Σήμερα λειτουργούν «ηθικές τράπεζες» στη Δανία, την Ολλανδία, τη Σουηδία, την Αγγλία, τις ΗΠΑ, το Βέλγιο, το Μπαγκλαντές, τη Νορβηγία και στη γειτονική μας Ιταλία.
Σήμερα λειτουργούν «ηθικές τράπεζες» στη Δανία, την Ολλανδία, τη Σουηδία, την Αγγλία, τις ΗΠΑ, το Βέλγιο, το Μπαγκλαντές, τη Νορβηγία και στη γειτονική μας Ιταλία. Στόχος μιας «ηθικής τράπεζας» είναι η ανάδειξη της «ηθικής» οικονομίας ως απάντηση στις ανισόρροπες παγκόσμιες πολιτικές. Η «ηθική τράπεζα» στηρίζεται και στηρίζει την κοινωνία των πολιτών, αφού άλλωστε αποτελεί δικό της δημιούργημα. Ο τρόπος λειτουργίας και η δομή της είναι ίδιος με αυτόν μιας συμβατικής τράπεζας. Η ουσία της, όμως, είναι διαφορετική. Εδώ οι επενδυτές επιλέγουν πού θα επενδυθούν τα χρήματά τους, ενώ οι επενδύσεις αφορούν κοινωνικά, πολιτιστικά και περιβαλλοντικά προγράμματα ανάπτυξης. Στην περίπτωση, για παράδειγμα, της Grameen Bank, της «Τράπεζας των Φτωχών» όπως είναι γνωστή στο Μπαγκλαντές, δημιουργήθηκε μια κοινωνική διεργασία που κινητοποίησε ομάδες ανθρώπων στην επιδίωξη κοινών στόχων, με αποτέλεσμα καλύτερες συνθήκες διαβίωσης τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Η τράπεζα στόχευσε σε πολύ φτωχούς ανθρώπους, που δεν είχαν δυνατότητα δανεισμού. Δημιούργησε ομάδες 8-10 ατόμων, που μπορούσαν να δανειστούν μέσω της ομάδας. Η ομάδα παρακολουθούσε και έλεγχε την αποπληρωμή του δανείου κάθε μέλους της και έτσι τα δάνεια αποπληρώνονταν με συνέπεια. Με τις μικρές καταθέσεις της ομάδας δημιουργούνταν μια δεξαμενή χρημάτων που πήγαινε στον επόμενο, ο οποίος με τον έλεγχο της ομάδας αποπλήρωνε πάλι κ.ο.κ. Με τον τρόπο αυτό βελτιώθηκε η ζωή πάρα πολύ φτωχών ανθρώπων και το παράδειγμα ακολουθήθηκε και από άλλες χώρες του τρίτου κόσμου.
Την εβδομάδα που πέρασε η ομάδα Bellaciao (αποτελείται από Ιταλούς και Ιταλίδες που ζουν στην Ελλάδα και μέσα από τις δραστηριότητές τους προσπαθούν να συμβάλουν στην παγκόσμια ειρήνη και στην εξάλειψη φαινομένων βίας και ρατσισμού) σε συνεργασία με τη Fair Trade Hellas κάλεσαν τον Fabio Salviato, πρόεδρο και ιδρυτή της Banca Etica στην Ιταλία, για να μιλήσει σχετικά με την εμπειρία του από τη λειτουργία της τράπεζας, αλλά και για το αν θα μπορούσε κάτι ανάλογο να γίνει πραγματικότητα και στην Ελλάδα. «Θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα εναλλακτικό μοντέλο τράπεζας και νομίζω τα καταφέραμε» είπε χαρακτηριστικά στην ομιλία του, εξηγώντας πως η αύξηση των κοινωνικών συνεταιρισμών και των ΜΚΟ για την προστασία του περιβάλλοντος που δεν είχαν πρόσβαση σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Ιταλία δημιούργησε την ανάγκη ίδρυσης της Banca Etica πριν από 10 χρόνια. Στα χρόνια λειτουργίας της η τράπεζα αναπτύχθηκε φτάνοντας τα 32.000 μέλη, εκ των οποίων τα 4.000 είναι ΜΚΟ. Έχει στο ενεργητικό της 1 δις ευρώ, απασχολεί 250 εργαζόμενους και έχει χορηγήσει 15.000 χρηματοδοτήσεις. Από τις δραστηριότητές της έχουν δημιουργηθεί 200.000 νέες θέσεις εργασίας και έχουν συσταθεί εταιρείες που ασχολούνται με την εξοικονόμηση ενέργειας και οικολογικές κατασκευές. Μέσα στο επόμενο εξάμηνο πρόκειται να χορηγηθούν 50.000 μικροπιστώσεις, δημιουργώντας ΜΚΟ που θα βρίσκονται πίσω από τους μικροπιστωτές και θα λειτουργούν ως εγγυητές τους, ενώ παράλληλα δραστηριοποιείται στον τομέα της χρηματοδότησης επιχειρηματικών σχεδίων νέων ανθρώπων με τολμηρές ιδέες. Η κρίση δεν την έπληξε, αφού τα τραπεζικά προϊόντα της βρίσκονταν έξω από τη ζώνη κινδύνου.
Στην Ελλάδα έχει αρχίσει να φυτρώνει ο σπόρος για τη δημιουργία «ηθικής τράπεζας», με πρωτοβουλία που έχει ξεκινήσει από την κοινωνία των πολιτών. Η Banca Etica μπορεί να δώσει την τεχνογνωσία. Είναι σίγουρα μία πολύ δύσκολη προσπάθεια, τα αποτελέσματα όμως όπου έχει ευοδωθεί είναι πολύ ενθαρρυντικά.
16°
