Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ θα αποτελέσει, περισσότερο ή λιγότερο σύντομα, παρελθόν καθώς το χάσμα ανάμεσα στις υπέρμετρες προσδοκίες που καλλιέργησε και στην αμείλικτη πραγματικότητα αποδεικνύεται αγεφύρωτο, εκθέτοντας ψεύδη και συντρίβοντας αυταπάτες. Η οικονομία βουλιάζει καθημερινά στο βούρκο μιας φθίνουσας στασιμότητας και το παραγωγικό δυναμικό υφίσταται ανυπολόγιστη φθορά. Ακόμη χειρότερα, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ επιταχύνει τον θεσμικό κατήφορο της χώρας. Οι παρεμβάσεις της σε κομβικούς θεσμούς (ΜΜΕ, δικαιοσύνη κ.ά.) υποσκάπτουν την ομαλή λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Και οι δράσεις της σε μια σειρά δημόσιων πολιτικών (βλέπε εκπαίδευση) ακυρώνουν τη στόχευση των επιχειρούμενων μεταρρυθμίσεων υπονομεύοντας τις μακροπρόθεσμες αναπτυξιακές δυνατότητες της οικονομίας. Η αβεβαιότητα είναι αποκαρδιωτική και η απαισιοδοξία διάχυτη.
Ωστόσο, η επιθυμητή απομάκρυνση αυτής της ανερμάτιστης συγκυβέρνησης δεν επιλύει αυτόματα τα δυσθεώρητα προβλήματα της χώρας. Στη μετά τον ΣΥΡΙΖΑ εποχή, η επόμενη κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει προκλήσεις που υπερβαίνουν το στενό ορίζοντα μιας ορθολογικής διαχείρισης και ενδεχομένως τις δυνατότητες μιας μονοκομματικής διακυβέρνησης, καθώς δεν μιλάμε για επιστροφή στην κανονικότητα αλλά για αλλαγή μοντέλου λειτουργίας του κράτους και της οικονομίας. Τα πλέον επιτυχημένα παραδείγματα «μετάβασης» κρατών στηρίχτηκαν σε αξιόπιστες κοινωνικές συμφωνίες και σε ισχυρές κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες. Άλλωστε, στα προηγούμενα χρόνια της κρίσης η χώρα μας κατέβαλε το υψηλό τίμημα του διχαστικού λόγου και της στείρας αντιπαράθεσης με την πολιτική αναταραχή και τη μεταρρυθμιστική εμπλοκή.
Το εύρος των ζητούμενων μεταρρυθμίσεων και η ένταση των ρήξεων που πρέπει να επιδιωχτούν τα επόμενα χρόνια, επιβάλλουν την οικοδόμηση κοινωνικών συμμαχιών με ευρείες πληθυσμιακές ομάδες. Απαιτείται η διαμόρφωση ενός εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης που θα συνενώσει την κατακερματισμένη, στην Ελλάδα και διεθνώς, «κοινωνία του 5-75-20». Μία Κοινωνική Συμφωνία που να εκφράσει το 75% του πληθυσμού των μεσαίων στρωμάτων στα οποία κυριαρχεί ο φόβος και η «νέα ανασφάλεια» και το 20% όσων συνωθούνται στο όριο της φτώχειας μοχθώντας για την καθημερινή επιβίωση. Ένας «οδικός χάρτης» για τη διατηρήσιμη ανάταξη της χώρας, που θα απελευθερώσει και θα ενισχύσει τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου και θα κατανείμει δίκαια τα βάρη της δημοσιονομικής προσαρμογής. Και ένα οικονομικό μοντέλο που θα παράγει ευημερία στην οποία όλοι έχουν πρόσβαση.
Πυλώνας της νέας προγραμματικής πρότασης πρέπει να είναι ένας νέος πατριωτισμός που δίνει προτεραιότητα στο από καιρό ξεχασμένο δημόσιο συμφέρον, που υπενθυμίζει την ηθική της ευθύνης στα δημόσιες θέσεις και αναδεικνύει την ενότητα του κοινωνικού σώματος με την έννοια της κοινής μοίρας που συνδέει του πολίτες αυτού του τόπου.
Ιστορικά, καμία χώρα δεν κατάφερε να ορθοποδήσει μετά από μία καταστροφή χωρίς σχέδιο, με την κοινωνία της διχασμένη και χωρίς πίστη στις δυνατότητές της. Είναι επιτέλους καιρός να αλλάξουμε ρότα.
