Οι μικρές και οι μεγάλες παρανομίες μας

Το κάπνισμα στη Βουλή απαγορεύτηκε τον Ιούνιο του 2009. Ασφαλώς ο νόμος δεν τηρήθηκε. Δεν μιλάμε για καμιά περίεργη διάταξη του «πόθεν έσχες». Μιλάμε για κάτι που το βλέπεις, το μυρίζεις, το εισπνέεις. Η Βουλή των Ελλήνων πρέπει να είναι το μοναδικό δημόσιο κτίριο στη χώρα εντός του οποίου καταστρατηγείται με τόσο θράσος ο νόμος για την απαγόρευση του καπνίσματος. Μπαίνεις στο κυλικείο και βγαίνεις σαν να κυλίστηκες μέσα σε τασάκι. Το στόμα σου είναι σαν το τσαρούχι του τσολιά στην πλατεία. Δεν διαμαρτύρεται κανείς. Και αν το τολμήσει, δεν θα βρει συμμάχους. Όταν ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, ο Παύλος ο Πολάκης από τα Σφακιά, απολαμβάνει φραπέ και τσιγάρο στο καφενείο, τότε είναι ξεφτίλα να υποβάλεις και ερώτηση για την τήρηση του νόμου. Άλλωστε δεν είναι υπεύθυνο το Υπουργείο Υγείας, αλλά το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Και αν αρχίσεις και ρωτάς, θα πάρεις και περίεργες απαντήσεις. Άλλος θα σου πει για τους Δήμους, ένας τρίτος θα σου πει ότι «το μέτρο δεν είναι αποδεκτό από την κοινωνία των πολιτών», μέχρι που κάποια στιγμή σκάει το ακαταμάχητο: «Δηλαδή, αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα;». Όχι, αλλά είναι κομμάτι του. Αν εφαρμόζαμε με συνέπεια τον αντικαπνιστικό νόμο, ο όγκος των καπνιστών θα είχει μειωθεί κατά 2-3%. Επίσης το απαγορευτικό πλαίσιο λειτουργεί αποτρεπτικά προς τους νέους. Αν ο πιτσιρικάς ξέρει ότι ως καπνιστής θα φάει πόρτα στο μαγαζί, τότε θα επανεξετάσει τη συμπεριφορά του. Αντί, λοιπόν, να συζητηθούν αυτά, ακούς απίθανες ανοησίες από τη λειτουργία των μαγαζιών στην κρίση μέχρι το μέλλον των εργαζομένων στα καπνά. Ναι, τα καπνά είναι ελληνικά, αλλά τα σκευάσματα για τη χημειοθεραπεία έρχονται σε μεγάλο βαθμό από το εξωτερικό.

Κάθε μέρα σε όλη τη χώρα κατά μέσο όρο 400 συμπατριώτες μας ελέγχονται για παραβίαση ερυθρού σηματοδότη. Φυσικά είναι πολλοί περισσότεροι. Αυτοί οι 400 είναι όσοι βρέθηκαν πάνω στο μπλόκο. Συχνά δε οι τροχονόμοι λυπούνται τους παραβάτες που θα βρεθούν αντιμέτωποι με υψηλά πρόστιμα. Και έτσι, εσύ που πέρασες με κόκκινο, ζητάς συγγνώμη, παίρνεις μία κλήση για μη χρήση ζώνης και συνεχίζεις να κυκλοφορείς σαν σφαίρα σε ρωσική ρουλέτα. Στις περισσότερες χώρες του πολιτισμένου κόσμου σε παίρνουν με χειροπέδες. Στην περίπτωση δε που προκαλέσεις θανατηφόρο τροχαίο μπαίνεις στη φυλακή, όπως στη Μονόπολη. Όχι στην Ελλάδα. Υπάρχουν ελάχιστες, μετρημένες στα δάχτυλα, περιπτώσεις ανθρώπων που προκάλεσαν θάνατο σε τροχαίο δυστύχημα και βρέθηκαν πίσω από τα σίδερα. Αλλά και γενικά, εδώ που τα λέμε, αν ήταν να στέλνουν στη φυλακή για παραβάσεις του ΚΟΚ, θα θέλαμε γήπεδα, όπως έκαναν οι χούντες στη Λατινική Αμερική. Όμως πόσο λιγότερες θα ήταν αυτές οι παραβάσεις αν ήξερες ότι έχεις μεγάλες πιθανότητες να ξυπνήσεις σε κελί;

Η πολιτεία γνωρίζει ότι 2.500 άνθρωποι εργάζονται στο Δημόσιο με πλαστούς ή παράτυπους τίτλους. Προφανώς είναι περισσότεροι. Το θέμα δεν έγινε τώρα γνωστό, το ξέρουν εδώ και χρόνια. Η μισή ντροπή ανήκει στον Φίλη και στον Κουρουμπλή και η άλλη μισή σε εκείνους που το γνώριζαν, αλλά το έσπρωχναν κάτω από το χαλάκι. Θέμα απόλυσής τους δεν τίθεται. Πρώτον επειδή είναι πολλοί και δεύτερον επειδή στην Ελλάδα αυτά τα αποδεχόμαστε ανταλλάσσοντας ματιές με νόημα. «Άλλωστε αυτοί οι φουκαράδες κατέστρεψαν τη χώρα;» θα ρωτήσει ο αφοπλιστικός.

Τι προσπαθώ να σας πω; Πως το βασικό πρόβλημα της χώρας δεν είναι το ταμειακό. Δεν είναι καν η υστέρηση στη λειτουργία των θεσμών που δημιουργεί καχεξία στη λειτουργία του πολιτεύματος. Είναι αυτή η βουβή συνεννόηση μεταξύ κράτους και πολιτών για την αποδοχή μικρών ή μεγάλων παρεκκλίσεων από τη νομιμότητα. Αν σφραγιστεί μαγαζί για το τσιγάρο «θα πεινάσουν εργαζόμενοι». Αν πας φυλακή επειδή πέρασες με κόκκινο, «είναι αμαρτία να καταστρέφεσαι για μια γκαζιά». Και αν απολυθείς για πλαστό τίτλο «φορτώνεσαι εσύ τα κρίματα της διαπλοκής».

Αν το μεγαλώσεις όλο αυτό, γίνεται η εικόνα της κρίσης. Τι άλλο να είναι οι μικρές και οι μεγάλες παρανομίες μας; Πίξελς στη φωτογραφία ενός τέρατος.