιουργήσει σε αυτά τα ζητήματα η κυβέρνηση Τσίπρα. Αρκεί να θυμηθούμε την άποψη που διατύπωναν το πρώτο εξάμηνο του 2015 ο κ. Τσίπρας και ο κ. Φλαμπουράρης για επικείμενη συμφωνία στο Eurogroup επειδή δήθεν η Ευρωζώνη δεν θα άντεχε τις συνέπειες μιας ρήξης με την ελληνική κυβέρνηση.
Η καθυστέρηση στο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης μπορεί να αποδοθεί και στην προσπάθεια της κυβέρνησης να διαχειριστεί το πολιτικό κόστος. Η δημοσκοπική εικόνα της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ αλλάζει από το κακό στο χειρότερο και ίσως πιστεύουν στο Μαξίμου ότι κερδίζοντας κάποιον πολιτικό χρόνο και παίρνοντας τις δύσκολες αποφάσεις όσο πιο κοντά γίνεται στα «μπάνια του λαού» μπορούν να διευκολυνθούν στη δημοσκοπική, πολιτική σταθεροποίηση της κυβέρνησης.
Υπάρχει, τέλος, και μια άλλη ερμηνεία, η οποία στηρίζεται στο παρελθόν του ΣΥΡΙΖΑ και των στελεχών του, η οποία αν τελικά ισχύει, θα οδηγηθούμε σε μία επανάληψη της κρίσης του καλοκαιριού του 2015 σε διαφορετικές συνθήκες. Έτσι όπως κινούνται τα ανώτατα κυβερνητικά στελέχη δεν μπορούμε να αποκλείσουμε μια προσπάθεια επανάληψης της στρατηγικής της ρήξης, η οποία αυτή τη φορά δεν θα αποδοθεί σε απόφαση της κυβέρνησης αλλά στις λεγόμενες «εμμονές» των εταίρων και των πιστωτών που θα καταστήσουν αδύνατη τη συνεννόηση για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης.
Το μόνο βέβαιο είναι πως τα χρονικά περιθώρια εξαντλούνται και πως οι Ευρωπαίοι εταίροι και πιστωτές δεν δείχνουν πρόθυμοι να προσαρμόσουν τις θέσεις τους στις πολιτικές ανάγκες της κυβέρνησης Τσίπρα.
Δυστυχώς, η χώρα οδεύει σε ένα ακόμα εφιαλτικό αδιέξοδο. Το πολιτικό προσωπικό έχει διαγράψει από τη μνήμη του τα χρόνια και τις σκληρές συνέπειες της κρίσης.
13°
