Πολιτικη & Οικονομια

Η Ποντικοπαγίδα

 Μπορεί να ζούμε στην ίδια χώρα, αλλά όχι και στον ίδιο κόσμο

Κώστας Γιαννακίδης
ΤΕΥΧΟΣ 536
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Πριν από ένα μήνα είδα στο Λονδίνο την «Ποντικοπαγίδα». Ναι, ως αξιοθέατο είναι πιο τουριστικό και από το Picadilly Circus, αλλά η σχέση μου μαζί της κινδύνευε να μεταβεί από την αναβολή στη ματαίωση. Είναι η μακροβιότερη θεατρική παραγωγή του κόσμου. Παίζεται εδώ και εξήντα χρόνια, ο μετρητής στην είσοδο έχει ξεπεράσει τις 26.000 παραστάσεις. Κάποια στιγμή, σύντομα λένε, θα κατέβει. Και εγώ, αν δεν το έβλεπα, θα έλεγα στον εαυτό μου τα γνωστά, αυτά που θα λέγατε και εσείς, στον πειθαρχικό έλεγχο που καταλήγει σε αυτομαστίγωμα. Μεταξύ μας, δεν κλαις τα λεφτά σου. Το θέατρο είναι κλασικό αγγλικό. Όμορφο. Πιστεύεις πώς ακόμα και ένα μέτριο έργο εκεί μέσα θα έδειχνε καλύτερο. Κατασκευάστηκε πριν από εκατό χρόνια, έχει πλατεία, εξώστη, μεγάλη σκηνή, ενώ ο κύριος που πουλάει προγράμματα και εκτελεί χρέη ταξιθέτη σού δίνει την αίσθηση ότι, ως παιδί, βρέθηκε στα εγκαίνια της αίθουσας. Διαθέτει και μπαρ που δέχεται να σου δώσει μπίρα σε μεγάλο πλαστικό ποτήρι για να την πιεις βλέποντας το έργο. Οι θέσεις είναι, βέβαια, στενές, αλλά πια το θέατρο δεν γεμίζει, κάθεσαι άνετα. Υπολογίζω ότι είμαστε εκατό άνθρωποι εκεί μέσα. Α, ναι, οι μισοί τουρίστες. Οι άλλοι μισοί Βρετανοί, αλλά μάλλον και αυτοί έκαναν τουρισμό στην πρωτεύουσα. Η παράσταση αξιοπρεπέστατη, όπως και οι ερμηνείες. Μία άψογη παραγωγή του West End. Όπως συμβαίνει σε όλα τα έργα της Άγκαθα Κρίστι, ανάμεσα στους ήρωες υπάρχει ένας δολοφόνος που θα αποκαλυφθεί στο τέλος. Αυτό ήταν έξυπνο πριν από μισό αιώνα, τώρα το κοινό θέλει πιο έντονες καταστάσεις. Σέβομαι την πιθανότητα να υπάρχει ανάμεσά μας κάποιος που δεν ξέρει το έργο, θέλει να το δει ή να το διαβάσει. Δεν θα σας πω το δολοφόνο. Όμως δεν κάνει απλώς νιαου-νιαου. Έχει γίνει λιοντάρι και βρυχάται στα κεραμίδια. Έλα όμως που τη στιγμή της αποκάλυψης το κοινό παθαίνει σοκ. Ένα δυνατό «Ω!» (εντάξει, Oh!) σκεπάζει την αίθουσα. Πίστεψα ότι οι ηθοποιοί θα φύγουν. Θα νόμιζαν ότι το κοινό τούς κάνει πλάκα.

Δεν χρειάζεται να τραβιέσαι μέχρι το Λονδίνο για να το καταλάβεις. Μπορείς να το δεις και στις παραστάσεις του ελληνικού καλοκαιριού, όταν σκέφτεσαι πόσα θα μπορούσαν να κονομήσουν από αγωγές ο Ευριπίδης και ο Σέξπιρ. Οι άνθρωποι ως κοινό έχουν την τάση να φορούν κουρέλια από την παιδική τους αφέλεια. Γίνονται ευκολόπιστοι, αποδέχονται και επιδιώκουν την πλάνη, εκχωρούν το δικαίωμα του λόγου. Ναι, θα κάνουν κριτική, αλλά το έργο έχει τελειώσει και τα έσοδα είναι στην τσέπη του παραγωγού. Είναι το έργο των εκλογών που έρχονται. Βλέπω τα ποτάμια των λέξεων που γράφονται για το διακύβευμα, τον τραγικό απολογισμό του Τσίπρα, την υστέρηση της αντιπολίτευσης, μπλα, μπλα, μπλα. Κουταμάρες. Οι δημοσιογράφοι είμαστε, λίγο ως πολύ, σαν τους πολιτικούς: αποδίδουμε μεγάλη σημασία στην άποψη εντός ακροατηρίου που, στην πραγματικότητα, με την ίδια ευκολία δέχεται και ξεχνά τα πάντα. Παρακολουθώ πολιτικούς αναλυτές έτοιμους να γκρεμίσουν τοίχο από τις κουτουλιές. Πώς είναι δυνατόν, απορούν, να διατηρείται η ηγεμονία του Τσίπρα μετά από όσα έχουν συμβεί; Όμως δεν έχουν συμβεί, για όλους μας, τα ίδια πράγματα. Μπορεί να ζούμε στην ίδια χώρα, αλλά όχι και στον ίδιο κόσμο. Για ένα μεγάλο κομμάτι των συμπολιτών μας ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης είναι, απλώς, δύο ονειροπόλοι με περίσσιο θράσος που πήγαν να πουλήσουν τσαμπουκά στους τοκογλύφους. Μόνο που «δεν υπολόγισαν τη δύναμη του χρήματος», όπως λέει και Αλέξης. Όλο αυτό στέκει μια χαρά ως ιστορία και εκδοχή που εξηγεί τα πάντα. Οι πιο πολλοί άνθρωποι δεν θέλουν περισσότερα από μία ανάλυση να πάρουν στο καφενείο και ένα συμπαθητικό πρόσωπο για να βάλουν μπροστά στο τζάκι του Μαξίμου. Αν, λοιπόν, ο Μεϊμαράκης δεν υποσχεθεί την άμεση κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, ο Τσίπρας θα κερδίσει τις εκλογές. Και αν υπάρχει κάτι θετικό σε αυτή την αναμέτρηση είναι η περιθωριοποίηση του άκρατου λαϊκισμού, η μετακίνησή του προς τα άκρα. Αυτό δημιουργεί μία μικρή ελπίδα. Ίσως γίναμε λίγο σοφότεροι. Όμως θέλουμε χρόνο μέχρι να μάθουμε όλοι ότι δωρεάν τυρί έχει μόνο στην ποντικοπαγίδα.