Είναι δεν είναι η πραγματική «Λίστα Λαγκάρντ» αυτή που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Hot Doc, οι συγγενείς των πολιτικών προσώπων που ονόματα ίδια με τα δικά τους αναφέρονται εκεί (Νίκος Παπανδρέου, Αικατερίνη Πελέκη, Σταυρούλα Κουράκου) μια και μόνο λύση έχουν: να ζητήσουν από την HSBC την κίνηση των λογαριασμών τους, αν έχουν λογαριασμούς, και να την δημοσιοποιήσουν. Ή να βεβαιώσει η τράπεζα ότι δεν είχαν ποτέ λογαριασμό – μόνο έτσι θα πεισθούν οι πολίτες ότι τα διακεκριμένα συγγενικά τους πολιτικά πρόσωπα δεν ενέχονται σε κλοπή δημοσίου χρήματος.
Η παραπάνω απαίτηση φαινομενικά δεν συνάδει με τα δημοκρατικά ήθη: κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να αποδείξει την αθωότητά του, άρα πρέπει δικαστικοί και εφοριακοί να στοιχειοθετήσουν τυχόν παράβαση, όχι να αποδείξουν οι αναφερόμενοι στη λίστα ότι δεν είναι ελέφαντες. Όμως για τα δημόσια πρόσωπα, και ιδιαίτερα για τους πολιτικούς, οι απαιτήσεις για την απόδειξη του ήθους τους είναι αυξημένες, τουλάχιστον από την εποχή του Καίσαρα, όταν η Ρώμη ήταν ακόμη δημοκρατία. Για τούτο άλλωστε, κατά παρέκκλιση του ότι για όλους τους πολίτες η περιουσιακή τους κατάσταση είναι απόρρητο προσωπικό δεδομένο, ο νόμος υποχρεώνει να δημοσιεύονται οι δηλώσεις «πόθεν έσχες» των μελών της Βουλής και της κυβέρνησης, κάτι που δεν ισχύει για τους υπόλοιπους που καταθέτουν δήλωση (δικαστικούς, δημοσιογράφους, εφοριακούς κτλ).
Για όλους τους αναφερόμενους φυσικά πρέπει να κάνει η εφορία το καθήκον της και να ερευνήσει, με τα μέσα που διαθέτει, αν δικαιολογείται να έχουν καταθέσεις στο εξωτερικό ή είναι φοροφυγάδες, όπως έκανε ήδη με την επίσημη λίστα της Τράπεζας της Ελλάδος για αυτούς που έστειλαν χρήματα στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια. Φυσικά, αυτά τα τελευταία στοιχεία μπορεί να τα χρησιμοποιήσει ως αποδεικτικό στοιχείο γιατί δεν έχουν αποκτηθεί με παράνομο τρόπο όπως η λίστα Λαγκάρντ, που στην πραγματικότητα δεν αποτελεί κάτι παραπάνω από φήμη που μοιάζει αληθινή και άρα έχουν υποχρέωση οι αρχές να ελέγξουν, όπως ο ΣΔΟΕ ελέγχει και όσες από τις ανώνυμες καταγγελίες που δέχεται θεωρεί αξιόπιστες.
Αν ζούσαμε σε δημοκρατικό και ευνομούμενο κράτος δεν θα υπήρχε λόγος να διαπομπευθούν 2.000 άνθρωποι με τη λίστα Λαγκάρντ: οι εφοριακές αρχές, ο ΣΔΟΕ εν προκειμένω, θα είχε ελέγξει τους αναφερόμενους, τουλάχιστον αυτούς με τα μεγαλύτερα ποσά, και θα είχε εισπράξει όσα μπορούσε για τον δημόσιο κορβανά, όπως έγινε στη Γαλλία και στην Ισπανία. Τα επιχειρήματα ότι έλεγχος δεν έγινε από υπερβολική δημοκρατική ευαισθησία, επειδή ο Παπακωνσταντίνου φοβήθηκε ακριβώς τη διαρροή και διαπόμπευση ή επειδή οι Βενιζέλος-Διώτης συμφώνησαν πως δεν είναι «νομικά αξιοποιήσιμη» η λίστα δυστυχώς δεν πείθουν – θυμίζουν τις περί «νομίμου και ηθικού» απόψεις του Γιώργου Βουλγαράκη. Αν ο κ. Διώτης, την εποχή που ήταν υπεύθυνος για τη σύλληψη της «17 Νοέμβρη» νοιαζόταν μόνο για το γράμμα της δικονομίας, η οργάνωση μάλλον θα δρούσε ακόμη – γιατί τώρα δεν προσπάθησε να συνδυάσει τη νομιμότητα με την αποτελεσματικότητα, όπως τότε;
Βέβαια, κανείς δεν μπορεί να υποχρεώσει τους συγγενείς των πολιτικών να εμφανίσουν τις τυχόν καταθέσεις τους στην HSBC, είναι νόμιμο δικαίωμά τους να μην το πράξουν. Πρέπει να γνωρίζουν όμως ότι αν δεν το κάνουν θα έχουν καταδικάσει αμετάκλητα πολιτικά και ηθικά τους συγγενείς τους – αλλά και τους Βαγγέλη Βενιζέλο και Γιώργο Παπακωνσταντίνου· που θα έπρεπε πρώτοι να έχουν ήδη ζητήσει δημόσια από τους προαναφερόμενους να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους, ακριβώς για να μην υπάρχει υπόνοια ότι προσπάθησαν κάτι να καλύψουν.
Δεν είναι όλοι οι πολιτικοί ίδιοι, οφείλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους ιδιαίτερα όσοι του ΠαΣοΚ και της ΝΔ έχουν προσφέρει υπηρεσίες στη χώρα. Τους έχουμε ανταμείψει για αυτές, είναι καιρός να ανταποδώσουν με υπευθυνότητα: να προτάξουν απέναντι σε φίλους ή συγγενείς ή και στον ίδιο τον εαυτό τους το δημόσιο συμφέρον. Γιατί οι ημέρες είναι εξαιρετικά δύσκολες, επικίνδυνες: κινδυνεύει η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, η ίδια η δημοκρατία μας. Πρέπει επιτέλους κάποιοι να αποδείξουν ότι στην πατρίδα μας υπάρχουν και Statesmen, Hommes d' État, όχι μόνο διεφθαρμένοι πολιτικάντηδες όπως ισχυρίζονται η Άκρα Αριστερά και η Άκρα Δεξιά.
15°
