Πριν 3 βδομάδες η Καρολίνα Π., 14χρονη μαθήτρια από την Ιταλία, έβαλε τέλος στη ζωή της. Δεν άντεξε την ψυχολογική πίεση εξαιτίας προσβολών, εκφοβισμού και βίας από συμμαθητές της.
Δυστυχώς, η Καρολίνα δεν είναι το μόνο ούτε το πρώτο τραγικό θύμα ενός νοσηρού φαινομένου που τα τελευταία χρόνια εξαπλώνεται επικίνδυνα. Στην Ιρλανδία, τη Γαλλία, τον Καναδά μαθητές έβαλαν τέλος στη ζωή τους, θύματα και αυτοί σχολικού εκφοβισμού. Δεν φτάνουν βέβαια όλες οι περιπτώσεις σε αυτό το τραγικό σημείο. Όμως, η απομόνωση, η κατάθλιψη, η επιθετικότητα, οι ακραίες αντιδράσεις νέων παιδιών και εφήβων αποτελούν ούτως ή άλλως ένα εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα που δεν συγχωρεί αδιαφορία ή αδράνεια.
Εκφοβισμός και βία στο σχολείο δεν είναι προφανώς ένας μεμονωμένος τσακωμός σε μια γωνία της αυλής του σχολείου. Είναι η επαναλαμβανόμενη επιθετική συμπεριφορά από έναν ή περισσότερους μαθητές σε βάρος ενός πιο «αδύναμου» ή «διαφορετικού». Εκδηλώνεται με πολλές μορφές, όπως ψυχολογική, λεκτική, σωματική βία.
Η βαθιά κρίση και οι δραματικές επιπτώσεις της –ανέχεια, ανεργία, απελπισία– «θρέφουν» το φαινόμενο αυτό. Επιπλέον, η παρουσία πολλών μαθητών παιδιών μεταναστών στα ελληνικά σχολεία περιπλέκει ακόμα περισσότερο ένα ήδη σύνθετο πρόβλημα, πολλαπλασιάζοντας τις γενεσιουργές αιτίες του. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 41 χώρες, η Ελλάδα βρίσκεται στις 5 πρώτες σε περιστατικά ενδοσχολικής βίας.
Το εύρος των δυνατοτήτων και η ανωνυμία του διαδικτύου κάνει ακόμα πιο «δηλητηριώδες» και επικίνδυνο το ήδη εξαιρετικά δύσκολο στην επίλυσή του πρόβλημα. Το 2011, μόνο στο Facebook, ένα εκατομμύριο παιδιά ενεπλάκησαν σε διαδικτυακό εκφοβισμό.
Η εύκολη διάκριση σε θύμα και θύτη είναι λανθασμένη. Μιλάμε για παιδιά, μπλεγμένα στα δίκτυα της ίδιας νοσηρής κατάστασης. Η σιωπή που περιβάλλει τα περισσότερα περιστατικά ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού κάνει ακόμα πιο δύσκολη την αντιμετώπιση του φαινομένου. Πρέπει να «σπάσουμε» την ιδιόμορφη αυτή «omerta». Ο ασφαλέστερος τρόπος είναι η πρόληψη. Προϋποθέτει, όμως, ενημέρωση και γνώση.
Αυτός είναι ο σκοπός της πρότασης για την καθιέρωση Ευρωπαϊκής Ημέρας κατά του ενδοσχολικού εκφοβισμού και της βίας, που μετά από ελληνική πρωτοβουλία υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την ενυπόγραφη στήριξη 385 ευρωβουλευτών από όλες τις πολιτικές ομάδες. Μια τέτοια Ημέρα θα λειτουργήσει ως καταλύτης για τη μεγαλύτερη δυνατή ευαισθητοποίηση και ενημέρωση της κοινής γνώμης, γονέων, εκπαιδευτικών, μαθητών, καθώς και των θεσμών σε Ευρώπη και Ελλάδα.
Δεν υπάρχουν ψευδαισθήσεις. Το φαινόμενο δεν θα εξαλειφθεί ούτε γρήγορα ούτε εύκολα. Οφείλουμε όμως να βάλουμε τον πήχη ψηλά: «Ούτε ένας μαθητής θύμα ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού».
Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κερδήθηκε μια μάχη. Μπορούμε να κερδίσουμε και τον πόλεμο.
