Πριν λίγες μέρες, με μια απόφαση που κρίθηκε ιστορική, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καταδίκασε την Ελλάδα και το Βέλγιο για τον τρόπο που μεταχειρίστηκαν έναν Αφγανό αιτούντα πολιτικό άσυλο. Η απόφαση ήταν επικριτική για τις δύο χώρες, καθώς επίσης για την ΕΕ και τον κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ. Η Ελλάδα καταδικάστηκε για παραβίαση της Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που απαγορεύει την απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση και τις άθλιες συνθήκες κράτησης. Την καταδίκασε επίσης επειδή το υπάρχον σύστημα πολιτικού ασύλου στην Ελλάδα θέτει σε κίνδυνο τη ζωή των αιτούντων πολιτικό άσυλο, όταν τους απελαύνει. Το Βέλγιο καταδικάστηκε για παραβίαση των ίδιων άρθρων για την απόφαση επαναπροώθησης του πρόσφυγα στη χώρα μας. Αλλά η περίπτωση του Αφγανού, στον οποίο επιδικάστηκε αποζημίωση 32.250 ευρώ από το Βέλγιο και 5.725 ευρώ από τη χώρα μας, δεν είναι η μοναδική. Ακολουθούν οι υποθέσεις 14 Σομαλών που ζήτησαν πολιτικό άσυλο στην Ολλανδία και η χώρα προσπάθησε να τους επαναπροωθήσει στην Ελλάδα. Από καιρό αρκετές χώρες όπως η Σουηδία, η Μ. Βρετανία, η Ισλανδία, η Νορβηγία, η Γερμανία και η Αυστρία δεν επαναπροωθούν πρόσφυγες στη χώρα μας εξαιτίας αυτών των κατάφορων παραβιάσεων.
Αντιλαμβάνεται κάποιος πόσο λίγες είναι οι περιπτώσεις που καταλήγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να βρουν δικαίωση, αν υπολογίσει την τεράστια απόσταση που χωρίζει τον πρόσφυγα από τη νομική του υπεράσπιση και τα εμπόδια που παρεμβάλλονται. Γράφω την παραπάνω πρόταση σε στρωτά ελληνικά και με κανονικά γράμματα, αλλά νιώθω τις λέξεις να ξεσηκώνονται από αγανάκτηση, να παραμορφώνονται, να βράζουν από θυμό, να γίνονται βροχή από πέτρες, ουρλιαχτά σαρκασμού και καταγγελίας απέναντι στα όσα συμβαίνουν καθημερινά δίπλα μας. Αν σταθείτε λίγο στη λέξη περιπτώσεις, θα δείτε να ξεπροβάλλουν από κάτω άνθρωποι ταλαιπωρημένοι, βασανισμένοι, για μήνες σε περιπλάνηση, πεινασμένοι, εκβιασμένοι, παραπλανημένοι, ναυαγισμένοι. Κι ακόμη έγκυες, ανήλικοι μόνοι, οικογένειες με παιδιά σε απόγνωση. Αν θελήσετε να αντικαταστήσετε τη λέξη δικαίωση, θα προκύψει ένα σπάνιο λαχείο που κληρώνει μια φορά το χρόνο για τον ένα τυχερό από τους 46.000 που βρίσκονται στη χώρα ζητώντας άσυλο. Τον τυχερό που έτυχε να ξέρει αγγλικά, που ο δρόμος τον έφερε κοντά σε έναν πνιγμένο στη δουλειά αλλά ευαίσθητο δικηγόρο μιας ΜΚΟ που πείσθηκε ότι αξίζει τον κόπο, ο οποίος είχε τη γνώση και τη φιλοδοξία, που κατάφερε να εξασφαλίσει το απαιτούμενο χρηματικό ποσό των δικαστικών εξόδων, δηλαδή μερικές χιλιάδες ευρώ, και ανέλαβε να συντάξει την προσφυγή. Αν θελήσετε να αντικαταστήσετε τις λέξεις απόσταση και εμπόδια, θα χρειαστεί να επιστρατεύσετε με τη φαντασία σας ατέλειωτες προσπάθειες να ξεπεραστούν προβλήματα συνεννόησης σε γλώσσα άγνωστη, σε ραντεβού ματαιωμένα, σε πόλεις αφιλόξενες, σε διαδικασίες ακατανόητες, σε έλλειψη κάθε υλικού πόρου ακόμη και για τις βασικές καθημερινές ανάγκες, για ένα εισιτήριο λεωφορείου ή μια τυρόπιτα. Προσθέστε θυμό, ντροπή, αίσθημα αδικίας κι έχετε τώρα πιο πραγματική τη μαγική εικόνα που μας περιβάλλει χωρίς να τη βλέπουμε μέσα στην τρεχάλα του καθημερινού βίου στους δρόμους της Αθήνας.
Αρκετές φορές, το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου λοιδορήθηκε από τα άκρα, δεξιά και αριστερά. Οι μεν το κατηγορούν για υπερβολική ευαισθησία, οι δε για υποκρισία. Θεωρώ πως απλώς κάνει τη δουλειά του χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις, θυμίζοντας κάθε τόσο ότι υπάρχει ακόμη η έννοια του κράτους δικαίου και οι διεθνείς συμβάσεις.
Αλλά είναι πράγματι η Ελλάδα μια χώρα που αδυνατεί να διαφυλάξει τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα; Ίσως όχι στις παγκόσμιες κατατάξεις, υπάρχουν άλλοι πιο ψηλά στις παραβιάσεις. Αλλά ναι, χωρίς αμφιβολία, αν ανοίξετε το σχετικό κατάλογο και τον διατρέξετε, αν συναντήσετε ευάλωτους ανθρώπους κι ακούσετε τις αφηγήσεις τους. Ναι, χωρίς καμία αμφιβολία, αν κατεβείτε ένα βράδυ Παρασκευής μετά τις 11 και δείτε τους εκατοντάδες ανθρώπους που περιμένουν σε μια ατέλειωτη ουρά στο κρύο και τη λάσπη ως τις 5 ή 6 τα ξημερώματα στην Πέτρου Ράλλη, στριμωγμένοι στα κάγκελα της Διεύθυνσης Αλλοδαπών. Άνθρωποι που πηγαίνουν εκεί για 7 και 8 μήνες χωρίς να καταφέρουν να δώσουν τα χαρτιά τους στους αρμόδιους αστυνομικούς, που περνάνε κατά μήκος της ουράς επιλέγοντας στην τύχη αυτόν ή εκείνον, κι όταν συμπληρώσουν τους 20 έχουν επιτελέσει το έργο τους για την τρέχουσα εβδομάδα.
Στεκόμαστε στα κάγκελα τις Πέτρου Ράλλη με ένα νεαρό φίλο από το Αφγανιστάν κι ύστερα από καμιά ώρα το κρύο αρχίζει να διαπερνάει το χοντρό μάλλινο παλτό μου, τα γάντια, το σκούφο, η πλάτη μου σαν να ακουμπάει σε μια κολόνα πάγου. Όλοι γύρω τρέμουν σαν το φύλλο από τη νυχτερινή παγωνιά. Δύο μητέρες με παιδιά στο καρότσι, μία έγκυος, κάποιος που λέει στο φρουρό ότι έχει πυρετό και εισπράττει χλευασμό και αγριάδα. Κάθε τόσο οι φρουροί βγαίνουν από τη σκοπιά της εισόδου και μας λένε να μην ακουμπάμε στα κάγκελα, βάζουν τις φωνές σε κάποιον που τόλμησε να πατήσει το πόδι του στο τσιμεντένιο πεζούλι, βρίζουν, εκφοβίζουν, αγανακτούν που κάποιος τους ζητάει μια πληροφορία. Στην άκρη των κάγκελων διανυκτερεύει μια πρόχειρη καντίνα, κάποιοι εκεί συμπληρώνουν αιτήσεις για 6 ευρώ, κουβεντιάζουν για το σκυλάδικο που την περασμένη εβδομάδα τους στοίχισε 250 ευρώ με τα λουλούδια. Δύο δικηγόροι, έτσι δηλώνουν, με μαύρα δερμάτινα μακριά παλτά πηγαινοέρχονται και ρωτούν φορτικά αν κάποιος θέλει να αναλάβουν τα χαρτιά του. Όμως οι πελάτες είναι σπάνιοι, ακόμη κι όσοι πίνουν ένα τσάι από την καντίνα είναι ελάχιστοι. Ρωτάω τον ένα δικηγόρο πόσο στοιχίζει, 350 αλλά είναι πρόθυμος να το κατεβάσει αν είναι φτωχός Πακιστανός που δεν έχει το ποσό, μου λέει. Προσπαθώ να πιάσω κουβέντα με τους γύρω, σπασμένες λέξεις, σπασμένες αντοχές. Περιμένουν όλοι την αποψινή αυθαίρετη επιλογή, μήπως τους χαμογελάσει η τύχη και καταφέρουν να δώσουν την αίτησή τους. Κατά τις 5 τα ξημερώματα, όταν πια είχαμε γίνει παγοκολόνες και παραπαίαμε από τη νύστα, ήρθαν για τις αιτήσεις. Η ουρά ζωντάνεψε, η ελπίδα άναψε σαν τον Αυγερινό στον ουρανό. Ήμουν αποφασισμένη να βοηθήσω το φίλο μου να δώσει αυτή τη φορά τα χαρτιά του πάση θυσία, χωρίς να ξέρω πώς. Μίλησα δυνατά και παρακαλεστικά, επιστρατεύοντας την ιδιότητα του Έλληνα πολίτη και, όντως, μέσα στο μέγα χαλασμό το θαύμα έγινε. Καταφέραμε να δώσουμε την αίτηση. Λίγο πιο πέρα κάποιοι εισέπρατταν κλωτσιές και σφαλιάρες, τα χαρτιά κάποιου έπεσαν στις λάσπες. Έσκυψα και του τα έδωσα, μαζί με τα ανθρώπινα δικαιώματά του.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο, που ψηφίστηκε το 2008, η Frontex ήταν το πρώτο βήμα. Από τον Ιανουάριο του 2012 θα ισχύσει η βίζα με βιομετρικά στοιχεία, αποτύπωμα 10 δακτύλων ακόμη και για παιδιά 6 χρονών. Το σύστημα εισόδου-εξόδου θα καταγράφει αυτόματα τις ημερομηνίες και θα εντοπίζει όσους παραβιάζουν το χρόνο υποδοχής. Οι νομιμοποιήσεις θα πρέπει να υπηρετούν αποκλειστικά τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Προβλέπει επιστροφή όλων όσοι δεν γίνονται δεκτοί, στις χώρες προέλευσης. Απέλαση προβλέπεται ακόμη και σε εγκύους, ηλικιωμένους, ασυνόδευτους ανήλικους, θύματα βασανιστηρίων. Επειδή οι κοινές πτήσεις απέλασης στοιχίζουν ακριβά, δίνεται έμφαση στις συμφωνίες επανεισδοχής.
Την blues και rock βραδιά με τους No Name Blues Band και τη Royal Blue Band για την ενίσχυση των σκοπών του «Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού»4/2, 21.00, Πολυχώρος Μεταίχμιο, Ιπποκράτους 118, € 10 με ποτό
9°
