Η Τράπεζα της Ελλάδος μεταβάλλει από την 1η Ιανουαρίου του 2016 τον τρόπο λήψης στοιχείων για την κατάρτιση του Ισοζυγίου Πληρωμών και της Διεθνούς Επενδυτικής Θέσης, προκειμένου να εναρμονιστεί με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και τις απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE).
H εξέλιξη αυτή, που πραγματοποιείται κατ’ εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 260/14.3.2012 σχετικά με την καθιέρωση τεχνικών απαιτήσεων και επιχειρηματικών κανόνων για τις μεταφορές πίστωσης και τις άμεσες χρεώσεις σε ευρώ, αλλάζει το μέχρι σήμερα κανονιστικό πλαίσιο αναγγελίας των συναλλαγών μέσω των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων, με υποχρεωτική μετάβαση στην απευθείας συλλογή στοιχείων (direct reporting) από τα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα.
Τι είναι το DIREQT
Για το σκοπό αυτό, δημιουργείται εφαρμογή υπό το ακρωνύμιο DIREQT (Direct Reporting Questionnaire), που θα είναι προσβάσιμη μέσω του Internet.
Με την εφαρμογή αυτή τα φυσικά και νομικά πρόσωπα (κάτοικοι) θα μπορούν να υποβάλλουν ηλεκτρονικά (on-line) τις συναλλαγές τους με μη κατοίκους, τις οποίες υποχρεούνται να αναγγέλλουν, με βάση τους ορισμούς και τις προδιαγραφές του υπό διαμόρφωση εγχειριδίου χρήσης και τεχνικών προδιαγραφών.
Η υποβολή των στοιχείων θα γίνεται με τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων ή αρχείων με συγκεκριμένο τύπο διάταξης των στοιχείων.
Οι συναλλαγές αυτές αφορούν εισπράξεις-πληρωμές μεταξύ κατοίκων και μη κατοίκων, ανεξαρτήτως νομίσματος, σε μηνιαία βάση. Από την υποχρέωση αναγγελίας εξαιρούνται ορισμένοι τύποι συναλλαγών, όπως εισαγωγές-εξαγωγές αγαθών, ταξιδιωτικές υπηρεσίες κ.λπ.
Διευκρινίζεται ότι στην υποχρέωση αναγγελίας εμπίπτουν και τα νομικά πρόσωπα-κάτοικοι Ελλάδος που διενεργούν συναλλαγές και χωρίς τη μεσολάβηση των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων (ΠΔ/ΤΕ 2535/21.1.2004).
Βάσει του μέχρι σήμερα ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, το οποίο συμπληρώθηκε από ειδικές εγκυκλίους της Τράπεζας της Ελλάδος, η κατάρτιση του Ισοζυγίου Πληρωμών και της Διεθνούς Επενδυτικής Θέσης στηρίζεται κυρίως στην υποχρέωση των εγχώριων Πιστωτικών Ιδρυμάτων να υποβάλλουν στοιχεία των συναλλαγών με το εξωτερικό, τις οποίες πραγματοποιούν είτε για δικό τους λογαριασμό είτε για λογαριασμό πελατών τους.
Επισημαίνεται ότι τα παρεχόμενα στοιχεία είναι εμπιστευτικά και θα δημοσιεύονται σε συγκεντρωτική μορφή, ώστε να αποφεύγεται, έστω και έμμεσα, η αναγνώριση της ταυτότητας των συναλλασσομένων. Τονίζεται επίσης ότι η συλλογή τους από την Τράπεζα της Ελλάδος γίνεται αποκλειστικά και μόνο για στατιστικούς λόγους, όπως προβλέπεται από το άρθρο 55Γ του Καταστατικού της.
19 ερωτήσεις – απαντήσεις για τη νέα εφαρμογή DIREQT
1. Ποιοι υποχρεούνται να υποβάλλουν στατιστικά στοιχεία για την κατάρτιση του Ισοζυγίου Πληρωμών;
Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που είναι κάτοικος Ελλάδος και έχει συναλλαγές με μη κατοίκους. [ βλ. 3 παρακάτω]
2. Πρέπει να αναγγέλλονται όλες οι συναλλαγές;
Όλες οι συναλλαγές μεταξύ κατοίκων και μη κατοίκων πρέπει να αναγγέλλονται, με εξαίρεση τις συναλλαγές που αφορούν εισαγωγές/εξαγωγές αγαθών και τις συναλλαγές μεταξύ κατοίκων και τουριστών.
3. Πώς ορίζεται ο κάτοικος για τους στατιστικούς σκοπούς του Ισοζυγίου Πληρωμών;
Η έννοια του κατοίκου για τους σκοπούς του Ισοζυγίου Πληρωμών αποτελεί μία καθαρά στατιστική έννοια και δεν συνδέεται με κανένα τρόπο με τη φορολογική ή νομική έδρα ενός φυσικού ή νομικού προσώπου. Ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο καλείται κάτοικος μίας χώρας εάν έχει (ή σκοπεύει στο μέλλον να αναπτύξει) οικονομική δραστηριότητα στη χώρα αυτή για διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους.
4. Τι ακριβώς πρέπει να υποβάλλω στο νέο σύστημα απευθείας συλλογής στοιχείων για το Ισοζύγιο Πληρωμών (DIREQT);
Τα στατιστικά στοιχεία που συλλέγονται αφορούν συναλλαγές μεταξύ κατοίκων και μη κατοίκων, εξαιρουμένων των συναλλαγών που αφορούν εισαγωγές/εξαγωγές αγαθών και ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Γενικά, καταγράφονται συναλλαγές όπως: υπηρεσίες επισκευών, μεταφορών, τηλεπικοινωνιών, κατασκευών, ασφαλειών, προμήθειες, διαφημίσεις, μελέτες, εισοδήματα, τόκοι, μεταβιβάσεις, άμεσες επενδύσεις, δάνεια και άλλες κατηγορίες.
5. Πώς και πού θα υποβάλλω τα στατιστικά στοιχεία;
Η Τράπεζα της Ελλάδος αναπτύσσει ηλεκτρονική πλατφόρμα (DIREQT), με αναρτημένα ερωτηματολόγια, στα οποία οι υπόχρεοι θα υποβάλλουν τις απαντήσεις τους. Κατά την πρώτη είσοδο θα γίνεται η ταυτοποίηση των χρηστών μέσω του συστήματος IRIS. Περισσότερα ενημερωτικά στοιχεία, για την πρόσβαση στα πληροφοριακά συστήματα IRIS, DIREQT θα δοθούν με εγχειρίδια οδηγιών, που θα αναρτηθούν σύντομα στο δικτυακό τόπο της Τράπεζας της Ελλάδος: www.bankofgreece.gr.
6. Πόση ώρα θα απαιτείται για τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων;
Έχουμε προσπαθήσει να απλοποιήσουμε τη διαδικασία αναγγελίας, σεβόμενοι τον φόρτο εργασίας των επιχειρήσεων. Την πρώτη μόνο φορά θα πρέπει να συμπληρωθούν κάποια στοιχεία ταυτοποίησης χρηστών. Υπολογίζεται ότι σε μηνιαία βάση θα απαιτούνται περίπου 15 λεπτά.
7. Πάνω από ποιο ποσό είμαι υποχρεωμένος να αναγγέλλω τις συναλλαγές που έχω με μη κατοίκους;
Το κατώφλι αναγγελίας είναι τα 5.000 ευρώ ανά συναλλαγή σε κάθε κωδικό ισοζυγίου, ανά είσπραξη/πληρωμή, ανά χώρα και ανά νόμισμα. Το κατώφλι είναι προαιρετικό, με την έννοια ότι μπορεί να αναγγελθούν και συναλλαγές μικρότερου ποσού.
8. Κάθε πότε πρέπει να υποβάλλω τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών;
Η περίοδος υποβολής στατιστικών στοιχείων θα είναι από την 1η ως την 20ή του επόμενου μήνα μετά το τέλος του μήνα αναφοράς. Για παράδειγμα, τα στατιστικά στοιχεία του Ιανουαρίου 2016 θα αναγγελθούν μεταξύ 1 και 20 Φεβρουαρίου 2016. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, και κατόπιν έγκρισης από το αρμόδιο Τμήμα της Τράπεζας της Ελλάδος, η αναγγελία θα γίνεται δεκτή το αργότερο μέχρι τις 26 του μήνα.
9. Γιατί πρέπει να στείλω στατιστικά στοιχεία, αφού η τράπεζα που συναλλάσσομαι έχει όλα τα παραστατικά και ξέρει τι αφορά η συναλλαγή;
Σύμφωνα με την Κοινοτική Οδηγία EE 260/14.3.2012, από 1.1.2016 καταργείται η υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων να αναγγέλλουν στην Τράπεζα της Ελλάδος τα στατιστικά στοιχεία για τους σκοπούς κατάρτισης του Ισοζυγίου Πληρωμών. Έτσι, η συλλογή στατιστικών στοιχείων θα γίνεται απευθείας από τους ίδιους τους συναλλασσομένους προς την Τράπεζα της Ελλάδος.
10. Αν για κάποιο μήνα δεν έχω καμία συναλλαγή με μη κάτοικο, θα πρέπει να αποστείλω αρχείο στην Τράπεζα της Ελλάδος;
Ναι. Εάν έχετε κάνει εγγραφή στο σύστημα IRIS και έχετε υποβάλει έστω και μία φορά αρχείο συναλλαγών με μη κατοίκους, τότε θα πρέπει να συνεχίσετε να υποβάλλετε σε μηνιαία βάση αρχείο στο DIREQT, έστω και αν το αρχείο είναι κενό.
11. Είμαι κάτοικος και πραγματοποιώ μόνο εισαγωγές/εξαγωγές αγαθών. Οι προμηθευτές/πελάτες εξωτερικού είναι προφανώς μη κάτοικοι. Είμαι υποχρεωμένος να δηλώσω κάτι στο Ισοζύγιο Πληρωμών;
Όχι. Αν και το Εμπορικό Ισοζύγιο είναι μέρος του Ισοζυγίου Πληρωμών, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει υιοθετήσει τα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για τις εισαγωγές/εξαγωγές αγαθών και επομένως αυτές εξαιρούνται των ερωτηματολογίων.
12. Η επιχείρησή μου είναι ξενοδοχείο σε τουριστικό νησί και προφανώς συναλλάσσομαι με τουρίστες/ταξιδιώτες. Χρειάζεται να δηλώσω κάτι στο Ισοζύγιο Πληρωμών και, εάν ναι, τι;
Όσον αφορά τις υπηρεσίες προς τους ξένους τουρίστες/ταξιδιώτες, η Τράπεζα της Ελλάδος πραγματοποιεί κάθε μήνα στατιστική έρευνα, με στόχο τη στατιστική καταγραφή των εισπράξεων της χώρας από ξένους ταξιδιώτες και την ταξιδιωτική δαπάνη των κατοίκων Ελλάδος στο εξωτερικό (ταξιδιωτικό ισοζύγιο).
Επομένως, τις συναλλαγές αυτές δεν θα τις δηλώνετε στο Ισοζύγιο Πληρωμών στην πλατφόρμα DIREQT (δεν θα βρείτε σχετικούς κωδικούς για το ταξιδιωτικό ισοζύγιο στα ερωτηματολόγια). Εάν, ωστόσο, έχετε άλλες συναλλαγές με μη κατοίκους, πέραν του τουριστικού/ταξιδιωτικού ισοζυγίου (που αφορούν π.χ. νομικές υπηρεσίες, διαφημιστικές υπηρεσίες, προμήθειες αντιπροσώπων, αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, δάνεια κ.ά.), αυτές θα πρέπει να τις δηλώνετε κανονικά στην πλατφόρμα DIREQT.
13. Χρησιμοποιώ ελάχιστα το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και όλες οι συναλλαγές που έχω με μη κατοίκους πάνω από το κατώφλι αναγγελίας γίνονται σε/από ξένες τράπεζες. Είμαι υποχρεωμένος να συμπληρώσω το ερωτηματολόγιο;
Ναι. Το Ισοζύγιο Πληρωμών αφορά συναλλαγές μεταξύ κατοίκων και μη κατοίκων, ανεξαρτήτως του τραπεζικού ιδρύματος και της χώρας στην οποία διενεργείται η συναλλαγή.
14. Είμαι κάτοικος και τηρώ δικό μου λογαριασμό σε τράπεζα του εξωτερικού. Μου παρείχε μία υπηρεσία άλλος κάτοικος Ελλάδος. Άλλες φορές τον πληρώνω σε τράπεζα στην Ελλάδα και άλλες σε τράπεζα του εξωτερικού. Καταγράφω κάποια από αυτές τις συναλλαγές στα ερωτηματολόγια;
Όχι. Το Ισοζύγιο Πληρωμών αφορά μόνο συναλλαγές μεταξύ κατοίκων και μη κατοίκων. Δεν καταγράφεται καμία συναλλαγή (είτε είσπραξη είτε πληρωμή) για οποιονδήποτε λόγο μεταξύ κατοίκων, είτε γίνεται μέσω ελληνικών τραπεζών είτε μέσω ξένων τραπεζών.
15. Είμαι κάτοικος και έχω συναλλαγή με μη κάτοικο, αλλά η συναλλαγή γίνεται με τη διαμεσολάβηση αποκλειστικά του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Πρέπει να την αναγγείλω στο Ισοζύγιο Πληρωμών;
Ναι. Το Ισοζύγιο Πληρωμών αφορά μόνο συναλλαγές μεταξύ κατοίκων και μη κατοίκων, ανεξαρτήτως του τραπεζικού ιδρύματος και της χώρας στην οποία διενεργείται η συναλλαγή.
16. Θα βλέπουν οι άλλες επιχειρήσεις τι δηλώνω εγώ;
Όχι, σε καμία περίπτωση. Πρόσβαση τρίτων σε στατιστικά στοιχεία ανά εταιρία δεν θα είναι δυνατή. Τα στατιστικά στοιχεία θα παρουσιάζονται σε μηνιαία βάση μόνο σε αθροιστικό επίπεδο, αποκλείοντας την ταυτοποίηση μεμονωμένων εταιριών. Ακόμη και μέσα στην Τράπεζα της Ελλάδος, ελάχιστοι θα έχουν πρόσβαση σε εξατομικευμένα στοιχεία, έτσι ώστε να αποφεύγονται διαρροές.
17. Ποιος θα κάνει χρήση των στατιστικών στοιχείων που θα υποβάλλω; Υπάρχει περίπτωση να δοθούν σε κρατικές οικονομικές υπηρεσίες (ΔΟΥ ή αλλού);
Τα στατιστικά στοιχεία που συλλέγονται χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο για την κατάρτιση του Ισοζυγίου Πληρωμών της χώρας, η οποία αποτελεί στατιστική υποχρέωση της Τράπεζας της Ελλάδος βάσει του Καταστατικού της, αλλά είναι και τμήμα των υποχρεώσεων της χώρας προς το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών και τους διεθνείς οργανισμούς. Η Τράπεζα της Ελλάδος και οι αρμόδιοι υπάλληλοί της δεσμεύονται από ένα αυστηρό πλαίσιο εμπιστευτικότητας των στατιστικών στοιχείων, με βάση το Καταστατικό της Τράπεζας, το οποίο έχει ισχύ νόμου.
18. Τι ισχύει στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες αναφορικά με τη συλλογή των στατιστικών στοιχείων του Ισοζυγίου Πληρωμών;
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη μεταβεί στο νέο σύστημα απευθείας συλλογής στατιστικών στοιχείων (Direct Reporting Statistical Data Collection System). Η Ελλάδα και λίγες ακόμη χώρες θα μεταβούν στο νέο σύστημα από 1.1.2016.
19. Πού μπορώ να απευθυνθώ εάν έχω απορίες σχετικά με τη νέα διαδικασία υποβολής στατιστικών στοιχείων;
Για να υποβάλετε το ερώτημά σας, μπορείτε να απευθυνθείτε κατά προτίμηση στην ηλεκτρονική διεύθυνση sec.ExtDataCollect@bankofgreece.gr ή να μας καλέσετε στα τηλέφωνα 210 320 3849, -3858, -3848, -3850, -3862, -3865 κατά τις εργάσιμες ημέρες μεταξύ 10.00 και 13.00.
«Βλέποντας τη σπουδαία δουλειά που γίνεται σε αυτές δομές, θα έλεγα ότι αυτή η επίσκεψη ήταν για μένα ένα δώρο Χριστουγέννων» τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας
12°
