Ναι, να συζητήσουμε για τη δραχμή

Μπαίνοντας, χθες, στο σάιτ της Εφημερίδας των Συντακτών, άνοιγε μια μεγάλη καρτέλα που έθετε το ερώτημα: «Υπάρχει ανάγκη να ανοίξει ο διάλογος στο ελληνικό κοινοβούλιο και στην κοινωνία σχετικά με το νόμισμα της χώρας και τις προοπτικές;» με τις παρακάτω επιλογές:

Όχι, η χώρα έχει νόμισμα και είναι το ευρώ

Ναι, η συζήτηση πρέπει να περιλαμβάνει και το ενδεχόμενο αλλαγής νομίσματος

Δεν είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή για να συζητηθεί ένα τέτοιο θέμα

Δεν ξέρω/ δεν απαντώ

Αν είναι να πάρουμε θέση ως πολίτες για ένα τόσο σοβαρό θέμα, καθοριστικό και αμετάκλητο ως προς τις συνέπειές του, χρειαζόμαστε ξεκάθαρες απαντήσεις. Το έργο αυτό, που βέβαια έχει ξαναπαιχτεί, ανακινήθηκε με τις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου κ. Ξυδάκη, δεδομένου ότι το πλαίσιο είναι για μια φορά ακόμα ασφυκτικό. Καθώς εκ θέσεως εκπροσωπεί την κυβέρνηση δεν μπορείς να τις προσπεράσεις, πόσο μάλλον όταν το Μέγαρο Μαξίμου δεν βγήκε επίσημα να τις διαψεύσει. Που σημαίνει ότι της υιοθετεί; Ή ότι αφήνει μια σκιά να πλανάται, την ίδια στιγμή που κυβερνητικοί παράγοντες το διαψεύδουν;

Πέρα από το κατά πόσο μεγαλούργησε η Ελλάδα επί δραχμής, εδώ επί της ουσίας τίθεται ένα ζήτημα. Όποιος υποστηρίζει πως πρέπει να ανοίξει η συζήτηση για το νόμισμα, αν θέλει να είναι έντιμος, ας βρει το θάρρος να πει ότι κι ο ίδιος είναι υπέρ της αλλαγής νομίσματος. Αλλιώς γιατί το κάνει; Το να υποστηρίζεις από τη μία πως το νόμισμα της χώρας είναι το ευρώ και από την άλλη να θέλεις να ανοίξει η συζήτηση για τη δραχμή είναι παραπειστικό και παραπέμπει σε διγλωσσία. Εκτός αν, επειδή δεν τολμάς να βάλεις σε δίλημμα τα δύο νομίσματα, βάζεις ένα νόμισμα και μια συζήτηση προετοιμάζοντας το έδαφος ώστε να εξοικειωθεί ο κόσμος στην προοπτική της δραχμής, αποκρύβοντας ότι κι ο ίδιος παίρνεις θέση.

Έτσι, λοιπόν, όταν ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης λέει να γίνει η συζήτηση για τη δραχμή, θέλουμε δεν θέλουμε, η συζήτηση ανοίγει.

«Δεν πρέπει να υπάρχουν ταμπού όταν κουβεντιάζουμε για τη μοίρα του λαού. Πρέπει να φτιάχνουμε σενάρια, να βλέπουμε την ιστορική εμπειρία... Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που δεν υπάρχουν άλλες φυσικές αντοχές ενός πληθυσμού... Εγώ νομίζω ότι θα πρέπει να γίνει μια συζήτηση επί της ουσίας πολιτική και εθνική που δεν έχει γίνει τα τελευταία επτά χρόνια. Και φυσικά πρέπει να ξεκινήσει η συζήτηση από τη Βουλή. Τα περασμένα χρόνια δαιμονοποιήθηκε μια κουβέντα, εγώ είχα πει ότι και επί δραχμής η Ελλάδα μεγαλούργησε».

Στη συζήτηση αυτή παίρνει μέρος ο πρόεδρος της Βουλής, κ. Βούτσης: «Δεν υπάρχει καμία σκέψη να πάμε στη συζήτηση για τη δραχμή, η ελληνική κυβέρνηση, δεν φλέρταρε ποτέ με τη δραχμή, ούτε στην πρώτη περίοδο επί Βαρουφάκη» βάζοντας τα πράγματα στη θέση τους. Αλλά και ο κ. Σταθάκης, που μας διαβεβαιώνει αστειευόμενος, επιχειρώντας να αμβλύνει τις εντυπώσεις: «Δεν πρόκειται να πληρώνετε τους λογαριασμούς ρεύματος σε δραχμές! Οι ενεργειακές εταιρείες δεν θα χρειαστεί να γυρίσουν τα συμβόλαιά τους από το ευρώ στη δραχμή». Αν και ο, κατά τα άλλα συμπαθής, κ. υπουργός δεν είναι ωραίο να γελάει από τη θέση που βρίσκεται με ένα τέτοιο ζήτημα, καθόλου καθησυχαστικό πάντως για όσους δεν έχουν περιουσίες σε καταθέσεις στις τράπεζες του εξωτερικού.

Με κατηγορηματικό τρόπο, ωστόσο, θέση παίρνει και ο βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος κ. Σεβαστάκης, πηγαίνοντας τη συζήτηση λίγο παρά πέρα, κάνοντας λόγο για το τι θα σήμαινε μια τέτοια προοπτική.

«Η βίαιη υποτίμηση της οικονομικής σου ταυτότητας, όχι του νομίσματος, της οικονομικής σου ταυτότητας, θα είναι καταστροφή και η χώρα, ούσα τόσα χρόνια μέσα στην ΕΕ, δεν έχει κανένα μηχανισμό διαφορετικής μηχανικής άρθρωσης από αυτόν που συναρτάται με την ΕΕ. Τελεία και παύλα. Δεν έχουμε διατροφική αυτάρκεια, δεν έχουμε κανένα μηχανισμό οργάνωσης συναλλαγματικών ισοτιμιών, η οικονομία μας είναι βαθιά με την οικονομία της Ευρωζώνης. Τελεία».

Ας συμφωνήσουμε, λοιπόν, πως η συζήτηση για το νόμισμα δαιμονοποιήθηκε τα τελευταία χρόνια, πως δεν πρέπει να υπάρχουν ταμπού. Κι ότι είναι ανάγκη να ανοίξει ο διάλογος στο ελληνικό κοινοβούλιο και στην κοινωνία σχετικά με το νόμισμα. Πριν από αυτό όμως, στο πλαίσιο μιας τέτοιας συζήτησης, ο καθένας, και πρώτη από όλους η κυβέρνηση, οφείλει επίσημα να πάρει ανοιχτά θέση. Να μας πουν αν το θεωρούν λύση στο αδιέξοδο. Και να μας εξηγήσουν τι ακριβώς σημαίνει η επιστροφή στη δραχμή. Αν συμφωνούν ή όχι με τον κ. Σεβαστάκη. Έχουμε επάρκεια στα τρόφιμα; Στα φάρμακα; Στην ενέργεια; Τι θα συμβεί με τη συντιπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων που στηρίζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε εισαγόμενα προϊόντα; Πόσο θα πάει η ανεργία την επόμενη μέρα; Πώς θα αντιδράσει ο κόσμος εφόσον βρεθεί αντιμέτωπος με αυτή την κατάσταση; Πώς θα ελεχθεί ο πληθωρισμός; Πόσο καιρό θα πάρει η αναπαραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας από το μηδέν; Πότε εκτιμούν πως θα εξομαλυνθεί η κατάσταση και με ποιον τρόπο;

Δηλαδή, να την κάνουμε τη συζήτηση αρκεί να μη κρυβόμαστε, γιατί τότε επενδύουμε στην παραπλάνηση. Η κοινωνία δεν μπορεί να πάρει θέση, αν δεν απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα. Στη Βουλή, υπεύθυνα, όχι με αφορισμούς τύπου «το νόμισμα δεν είναι φετίχ». Όχι θεωρητικά, με βάση τις αρχές της οικονομικής θεωρίας, αλλά σε ρεαλιστική βάση. Μόνο τότε μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν η συζήτηση πρέπει να περιλαμβάνει και το ενδεχόμενο αλλαγής νομίσματος, έχοντας επίγνωση των συνεπειών. Βέβαια, θα μου πείτε, ίσως οι έξω να το έχουν ήδη αποφασίσει. Όσο καταστροφική κι αν θα ήταν μια τέτοια εξέλιξη για τη χώρα, πιο πολύ από όλους για τους οικονομικά ασθενέστερους, ο Σόιμπλε δεν μας θέλει στο ευρώ, δεν μας ήθελε ούτε το 2012 και είναι θέμα χρόνου να μας πετάξει έξω. Τότε όμως θα μπορούσαμε να αντιστρέψουμε το ερώτημα. Οι υποστηρικτές της συζήτησης για το νόμισμα με ποιον είναι; Με τον Σόιμπλε ή με το λαό;